த³ஶமோ(அ)த்⁴யாய:
ஸப்தமே அத்⁴யாயே ப⁴க³வதஸ்தத்த்வம் விபூ⁴தயஶ்ச ப்ரகாஶிதா:, நவமே ச । அத² இதா³நீம் யேஷு யேஷு பா⁴வேஷு சிந்த்யோ ப⁴க³வாந் , தே தே பா⁴வா வக்தவ்யா:, தத்த்வம் ச ப⁴க³வதோ வக்தவ்யம் உக்தமபி, து³ர்விஜ்ஞேயத்வாத் , இத்யத: ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
பூ⁴ய ஏவ மஹாபா³ஹோ ஶ்ருணு மே பரமம் வச: ।
யத்தே(அ)ஹம் ப்ரீயமாணாய வக்ஷ்யாமி ஹிதகாம்யயா ॥ 1 ॥
பூ⁴ய: ஏவ பூ⁴ய: புந: ஹே மஹாபா³ஹோ ஶ்ருணு மே மதீ³யம் பரமம் ப்ரக்ருஷ்டம் நிரதிஶயவஸ்துந: ப்ரகாஶகம் வச: வாக்யம் யத் பரமம் தே துப்⁴யம் ப்ரீயமாணாய — மத்³வசநாத் ப்ரீயஸே த்வம் அதீவ அம்ருதமிவ பிப³ந் , தத: — வக்ஷ்யாமி ஹிதகாம்யயா ஹிதேச்ச²யா ॥ 1 ॥
கிமர்த²ம் அஹம் வக்ஷ்யாமி இத்யத ஆஹ –
ந மே விது³: ஸுரக³ணா: ப்ரப⁴வம் ந மஹர்ஷய: ।
அஹமாதி³ர்ஹி தே³வாநாம் மஹர்ஷீணாம் ச ஸர்வஶ: ॥ 2 ॥
ந மே விது³: ந ஜாநந்தி ஸுரக³ணா: ப்³ரஹ்மாத³ய: । கிம் தே ந விது³: ? மம ப்ரப⁴வம் ப்ரபா⁴வம் ப்ரபு⁴ஶக்த்யதிஶயம் , அத²வா ப்ரப⁴வம் ப்ரப⁴வநம் உத்பத்திம் । நாபி மஹர்ஷய: ப்⁴ருக்³வாத³ய: விது³: । கஸ்மாத் தே ந விது³ரித்யுச்யதே — அஹம் ஆதி³: காரணம் ஹி யஸ்மாத் தே³வாநாம் மஹர்ஷீணாம் ச ஸர்வஶ: ஸர்வப்ரகாரை: ॥ 2 ॥
கிஞ்ச —
யோ மாமஜமநாதி³ம் ச வேத்தி லோகமஹேஶ்வரம் ।
அஸம்மூட⁴: ஸ மர்த்யேஷு ஸர்வபாபை: ப்ரமுச்யதே ॥ 3 ॥
ய: மாம் அஜம் அநாதி³ம் ச, யஸ்மாத் அஹம் ஆதி³: தே³வாநாம் மஹர்ஷீணாம் ச, ந மம அந்ய: ஆதி³: வித்³யதே ; அத: அஹம் அஜ: அநாதி³ஶ்ச ; அநாதி³த்வம் அஜத்வே ஹேது:, தம் மாம் அஜம் அநாதி³ம் ச ய: வேத்தி விஜாநாதி லோகமஹேஶ்வரம் லோகாநாம் மஹாந்தம் ஈஶ்வரம் துரீயம் அஜ்ஞாநதத்கார்யவர்ஜிதம் அஸம்மூட⁴: ஸம்மோஹவர்ஜித: ஸ: மர்த்யேஷு மநுஷ்யேஷு, ஸர்வபாபை: ஸர்வை: பாபை: மதிபூர்வாமதிபூர்வக்ருதை: ப்ரமுச்யதே ப்ரமோக்ஷ்யதே ॥ 3 ॥
இதஶ்சாஹம் மஹேஶ்வரோ லோகாநாம் —
பு³த்³தி⁴ர்ஜ்ஞாநமஸம்மோஹ: க்ஷமா ஸத்யம் த³ம: ஶம: ।
ஸுக²ம் து³:க²ம் ப⁴வோ(அ)பா⁴வோ ப⁴யம் சாப⁴யமேவ ச ॥ 4 ॥
பு³த்³தி⁴: அந்த:கரணஸ்ய ஸூக்ஷ்மாத்³யர்தா²வபோ³த⁴நஸாமர்த்²யம் , தத்³வந்தம் பு³த்³தி⁴மாநிதி ஹி வத³ந்தி । ஜ்ஞாநம் ஆத்மாதி³பதா³ர்தா²நாமவபோ³த⁴: । அஸம்மோஹ: ப்ரத்யுத்பந்நேஷு போ³த்³த⁴வ்யேஷு விவேகபூர்விகா ப்ரவ்ருத்தி: । க்ஷமா ஆக்ருஷ்டஸ்ய தாடி³தஸ்ய வா அவிக்ருதசித்ததா । ஸத்யம் யதா²த்³ருஷ்டஸ்ய யதா²ஶ்ருதஸ்ய ச ஆத்மாநுப⁴வஸ்ய பரபு³த்³தி⁴ஸங்க்ராந்தயே ததை²வ உச்சார்யமாணா வாக் ஸத்யம் உச்யதே । த³ம: பா³ஹ்யேந்த்³ரியோபஶம: । ஶம: அந்த:கரணஸ்ய உபஶம: । ஸுக²ம் ஆஹ்லாத³: । து³:க²ம் ஸந்தாப: । ப⁴வ: உத்³ப⁴வ: । அபா⁴வ: தத்³விபர்யய: । ப⁴யம் ச த்ராஸ:, அப⁴யமேவ ச தத்³விபரீதம் ॥ 4 ॥
அஹிம்ஸா ஸமதா துஷ்டிஸ்தபோ தா³நம் யஶோ(அ)யஶ: ।
ப⁴வந்தி பா⁴வா பூ⁴தாநாம் மத்த ஏவ ப்ருத²க்³விதா⁴: ॥ 5 ॥
அஹிம்ஸா அபீடா³ ப்ராணிநாம் । ஸமதா ஸமசித்ததா । துஷ்டி: ஸந்தோஷ: பர்யாப்தபு³த்³தி⁴ர்லாபே⁴ஷு । தப: இந்த்³ரியஸம்யமபூர்வகம் ஶரீரபீட³நம் । தா³நம் யதா²ஶக்தி ஸம்விபா⁴க³: । யஶ: த⁴ர்மநிமித்தா கீர்தி: । அயஶஸ்து அத⁴ர்மநிமித்தா அகீர்தி: । ப⁴வந்தி பா⁴வா: யதோ²க்தா: பு³த்³த்⁴யாத³ய: பூ⁴தாநாம் ப்ராணிநாம் மத்த: ஏவ ஈஶ்வராத் ப்ருத²க்³விதா⁴: நாநாவிதா⁴: ஸ்வகர்மாநுரூபேண ॥ 5 ॥
கிஞ்ச —
மஹர்ஷய: ஸப்த பூர்வே சத்வாரோ மநவஸ்ததா² ।
மத்³பா⁴வா மாநஸா ஜாதா யேஷாம் லோக இமா: ப்ரஜா: ॥ 6 ॥
மஹர்ஷய: ஸப்த ப்⁴ருக்³வாத³ய: பூர்வே அதீதகாலஸம்ப³ந்தி⁴ந:, சத்வார: மநவ: ததா² ஸாவர்ணா இதி ப்ரஸித்³தா⁴:, தே ச மத்³பா⁴வா: மத்³க³தபா⁴வநா: வைஷ்ணவேந ஸாமர்த்²யேந உபேதா:, மாநஸா: மநஸைவ உத்பாதி³தா: மயா ஜாதா: உத்பந்நா:, யேஷாம் மநூநாம் மஹர்ஷீணாம் ச ஸ்ருஷ்டி: லோகே இமா: ஸ்தா²வரஜங்க³மலக்ஷணா: ப்ரஜா: ॥ 6 ॥
ஏதாம் விபூ⁴திம் யோக³ம் ச மம யோ வேத்தி தத்த்வத: ।
ஸோ(அ)விகம்பேந யோகே³ந யுஜ்யதே நாத்ர ஸம்ஶய: ॥ 7 ॥
ஏதாம் யதோ²க்தாம் விபூ⁴திம் விஸ்தாரம் யோக³ம் ச யுக்திம் ச ஆத்மந: க⁴டநம் , அத²வா யோகை³ஶ்வர்யஸாமர்த்²யம் ஸர்வஜ்ஞத்வம் யோக³ஜம் யோக³: உச்யதே, மம மதீ³யம் யோக³ம் ய: வேத்தி தத்த்வத: தத்த்வேந யதா²வதி³த்யேதத் , ஸ: அவிகம்பேந அப்ரசலிதேந யோகே³ந ஸம்யக்³த³ர்ஶநஸ்தை²ர்யலக்ஷணேந யுஜ்யதே ஸம்ப³த்⁴யதே । ந அத்ர ஸம்ஶய: ந அஸ்மிந் அர்தே² ஸம்ஶய: அஸ்தி ॥ 7 ॥
கீத்³ருஶேந அவிகம்பேந யோகே³ந யுஜ்யதே இத்யுச்யதே —
அஹம் ஸர்வஸ்ய ப்ரப⁴வோ மத்த: ஸர்வம் ப்ரவர்ததே ।
இதி மத்வா ப⁴ஜந்தே மாம் பு³தா⁴ பா⁴வஸமந்விதா: ॥ 8 ॥
அஹம் பரம் ப்³ரஹ்ம வாஸுதே³வாக்²யம் ஸர்வஸ்ய ஜக³த: ப்ரப⁴வ: உத்பத்தி: । மத்த: ஏவ ஸ்தி²திநாஶக்ரியாப²லோபபோ⁴க³லக்ஷணம் விக்ரியாரூபம் ஸர்வம் ஜக³த் ப்ரவர்ததே । இதி ஏவம் மத்வா ப⁴ஜந்தே ஸேவம்தே மாம் பு³தா⁴: அவக³தபரமார்த²தத்த்வா:, பா⁴வஸமந்விதா: பா⁴வ: பா⁴வநா பரமார்த²தத்த்வாபி⁴நிவேஶ: தேந ஸமந்விதா: ஸம்யுக்தா: இத்யர்த²: ॥ 8 ॥
கிஞ்ச —
மச்சித்தா மத்³க³தப்ராணா போ³த⁴யந்த: பரஸ்பரம் ।
கத²யந்தஶ்ச மாம் நித்யம் துஷ்யந்தி ச ரமந்தி ச ॥ 9 ॥
மச்சித்தா:, மயி சித்தம் யேஷாம் தே மச்சித்தா:, மத்³க³தப்ராணா: மாம் க³தா: ப்ராப்தா: சக்ஷுராத³ய: ப்ராணா: யேஷாம் தே மத்³க³தப்ராணா:, மயி உபஸம்ஹ்ருதகரணா: இத்யர்த²: । அத²வா, மத்³க³தப்ராணா: மத்³க³தஜீவநா: இத்யேதத் । போ³த⁴யந்த: அவக³மயந்த: பரஸ்பரம் அந்யோந்யம் , கத²யந்தஶ்ச ஜ்ஞாநப³லவீர்யாதி³த⁴ர்மை: விஶிஷ்டம் மாம் , துஷ்யந்தி ச பரிதோஷம் உபயாந்தி ச ரமந்தி ச ரதிம் ச ப்ராப்நுவந்தி ப்ரியஸங்க³த்யேவ ॥ 9 ॥
யே யதோ²க்தை: ப்ரகாரை: ப⁴ஜந்தே மாம் ப⁴க்தா: ஸந்த: —
தேஷாம் ஸததயுக்தாநாம் ப⁴ஜதாம் ப்ரீதிபூர்வகம் ।
த³தா³மி பு³த்³தி⁴யோக³ம் தம் யேந மாமுபயாந்தி தே ॥ 10 ॥
தேஷாம் ஸததயுக்தாநாம் நித்யாபி⁴யுக்தாநாம் நிவ்ருத்தஸர்வபா³ஹ்யைஷணாநாம் ப⁴ஜதாம் ஸேவமாநாநாம் । கிம் அர்தி²த்வாதி³நா காரணேந ? நேத்யாஹ — ப்ரீதிபூர்வகம் ப்ரீதி: ஸ்நேஹ: தத்பூர்வகம் மாம் ப⁴ஜதாமித்யர்த²: । த³தா³மி ப்ரயச்சா²மி பு³த்³தி⁴யோக³ம் பு³த்³தி⁴: ஸம்யக்³த³ர்ஶநம் மத்தத்த்வவிஷயம் தேந யோக³: பு³த்³தி⁴யோக³: தம் பு³த்³தி⁴யோக³ம் , யேந பு³த்³தி⁴யோகே³ந ஸம்யக்³த³ர்ஶநலக்ஷணேந மாம் பரமேஶ்வரம் ஆத்மபூ⁴தம் ஆத்மத்வேந உபயாந்தி ப்ரதிபத்³யந்தே । கே ? தே யே மச்சித்தத்வாதி³ப்ரகாரை: மாம் ப⁴ஜந்தே ॥ 10 ॥
கிமர்த²ம் , கஸ்ய வா, த்வத்ப்ராப்திப்ரதிப³ந்த⁴ஹேதோ: நாஶகம் பு³த்³தி⁴யோக³ம் தேஷாம் த்வத்³ப⁴க்தாநாம் த³தா³ஸி இத்யபேக்ஷாயாமாஹ —
நாஶயாம்யாத்மபா⁴வஸ்தோ²+ஜ்ஞாநதீ³பேந+பா⁴ஸ்வதா
தேஷாமேவாநுகம்பார்த²மஹமஜ்ஞாநஜம் தம: ।
நாஶயாம்யாத்மபா⁴வஸ்தோ² ஜ்ஞாநதீ³பேந பா⁴ஸ்வதா ॥ 11 ॥
தேஷாமேவ கத²ம் நு நாம ஶ்ரேய: ஸ்யாத் இதி அநுகம்பார்த²ம் த³யாஹேதோ: அஹம் அஜ்ஞாநஜம் அவிவேகத: ஜாதம் மித்²யாப்ரத்யயலக்ஷணம் மோஹாந்த⁴காரம் தம: நாஶயாமி, ஆத்மபா⁴வஸ்த²: ஆத்மந: பா⁴வ: அந்த:கரணாஶய: தஸ்மிந்நேவ ஸ்தி²த: ஸந் ஜ்ஞாநதீ³பேந விவேகப்ரத்யயரூபேண ப⁴க்திப்ரஸாத³ஸ்நேஹாபி⁴ஷிக்தேந மத்³பா⁴வநாபி⁴நிவேஶவாதேரிதேந ப்³ரஹ்மசர்யாதி³ஸாத⁴நஸம்ஸ்காரவத்ப்ரஜ்ஞாவர்திநா விரக்தாந்த:கரணாதா⁴ரேண விஷயவ்யாவ்ருத்தசித்தராக³த்³வேஷாகலுஷிதநிவாதாபவரகஸ்தே²ந நித்யப்ரவ்ருத்தைகாக்³ர்யத்⁴யாநஜநிதஸம்யக்³த³ர்ஶநபா⁴ஸ்வதா ஜ்ஞாநதீ³பேநேத்யர்த²: ॥ 11 ॥
யதோ²க்தாம் ப⁴க³வத: விபூ⁴திம் யோக³ம் ச ஶ்ருத்வா அர்ஜுந உவாச —
அர்ஜுந உவாச —
பரம் ப்³ரஹ்ம பரம் தா⁴ம பவித்ரம் பரமம் ப⁴வாந் ।
புருஷம் ஶாஶ்வதம் தி³வ்யமாதி³தே³வமஜம் விபு⁴ம் ॥ 12 ॥
பரம் ப்³ரஹ்ம பரமாத்மா பரம் தா⁴ம பரம் தேஜ: பவித்ரம் பாவநம் பரமம் ப்ரக்ருஷ்டம் ப⁴வாந் । புுுருஷம் ஶாஶ்வதம் நித்யம் தி³வ்யம் தி³வி ப⁴வம் ஆதி³தே³வம் ஸர்வதே³வாநாம் ஆதௌ³ ப⁴வம் ஆதி³தே³வம் அஜம் விபு⁴ம் விப⁴வநஶீலம் ॥ 12 ॥
ஈத்³ருஶம் —
ஆஹுஸ்த்வாம்ருஷய: ஸர்வே தே³வர்ஷிர்நாரத³ஸ்ததா² ।
அஸிதோ தே³வலோ வ்யாஸ: ஸ்வயம் சைவ ப்³ரவீஷி மே ॥ 13 ॥
ஆஹு: கத²யந்தி த்வாம் ருஷய: வஸிஷ்டா²த³ய: ஸர்வே தே³வர்ஷி: நாரத³: ததா² । அஸித: தே³வலோ(அ)பி ஏவமேவாஹ, வ்யாஸஶ்ச, ஸ்வயம் சைவ த்வம் ச ப்³ரவீஷி மே ॥ 13 ॥
ஸர்வமேதத்³ருதம் மந்யே யந்மாம் வத³ஸி கேஶவ ।
ந ஹி தே ப⁴க³வந்வ்யக்திம் விது³ர்தே³வா ந தா³நவா: ॥ 14 ॥
ஸர்வமேதத் யதோ²க்தம் ருஷிபி⁴: த்வயா ச ஏதத் ருதம் ஸத்யமேவ மந்யே, யத் மாம் ப்ரதி வத³ஸி பா⁴ஷஸே ஹே கேஶவ । ந ஹி தே தவ ப⁴க³வந் வ்யக்திம் ப்ரப⁴வம் விது³: ந தே³வா:, ந தா³நவா: ॥ 14 ॥
யத: த்வம் தே³வாதீ³நாம் ஆதி³:, அத: —
ஸ்வயமேவாத்மநாத்மாநம் வேத்த² த்வம் புருஷோத்தம ।
பூ⁴தபா⁴வந பூ⁴தேஶ தே³வதே³வ ஜக³த்பதே ॥ 15 ॥
ஸ்வயமேவ ஆத்மநா ஆத்மாநம் வேத்த² ஜாநாஸி த்வம் நிரதிஶயஜ்ஞாநைஶ்வர்யப³லாதி³ஶக்திமந்தம் ஈஶ்வரம் புருஷோத்தம । பூ⁴தாநி பா⁴வயதீதி பூ⁴தபா⁴வந:, ஹே பூ⁴தபா⁴வந । பூ⁴தேஶ பூ⁴தாநாம் ஈஶித: । ஹே தே³வதே³வ ஜக³த்பதே ॥ 15 ॥
வக்துமர்ஹஸ்யஶேஷேண தி³வ்யா ஹ்யாத்மவிபூ⁴தய: ।
யாபி⁴ர்விபூ⁴திபி⁴ர்லோகாநிமாம்ஸ்த்வம் வ்யாப்ய திஷ்ட²ஸி ॥ 16 ॥
வக்தும் கத²யிதும் அர்ஹஸி அஶேஷேண । தி³வ்யா: ஹி ஆத்மவிபூ⁴தய: । ஆத்மநோ விபூ⁴தயோ யா: தா: வக்தும் அர்ஹஸி । யாபி⁴: விபூ⁴திபி⁴: ஆத்மநோ மாஹாத்ம்யவிஸ்தரை: இமாந் லோகாந் த்வம் வ்யாப்ய திஷ்ட²ஸி ॥ 16 ॥
கத²ம் வித்³யாமஹம் யோகி³ம்ஸ்த்வாம் ஸதா³ பரிசிந்தயந் ।
கேஷு கேஷு ச பா⁴வேஷு சிந்த்யோ(அ)ஸி ப⁴க³வந்மயா ॥ 17 ॥
கத²ம் வித்³யாம் விஜாநீயாம் அஹம் ஹே யோகி³ந் த்வாம் ஸதா³ பரிசிந்தயந் । கேஷு கேஷு ச பா⁴வேஷு வஸ்துஷு சிந்த்ய: அஸி த்⁴யேய: அஸி ப⁴க³வந் மயா ॥ 17 ॥
விஸ்தரேணாத்மநோ யோக³ம் விபூ⁴திம் ச ஜநார்த³ந ।
பூ⁴ய: கத²ய த்ருப்திர்ஹி ஶ்ருண்வதோ நாஸ்தி மே(அ)ம்ருதம் ॥ 18 ॥
விஸ்தரேண ஆத்மந: யோக³ம் யோகை³ஶ்வர்யஶக்திவிஶேஷம் விபூ⁴திம் ச விஸ்தரம் த்⁴யேயபதா³ர்தா²நாம் ஹே ஜநார்த³ந, அர்த³தே: க³திகர்மண: ரூபம் , அஸுராணாம் தே³வப்ரதிபக்ஷபூ⁴தாநாம் ஜநாநாம் நரகாதி³க³மயித்ருத்வாத் ஜநார்த³ந: அப்⁴யுத³யநி:ஶ்ரேயஸபுருஷார்த²ப்ரயோஜநம் ஸர்வை: ஜநை: யாச்யதே இதி வா । பூ⁴ய: பூர்வம் உக்தமபி கத²ய ; த்ருப்தி: பரிதோஷ: ஹி யஸ்மாத் நாஸ்தி மே மம ஶ்ருண்வத: த்வந்முக²நி:ஸ்ருதவாக்யாம்ருதம் ॥ 18 ॥
ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
ஹந்த தே கத²யிஷ்யாமி தி³வ்யா ஹ்யாத்மவிபூ⁴தய: ।
ப்ராதா⁴ந்யத: குருஶ்ரேஷ்ட² நாஸ்த்யந்தோ விஸ்தரஸ்ய மே ॥ 19 ॥
ஹந்த இதா³நீம் தே தவ தி³வ்யா: தி³வி ப⁴வா: ஆத்மவிபூ⁴தய: ஆத்மந: மம விபூ⁴தய: யா: தா: கத²யிஷ்யாமி இத்யேதத் । ப்ராதா⁴ந்யத: யத்ர யத்ர ப்ரதா⁴நா யா யா விபூ⁴தி: தாம் தாம் ப்ரதா⁴நாம் ப்ராதா⁴ந்யத: கத²யிஷ்யாமி அஹம் குருஶ்ரேஷ்ட² । அஶேஷதஸ்து வர்ஷஶதேநாபி ந ஶக்யா வக்தும் , யத: நாஸ்தி அந்த: விஸ்தரஸ்ய மே மம விபூ⁴தீநாம் இத்யர்த²: ॥ 19 ॥
தத்ர ப்ரத²மமேவ தாவத் ஶ்ருணு —
அஹமாத்மா கு³டா³கேஶ ஸர்வபூ⁴தாஶயஸ்தி²த: ।
அஹமாதி³ஶ்ச மத்⁴யம் ச பூ⁴தாநாமந்த ஏவ ச ॥ 20 ॥
அஹம் ஆத்மா ப்ரத்யகா³த்மா கு³டா³கேஶ, கு³டா³கா நித்³ரா தஸ்யா: ஈஶ: கு³டா³கேஶ:, ஜிதநித்³ர: இத்யர்த²: ; க⁴நகேஶ இதி வா । ஸர்வபூ⁴தாஶயஸ்தி²த: ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம் ஆஶயே அந்தர்ஹ்ருதி³ ஸ்தி²த: அஹம் ஆத்மா ப்ரத்யகா³த்மா நித்யம் த்⁴யேய: । தத³ஶக்தேந ச உத்தரேஷு பா⁴வேஷு சிந்த்ய: அஹம் ; யஸ்மாத் அஹம் ஏவ ஆதி³: பூ⁴தாநாம் காரணம் ததா² மத்⁴யம் ச ஸ்தி²தி: அந்த: ப்ரலயஶ்ச ॥ 20 ॥
ஏவம் ச த்⁴யேயோ(அ)ஹம் —
ஆதி³த்யாநாமஹம் விஷ்ணுர்ஜ்யோதிஷாம் ரவிரம்ஶுமாந் ।
மரீசிர்மருதாமஸ்மி நக்ஷத்ராணாமஹம் ஶஶீ ॥ 21 ॥
ஆதி³த்யாநாம் த்³வாத³ஶாநாம் விஷ்ணு: நாம ஆதி³த்ய: அஹம் । ஜ்யோதிஷாம் ரவி: ப்ரகாஶயித்ரூணாம் அம்ஶுமாந் ரஶ்மிமாந் । மரீசி: நாம மருதாம் மருத்³தே³வதாபே⁴தா³நாம் அஸ்மி । நக்ஷத்ராணாம் அஹம் ஶஶீ சந்த்³ரமா: ॥ 21 ॥
வேதா³நாம் ஸாமவேதோ³(அ)ஸ்மி தே³வாநாமஸ்மி வாஸவ: ।
இந்த்³ரியாணாம் மநஶ்சாஸ்மி பூ⁴தாநாமஸ்மி சேதநா ॥ 22 ॥
வேதா³நாம் மத்⁴யே ஸாமவேத³: அஸ்மி । தே³வாநாம் ருத்³ராதி³த்யாதீ³நாம் வாஸவ: இந்த்³ர: அஸ்மி । இந்த்³ரியாணாம் ஏகாத³ஶாநாம் சக்ஷுராதீ³நாம் மநஶ்ச அஸ்மி ஸங்கல்பவிகல்பாத்மகம் மநஶ்சாஸ்மி । பூ⁴தாநாம் அஸ்மி சேதநா கார்யகரணஸங்கா⁴தே நித்யாபி⁴வ்யக்தா பு³த்³தி⁴வ்ருத்தி: சேதநா ॥ 22 ॥
ருத்³ராணாம் ஶங்கரஶ்சாஸ்மி வித்தேஶோ யக்ஷரக்ஷஸாம் ।
வஸூநாம் பாவகஶ்சாஸ்மி மேரு: ஶிக²ரிணாமஹம் ॥ 23 ॥
ருத்³ராணாம் ஏகாத³ஶாநாம் ஶங்கரஶ்ச அஸ்மி । வித்தேஶ: குபே³ர: யக்ஷரக்ஷஸாம் யக்ஷாணாம் ரக்ஷஸாம் ச । வஸூநாம் அஷ்டாநாம் பாவகஶ்ச அஸ்மி அக்³நி: । மேரு: ஶிக²ரிணாம் ஶிக²ரவதாம் அஹம் ॥ 23 ॥
புரோத⁴ஸாம் ச முக்²யம் மாம் வித்³தி⁴ பார்த² ப்³ருஹஸ்பதிம் ।
ஸேநாநீநாமஹம் ஸ்கந்த³: ஸரஸாமஸ்மி ஸாக³ர: ॥ 24 ॥
புரோத⁴ஸாம் ச ராஜபுரோஹிதாநாம் ச முக்²யம் ப்ரதா⁴நம் மாம் வித்³தி⁴ ஹே பார்த² ப்³ருஹஸ்பதிம் । ஸ ஹி இந்த்³ரஸ்யேதி முக்²ய: ஸ்யாத் புரோதா⁴: । ஸேநாநீநாம் ஸேநாபதீநாம் அஹம் ஸ்கந்த³: தே³வஸேநாபதி: । ஸரஸாம் யாநி தே³வகா²தாநி ஸராம்ஸி தேஷாம் ஸரஸாம் ஸாக³ர: அஸ்மி ப⁴வாமி ॥ 24 ॥
மஹர்ஷீணாம் ப்⁴ருகு³ரஹம் கி³ராமஸ்ம்யேகமக்ஷரம் ।
யஜ்ஞாநாம் ஜபயஜ்ஞோ(அ)ஸ்மி ஸ்தா²வராணாம் ஹிமாலய: ॥ 25 ॥
மஹர்ஷீணாம் ப்⁴ருகு³: அஹம் । கி³ராம் வாசாம் பத³லக்ஷணாநாம் ஏகம் அக்ஷரம் ஓங்கார: அஸ்மி । யஜ்ஞாநாம் ஜபயஜ்ஞ: அஸ்மி, ஸ்தா²வராணாம் ஸ்தி²திமதாம் ஹிமாலய: ॥ 25 ॥
அஶ்வத்த²: ஸர்வவ்ருக்ஷாணாம் தே³வர்ஷீணாம் ச நாரத³: ।
க³ந்த⁴ர்வாணாம் சித்ரரத²: ஸித்³தா⁴நாம் கபிலோ முநி: ॥ 26 ॥
அஶ்வத்த²: ஸர்வவ்ருக்ஷாணாம் , தே³வர்ஷீணாம் ச நாரத³: தே³வா: ஏவ ஸந்த: ருஷித்வம் ப்ராப்தா: மந்த்ரத³ர்ஶித்வாத்தே தே³வர்ஷய:, தேஷாம் நாரத³: அஸ்மி । க³ந்த⁴ர்வாணாம் சித்ரரத²: நாம க³ந்த⁴ர்வ: அஸ்மி । ஸித்³தா⁴நாம் ஜந்மநைவ த⁴ர்மஜ்ஞாநவைராக்³யைஶ்வர்யாதிஶயம் ப்ராப்தாநாம் கபிலோ முநி: ॥ 26 ॥
உச்சை:ஶ்ரவஸமஶ்வாநாம் வித்³தி⁴ மாமம்ருதோத்³ப⁴வம் ।
ஐராவதம் க³ஜேந்த்³ராணாம் நராணாம் ச நராதி⁴பம் ॥ 27 ॥
உச்சை:ஶ்ரவஸம் அஶ்வாநாம் உச்சை:ஶ்ரவா: நாம அஶ்வராஜ: தம் மாம் வித்³தி⁴ விஜாநீஹி அம்ருதோத்³ப⁴வம் அம்ருதநிமித்தமத²நோத்³ப⁴வம் । ஐராவதம் இராவத்யா: அபத்யம் க³ஜேந்த்³ராணாம் ஹஸ்தீஶ்வராணாம் , தம் ‘மாம் வித்³தி⁴’ இதி அநுவர்ததே । நராணாம் ச மநுஷ்யாணாம் நராதி⁴பம் ராஜாநம் மாம் வித்³தி⁴ ஜாநீஹி ॥ 27 ॥
ஆயுதா⁴நாமஹம் வஜ்ரம் தே⁴நூநாமஸ்மி காமது⁴க் ।
ப்ரஜநஶ்சாஸ்மி கந்த³ர்ப: ஸர்பாணாமஸ்மி வாஸுகி: ॥ 28 ॥
ஆயுதா⁴நாம் அஹம் வஜ்ரம் த³தீ⁴ச்யஸ்தி²ஸம்ப⁴வம் । தே⁴நூநாம் தோ³க்³த்⁴ரீணாம் அஸ்மி காமது⁴க் வஸிஷ்ட²ஸ்ய ஸர்வகாமாநாம் தோ³க்³த்⁴ரீ, ஸாமாந்யா வா காமது⁴க் । ப்ரஜந: ப்ரஜநயிதா அஸ்மி கந்த³ர்ப: காம: ஸர்பாணாம் ஸர்பபே⁴தா³நாம் அஸ்மி வாஸுகி: ஸர்பராஜ: ॥ 28 ॥
அநந்தஶ்சாஸ்மி நாகா³நாம் வருணோ யாத³ஸாமஹம் ।
பித்ரூணாமர்யமா சாஸ்மி யம: ஸம்யமதாமஹம் ॥ 29 ॥
அநந்தஶ்ச அஸ்மி நாகா³நாம் நாக³விஶேஷாணாம் நாக³ராஜஶ்ச அஸ்மி । வருணோ யாத³ஸாம் அஹம் அப்³தே³வதாநாம் ராஜா அஹம் । பித்ரூணாம் அர்யமா நாம பித்ருராஜஶ்ச அஸ்மி । யம: ஸம்யமதாம் ஸம்யமநம் குர்வதாம் அஹம் ॥ 29 ॥
ப்ரஹ்லாத³ஶ்சாஸ்மி தை³த்யாநாம் கால: கலயதாமஹம் ।
ம்ருகா³ணாம் ச ம்ருகே³ந்த்³ரோ(அ)ஹம் வைநதேயஶ்ச பக்ஷிணாம் ॥ 30 ॥
ப்ரஹ்லாதோ³ நாம ச அஸ்மி தை³த்யாநாம் தி³திவம்ஶ்யாநாம் । கால: கலயதாம் கலநம் க³ணநம் குர்வதாம் அஹம் । ம்ருகா³ணாம் ச ம்ருகே³ந்த்³ர: ஸிம்ஹோ வ்யாக்⁴ரோ வா அஹம் । வைநதேயஶ்ச க³ருத்மாந் விநதாஸுத: பக்ஷிணாம் பதத்ரிணாம் ॥ 30 ॥
பவந: பவதாமஸ்மி ராம: ஶஸ்த்ரப்⁴ருதாமஹம் ।
ஜ²ஷாணாம் மகரஶ்சாஸ்மி ஸ்ரோதஸாமஸ்மி ஜாஹ்நவீ ॥ 31 ॥
பவந: வாயு: பவதாம் பாவயித்ரூணாம் அஸ்மி । ராம: ஶஸ்த்ரப்⁴ருதாம் அஹம் ஶஸ்த்ராணாம் தா⁴ரயித்ரூணாம் தா³ஶரதி²: ராம: அஹம் । ஜ²ஷாணாம் மத்ஸ்யாதீ³நாம் மகர: நாம ஜாதிவிஶேஷ: அஹம் । ஸ்ரோதஸாம் ஸ்ரவந்தீநாம் அஸ்மி ஜாஹ்நவீ க³ங்கா³ ॥ 31 ॥
ஸர்கா³ணாமாதி³ரந்தஶ்ச மத்⁴யம் சைவாஹமர்ஜுந ।
அத்⁴யாத்மவித்³யா வித்³யாநாம் வாத³: ப்ரவத³தாமஹம் ॥ 32 ॥
ஸர்கா³ணாம் ஸ்ருஷ்டீநாம் ஆதி³: அந்தஶ்ச மத்⁴யம் சைவ அஹம் உத்பத்திஸ்தி²திலயா: அஹம் அர்ஜுந । பூ⁴தாநாம் ஜீவாதி⁴ஷ்டி²தாநாமேவ ஆதி³: அந்தஶ்ச இத்யாத்³யுக்தம் உபக்ரமே, இஹ து ஸர்வஸ்யைவ ஸர்க³மாத்ரஸ்ய இதி விஶேஷ: । அத்⁴யாத்மவித்³யா வித்³யாநாம் மோக்ஷார்த²த்வாத் ப்ரதா⁴நமஸ்மி । வாத³: அர்த²நிர்ணயஹேதுத்வாத் ப்ரவத³தாம் ப்ரதா⁴நம் , அத: ஸ: அஹம் அஸ்மி । ப்ரவத்த்க்ருத்³வாரேண வத³நபே⁴தா³நாமேவ வாத³ஜல்பவிதண்டா³நாம் இஹ க்³ரஹணம் ப்ரவத³தாம் இதி ॥ 32 ॥
அக்ஷராணாமகாரோ(அ)ஸ்மி
த்³வந்த்³வ: ஸாமாஸிகஸ்ய ச ।
அஹமேவாக்ஷய: காலோ
தா⁴தாஹம் விஶ்வதோமுக²: ॥ 33 ॥
அக்ஷராணாம் வர்ணாநாம் அகார: வர்ண: அஸ்மி । த்³வந்த்³வ: ஸமாஸ: அஸ்மி ஸாமாஸிகஸ்ய ச ஸமாஸஸமூஹஸ்ய । கிஞ்ச அஹமேவ அக்ஷய: அக்ஷீண: கால: ப்ரஸித்³த⁴: க்ஷணாத்³யாக்²ய:, அத²வா பரமேஶ்வர: காலஸ்யாபி கால: அஸ்மி । தா⁴தா அஹம் கர்மப²லஸ்ய விதா⁴தா ஸர்வஜக³த: விஶ்வதோமுக²: ஸர்வதோமுக²: ॥ 33 ॥
ம்ருத்யு: ஸர்வஹரஶ்சாஹமுத்³ப⁴வஶ்ச ப⁴விஷ்யதாம் ।
கீர்தி: ஶ்ரீர்வாக்ச நாரீணாம் ஸ்ம்ருதிர்மேதா⁴ த்⁴ருதி: க்ஷமா ॥ 34 ॥
ம்ருத்யு: த்³விவித⁴: த⁴நாதி³ஹர: ப்ராணஹரஶ்ச ; தத்ர ய: ப்ராணஹர:, ஸ ஸர்வஹர: உச்யதே ; ஸ: அஹம் இத்யர்த²: । அத²வா, பர: ஈஶ்வர: ப்ரலயே ஸர்வஹரணாத் ஸர்வஹர:, ஸ: அஹம் । உத்³ப⁴வ: உத்கர்ஷ: அப்⁴யுத³ய: தத்ப்ராப்திஹேதுஶ்ச அஹம் । கேஷாம் ? ப⁴விஷ்யதாம் பா⁴விகல்யாணாநாம் , உத்கர்ஷப்ராப்தியோக்³யாநாம் இத்யர்த²: । கீர்தி: ஶ்ரீ: வாக் ச நாரீணாம் ஸ்ம்ருதி: மேதா⁴ த்⁴ருதி: க்ஷமா இத்யேதா: உத்தமா: ஸ்த்ரீணாம் அஹம் அஸ்மி, யாஸாம் ஆபா⁴ஸமாத்ரஸம்ப³ந்தே⁴நாபி லோக: க்ருதார்த²மாத்மாநம் மந்யதே ॥ 34 ॥
ப்³ருஹத்ஸாம ததா² ஸாம்நாம் கா³யத்ரீ ச்ச²ந்த³ஸாமஹம் ।
மாஸாநாம் மார்க³ஶீர்ஷோ(அ)ஹம்ருதூநாம் குஸுமாகர: ॥ 35 ॥
ப்³ருஹத்ஸாம ததா² ஸாம்நாம் ப்ரதா⁴நமஸ்மி । கா³யத்ரீ ச்ச²ந்த³ஸாம் அஹம் கா³யத்ர்யாதி³ச்ச²ந்தோ³விஶிஷ்டாநாம்ருசாம் கா³யத்ரீ ருக் அஹம் அஸ்மி இத்யர்த²: । மாஸாநாம் மார்க³ஶீர்ஷ: அஹம் , ருதூநாம் குஸுமாகர: வஸந்த: ॥ 35 ॥
த்³யூதம் ச²லயதாமஸ்மி
தேஜஸ்தேஜஸ்விநாமஹம் ।
ஜயோ(அ)ஸ்மி வ்யவஸாயோ(அ)ஸ்மி
ஸத்த்வம் ஸத்த்வவதாமஹம் ॥ 36 ॥
த்³யூதம் அக்ஷதே³வநாதி³லக்ஷணம் ச²லயதாம் ச²லஸ்ய கர்த்ரூணாம் அஸ்மி । தேஜஸ்விநாம் தேஜ: அஹம் । ஜய: அஸ்மி ஜேத்ரூணாம் , வ்யவஸாய: அஸ்மி வ்யவஸாயிநாம் , ஸத்த்வம் ஸத்த்வவதாம் ஸாத்த்விகாநாம் அஹம் ॥ 36 ॥
வ்ருஷ்ணீநாம் வாஸுதே³வோ(அ)ஸ்மி
பாண்ட³வாநாம் த⁴நஞ்ஜய: ।
முநீநாமப்யஹம் வ்யாஸ:
கவீநாமுஶநா கவி: ॥ 37 ॥
வ்ருஷ்ணீநாம் யாத³வாநாம் வாஸுதே³வ: அஸ்மி அயமேவ அஹம் த்வத்ஸக²: । பாண்ட³வாநாம் த⁴நஞ்ஜய:
த்வமேவ । முநீநாம் மநநஶீலாநாம் ஸர்வபதா³ர்த²ஜ்ஞாநிநாம் அபி அஹம் வ்யாஸ:, கவீநாம் க்ராந்தத³ர்ஶிநாம் உஶநா கவி: அஸ்மி ॥ 37 ॥
த³ண்டோ³ த³மயதாமஸ்மி
நீதிரஸ்மி ஜிகீ³ஷதாம் ।
மௌநம் சைவாஸ்மி கு³ஹ்யாநாம்
ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாநவதாமஹம் ॥ 38 ॥
த³ண்ட³: த³மயதாம் த³மயித்ரூணாம் அஸ்மி அதா³ந்தாநாம் த³மநகாரணம் । நீதி: அஸ்மி ஜிகீ³ஷதாம் ஜேதுமிச்ச²தாம் । மௌநம் சைவ அஸ்மி கு³ஹ்யாநாம் கோ³ப்யாநாம் । ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாநவதாம் அஹம் ॥ 38 ॥
யச்சாபி ஸர்வபூ⁴தாநாம் பீ³ஜம் தத³ஹமர்ஜுந ।
ந தத³ஸ்தி விநா யத்ஸ்யாந்மயா பூ⁴தம் சராசரம் ॥ 39 ॥
யச்சாபி ஸர்வபூ⁴தாநாம் பீ³ஜம் ப்ரரோஹகாரணம் , தத் அஹம் அர்ஜுந । ப்ரகரணோபஸம்ஹாரார்த²ம் விபூ⁴திஸங்க்ஷேபமாஹ — ந தத் அஸ்தி பூ⁴தம் சராசரம் சரம் அசரம் வா, மயா விநா யத் ஸ்யாத் ப⁴வேத் । மயா அபக்ருஷ்டம் பரித்யக்தம் நிராத்மகம் ஶூந்யம் ஹி தத் ஸ்யாத் । அத: மதா³த்மகம் ஸர்வமித்யர்த²: ॥ 39 ॥
நாந்தோ(அ)ஸ்தி மம தி³வ்யாநாம்
விபூ⁴தீநாம் பரந்தப ।
ஏஷ தூத்³தே³ஶத: ப்ரோக்தோ
விபூ⁴தேர்விஸ்தரோ மயா ॥ 40 ॥
ந அந்த: அஸ்தி மம தி³வ்யாநாம் விபூ⁴தீநாம் விஸ்தராணாம் பரந்தப । ந ஹி ஈஶ்வரஸ்ய ஸர்வாத்மந: தி³வ்யாநாம் விபூ⁴தீநாம் இயத்தா ஶக்யா வக்தும் ஜ்ஞாதும் வா கேநசித் । ஏஷ து உத்³தே³ஶத: ஏகதே³ஶேந ப்ரோக்த: விபூ⁴தே: விஸ்தர: மயா ॥ 40 ॥
யத்³யத்³விபூ⁴திமத்ஸத்த்வம் ஶ்ரீமதூ³ர்ஜிதமேவ வா ।
தத்ததே³வாவக³ச்ச² த்வம் மம தேஜோம்ஶஸம்ப⁴வம் ॥ 41 ॥
யத்³யத் லோகே விபூ⁴திமத் விபூ⁴தியுக்தம் ஸத்த்வம் வஸ்து ஶ்ரீமத் ஊர்ஜிதமேவ வா ஶ்ரீர்லக்ஷ்மீ: தயா ஸஹிதம் உத்ஸாஹோபேதம் வா, தத்ததே³வ அவக³ச்ச² த்வம் ஜாநீஹி மம ஈஶ்வரஸ்ய தேஜோம்ஶஸம்ப⁴வம் தேஜஸ: அம்ஶ: ஏகதே³ஶ: ஸம்ப⁴வ: யஸ்ய தத் தேஜோம்ஶஸம்ப⁴வமிதி அவக³ச்ச² த்வம் ॥ 41 ॥
அத²வா ப³ஹுநைதேந கிம் ஜ்ஞாதேந தவார்ஜுந ।
விஷ்டப்⁴யாஹமித³ம் க்ருத்ஸ்நமேகாம்ஶேந ஸ்தி²தோ ஜக³த் ॥ 42 ॥
அத²வா ப³ஹுநா ஏதேந ஏவமாதி³நா கிம் ஜ்ஞாதேந தவ அர்ஜுந ஸ்யாத் ஸாவஶேஷேண । அஶேஷத: த்வம் உச்யமாநம் அர்த²ம் ஶ்ருணு — விஷ்டப்⁴ய விஶேஷத: ஸ்தம்ப⁴நம் த்³ருட⁴ம் க்ருத்வா இத³ம் க்ருத்ஸ்நம் ஜக³த் ஏகாம்ஶேந ஏகாவயவேந ஏகபாதே³ந, ஸர்வபூ⁴தஸ்வரூபேண இத்யேதத் ; ததா² ச மந்த்ரவர்ண: — ‘பாதோ³(அ)ஸ்ய விஶ்வா பூ⁴தாநி’ (ரு. 10 । 8 । 90 । 3) இதி ; ஸ்தி²த: அஹம் இதி ॥ 42 ॥
இதி ஶ்ரீமத்பரமஹம்ஸபரிவ்ராஜகாசார்யஸ்ய ஶ்ரீகோ³விந்த³ப⁴க³வத்பூஜ்யபாத³ஶிஷ்யஸ்ய ஶ்ரீமச்ச²ங்கரப⁴க³வத: க்ருதௌ ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யே த³ஶமோ(அ)த்⁴யாய: ॥