श्रीमद्भगवद्गीताभाष्यम्நவமோ(அ)த்⁴யாய:
நவமோ(அ)த்⁴யாய:
அஷ்டமே நாடீ³த்³வாரேண தா⁴ரணாயோக³: ஸகு³ண: உக்த: । தஸ்ய ச ப²லம் அக்³ந்யர்சிராதி³க்ரமேண காலாந்தரே ப்³ரஹ்மப்ராப்திலக்ஷணமேவ அநாவ்ருத்திரூபம் நிர்தி³ஷ்டம் । தத்ர ‘அநேநைவ ப்ரகாரேண மோக்ஷப்ராப்திப²லம் அதி⁴க³ம்யதே, ந அந்யதா²’ இதி ததா³ஶங்காவ்யாவிவர்தயிஷயா ஶ்ரீப⁴க³வாந் உவாச —
ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
இத³ம் து தே கு³ஹ்யதமம்
ப்ரவக்ஷ்யாம்யநஸூயவே ।
ஜ்ஞாநம் விஜ்ஞாநஸஹிதம்
யஜ்ஜ்ஞாத்வா மோக்ஷ்யஸே(அ)ஶுபா⁴த் ॥ 1 ॥
இத³ம் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநம் வக்ஷ்யமாணம் உக்தம் ச பூர்வேஷு அத்⁴யாயேஷு,
தத் பு³த்³தௌ⁴ ஸம்நிதீ⁴க்ருத்ய இத³ம் இத்யாஹ । து—ஶப்³தோ³ விஶேஷநிர்தா⁴ரணார்த²: । இத³மேவ து ஸம்யக்³ஜ்ஞாநம் ஸாக்ஷாத் மோக்ஷப்ராப்திஸாத⁴நம் ‘வாஸுதே³வ: ஸர்வமிதி’ (ப⁴. கீ³. 7 । 19) ‘ஆத்மைவேத³ம் ஸர்வம்’ (சா². உ. 7 । 25 । 2) ‘ஏகமேவாத்³விதீயம்’ (சா². உ. 6 । 2 । 1) இத்யாதி³ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்⁴ய: ; நாந்யத் , ‘அத² தே யே(அ)ந்யதா²தோ விது³: அந்யராஜாந: தே க்ஷய்யலோகா ப⁴வந்தி’ (சா². உ. 7 । 25 । 2) இத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴யஶ்ச । தே துப்⁴யம் கு³ஹ்யதமம் கோ³ப்யதமம் ப்ரவக்ஷ்யாமி கத²யிஷ்யாமி அநஸூயவே அஸூயாரஹிதாய । கிம் தத் ? ஜ்ஞாநம் । கிம்விஶிஷ்டம் ? விஜ்ஞாநஸஹிதம் அநுப⁴வயுக்தம் , யத் ஜ்ஞாத்வா ப்ராப்ய மோக்ஷ்யஸே அஶுபா⁴த் ஸம்ஸாரப³ந்த⁴நாத் ॥ 1 ॥
தச்ச —
ராஜவித்³யா ராஜகு³ஹ்யம் பவித்ரமித³முத்தமம் ।
ப்ரத்யக்ஷாவக³மம் த⁴ர்ம்யம் ஸுஸுக²ம் கர்துமவ்யயம் ॥ 2 ॥
ராஜவித்³யா வித்³யாநாம் ராஜா, தீ³ப்த்யதிஶயவத்த்வாத் ; தீ³ப்யதே ஹி இயம் அதிஶயேந ப்³ரஹ்மவித்³யா ஸர்வவித்³யாநாம் । ததா² ராஜகு³ஹ்யம் கு³ஹ்யாநாம் ராஜா । பவித்ரம் பாவநம் இத³ம் உத்தமம் ஸர்வேஷாம் பாவநாநாம் ஶுத்³தி⁴காரணம் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநம் உத்க்ருஷ்டதமம் । அநேகஜந்மஸஹஸ்ரஸஞ்சிதமபி த⁴ர்மாத⁴ர்மாதி³ ஸமூலம் கர்ம க்ஷணமாத்ராதே³வ ப⁴ஸ்மீகரோதி இத்யத: கிம் தஸ்ய பாவநத்வம் வக்தவ்யம் । கிஞ்ச — ப்ரத்யக்ஷாவக³மம் ப்ரத்யக்ஷேண ஸுகா²தே³ரிவ அவக³மோ யஸ்ய தத் ப்ரத்யக்ஷாவக³மம் । அநேககு³ணவதோ(அ)பி த⁴ர்மவிருத்³த⁴த்வம் த்³ருஷ்டம் , ந ததா² ஆத்மஜ்ஞாநம் த⁴ர்மவிரோதி⁴, கிந்து த⁴ர்ம்யம் த⁴ர்மாத³நபேதம் । ஏவமபி, ஸ்யாத்³து³:க²ஸம்பாத்³யமித்யத ஆஹ — ஸுஸுக²ம் கர்தும் , யதா² ரத்நவிவேகவிஜ்ஞாநம் । தத்ர அல்பாயாஸாநாமந்யேஷாம் கர்மணாம் ஸுக²ஸம்பாத்³யாநாம் அல்பப²லத்வம் து³ஷ்கராணாம் ச மஹாப²லத்வம் த்³ருஷ்டமிதி, இத³ம் து ஸுக²ஸம்பாத்³யத்வாத் ப²லக்ஷயாத் வ்யேதி இதி ப்ராப்தே, ஆஹ — அவ்யயம் இதி । ந அஸ்ய ப²லத: கர்மவத் வ்யய: அஸ்தீதி அவ்யயம் । அத: ஶ்ரத்³தே⁴யம் ஆத்மஜ்ஞாநம் ॥ 2 ॥
யே புந: —
அஶ்ரத்³த³தா⁴நா: புருஷா த⁴ர்மஸ்யாஸ்ய பரந்தப ।
அப்ராப்ய மாம் நிவர்தந்தே ம்ருத்யுஸம்ஸாரவர்த்மநி ॥ 3 ॥
அஶ்ரத்³த³தா⁴நா: ஶ்ரத்³தா⁴விரஹிதா: ஆத்மஜ்ஞாநஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய அஸ்ய ஸ்வரூபே தத்ப²லே ச நாஸ்திகா: பாபகாரிண:, அஸுராணாம் உபநிஷத³ம் தே³ஹமாத்ராத்மத³ர்ஶநமேவ ப்ரதிபந்நா: அஸுத்ருப: பாபா: புருஷா: அஶ்ரத்³த³தா⁴நா:, பரந்தப, அப்ராப்ய மாம் பரமேஶ்வரம் , மத்ப்ராப்தௌ நைவ ஆஶங்கா இதி மத்ப்ராப்திமார்க³பே⁴த³ப⁴க்திமாத்ரமபி அப்ராப்ய இத்யர்த²: । நிவர்தந்தே நிஶ்சயேந வர்தந்தே ; க்வ ? — ம்ருத்யுஸம்ஸாரவர்த்மநி ம்ருத்யுயுக்த: ஸம்ஸார: ம்ருத்யுஸம்ஸார: தஸ்ய வர்த்ம நரகதிர்யகா³தி³ப்ராப்திமார்க³:, தஸ்மிந்நேவ வர்தந்தே இத்யர்த²: ॥ 3 ॥
ஸ்துத்யா அர்ஜுநமபி⁴முகீ²க்ருத்ய ஆஹ —
மயா ததமித³ம் ஸர்வம் ஜக³தத³வ்யக்தமூர்திநா ।
மத்ஸ்தா²நி ஸர்வபூ⁴தாநி ந சாஹம் தேஷ்வவஸ்தி²த: ॥ 4 ॥
மயா மம ய: பரோ பா⁴வ: தேந ததம் வ்யாப்தம் ஸர்வம் இத³ம் ஜக³த் அவ்யக்தமூர்திநா ந வ்யக்தா மூர்தி: ஸ்வரூபம் யஸ்ய மம ஸோ(அ)ஹமவ்யக்தமூர்தி: தேந மயா அவ்யக்தமூர்திநா, கரணாகோ³சரஸ்வரூபேண இத்யர்த²: । தஸ்மிந் மயி அவ்யக்தமூர்தௌ ஸ்தி²தாநி மத்ஸ்தா²நி, ஸர்வபூ⁴தாநி ப்³ரஹ்மாதீ³நி ஸ்தம்ப³பர்யந்தாநி । ந ஹி நிராத்மகம் கிஞ்சித் பூ⁴தம் வ்யவஹாராய அவகல்பதே । அத: மத்ஸ்தா²நி மயா ஆத்மநா ஆத்மவத்த்வேந ஸ்தி²தாநி, அத: மயி ஸ்தி²தாநி இதி உச்யந்தே । தேஷாம் பூ⁴தாநாம் அஹமேவ ஆத்மா இத்யத: தேஷு ஸ்தி²த: இதி மூட⁴பு³த்³தீ⁴நாம் அவபா⁴ஸதே ; அத: ப்³ரவீமி — ந ச அஹம் தேஷு பூ⁴தேஷு அவஸ்தி²த:, மூர்தவத் ஸம்ஶ்லேஷாபா⁴வேந ஆகாஶஸ்யாபி அந்தரதமோ ஹி அஹம் । ந ஹி அஸம்ஸர்கி³ வஸ்து க்வசித் ஆதே⁴யபா⁴வேந அவஸ்தி²தம் ப⁴வதி ॥ 4 ॥
அத ஏவ அஸம்ஸர்கி³த்வாத் மம —
ந ச மத்ஸ்தா²நி பூ⁴தாநி பஶ்ய மே யோக³மைஶ்வரம் ।
பூ⁴தப்⁴ருந்ந ச பூ⁴தஸ்தோ² மமாத்மா பூ⁴தபா⁴வந: ॥ 5 ॥
ந ச மத்ஸ்தா²நி பூ⁴தாநி ப்³ரஹ்மாதீ³நி । பஶ்ய மே யோக³ம் யுக்திம் க⁴டநம் மே மம ஐஶ்வரம் ஈஶ்வரஸ்ய இமம் ஐஶ்வரம் , யோக³ம் ஆத்மநோ யாதா²த்ம்யமித்யர்த²: । ததா² ச ஶ்ருதி: அஸம்ஸர்கி³த்வாத் அஸங்க³தாம் த³ர்ஶயதி — ‘ அஸங்கோ³ ந ஹி ஸஜ்ஜதே’ (ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 26) இதி । இத³ம் ச ஆஶ்சர்யம் அந்யத் பஶ்ய — பூ⁴தப்⁴ருத் அஸங்கோ³(அ)பி ஸந் பூ⁴தாநி பி³ப⁴ர்தி ; ந ச பூ⁴தஸ்த²:, யதோ²க்தேந ந்யாயேந த³ர்ஶிதத்வாத் பூ⁴தஸ்த²த்வாநுபபத்தே: । கத²ம் புநருச்யதே ‘அஸௌ மம ஆத்மா’ இதி ? விப⁴ஜ்ய தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தம் தஸ்மிந் அஹங்காரம் அத்⁴யாரோப்ய லோகபு³த்³தி⁴ம் அநுஸரந் வ்யபதி³ஶதி ‘மம ஆத்மா’ இதி, ந புந: ஆத்மந: ஆத்மா அந்ய: இதி லோகவத் அஜாநந் । ததா² பூ⁴தபா⁴வந: பூ⁴தாநி பா⁴வயதி உத்பாத³யதி வர்த⁴யதீதி வா பூ⁴தபா⁴வந: ॥ 5 ॥
யதோ²க்தேந ஶ்லோகத்³வயேந உக்தம் அர்த²ம் த்³ருஷ்டாந்தேந உபபாத³யந் ஆஹ —
யதா²காஶஸ்தி²தோ நித்யம் வாயு: ஸர்வத்ரகோ³ மஹாந் ।
ததா² ஸர்வாணி பூ⁴தாநி மத்ஸ்தா²நீத்யுபதா⁴ரய ॥ 6 ॥
யதா² லோகே ஆகாஶஸ்தி²த: ஆகாஶே ஸ்தி²த: நித்யம் ஸதா³ வாயு: ஸர்வத்ர க³ச்ச²தீதி ஸர்வத்ரக³: மஹாந் பரிமாணத:, ததா² ஆகாஶவத் ஸர்வக³தே மயி அஸம்ஶ்லேஷேணைவ ஸ்தி²தாநி இத்யேவம் உபதா⁴ரய விஜாநீஹி ॥ 6 ॥
ஏவம் வாயு: ஆகாஶே இவ மயி ஸ்தி²தாநி ஸர்வபூ⁴தாநி ஸ்தி²திகாலே ; தாநி —
ஸர்வபூ⁴தாநி கௌந்தேய ப்ரக்ருதிம் யாந்தி மாமிகாம் ।
கல்பக்ஷயே புநஸ்தாநி கல்பாதௌ³ விஸ்ருஜாம்யஹம் ॥ 7 ॥
ஸர்வபூ⁴தாநி கௌந்தேய ப்ரக்ருதிம் த்ரிகு³ணாத்மிகாம் அபராம் நிக்ருஷ்டாம் யாந்தி மாமிகாம் மதீ³யாம் கல்பக்ஷயே ப்ரலயகாலே । புந: பூ⁴ய: தாநி பூ⁴தாநி உத்பத்திகாலே கல்பாதௌ³ விஸ்ருஜாமி உத்பாத³யாமி அஹம் பூர்வவத் ॥ 7 ॥
ஏவம் அவித்³யாலக்ஷணாம் —
ப்ரக்ருதிம் ஸ்வாமவஷ்டப்⁴ய விஸ்ருஜாமி புந: புந: ।
பூ⁴தக்³ராமமிமம் க்ருத்ஸ்நமவஶம் ப்ரக்ருதேர்வஶாத் ॥ 8 ॥
ப்ரக்ருதிம் ஸ்வாம் ஸ்வீயாம் அவஷ்டப்⁴ய வஶீக்ருத்ய விஸ்ருஜாமி புந: புந: ப்ரக்ருதிதோ ஜாதம் பூ⁴தக்³ராமம் பூ⁴தஸமுதா³யம் இமம் வர்தமாநம் க்ருத்ஸ்நம் ஸமக்³ரம் அவஶம் அஸ்வதந்த்ரம் , அவித்³யாதி³தோ³ஷை: பரவஶீக்ருதம் , ப்ரக்ருதே: வஶாத் ஸ்வபா⁴வவஶாத் ॥ 8 ॥
தர்ஹி தஸ்ய தே பரமேஶ்வரஸ்ய, பூ⁴தக்³ராமம் இமம் விஷமம் வித³த⁴த:, தந்நிமித்தாப்⁴யாம் த⁴ர்மாத⁴ர்மாப்⁴யாம் ஸம்ப³ந்த⁴: ஸ்யாதி³தி, இத³ம் ஆஹ ப⁴க³வாந் —
ந ச மாம் தாநி கர்மாணி நிப³த்⁴நந்தி த⁴நஞ்ஜய ।
உதா³ஸீநவதா³ஸீநமஸக்தம் தேஷு கர்மஸு ॥ 9 ॥
ந ச மாம் ஈஶ்வரம் தாநி பூ⁴தக்³ராமஸ்ய விஷமஸர்க³நிமித்தாநி கர்மாணி நிப³த்⁴நந்தி த⁴நஞ்ஜய । தத்ர கர்மணாம் அஸம்ப³ந்தி⁴த்வே காரணமாஹ — உதா³ஸீநவத் ஆஸீநம் யதா² உதா³ஸீந: உபேக்ஷக: கஶ்சித் தத்³வத் ஆஸீநம் , ஆத்மந: அவிக்ரியத்வாத் , அஸக்தம் ப²லாஸங்க³ரஹிதம் , அபி⁴மாநவர்ஜிதம் ‘அஹம் கரோமி’ இதி தேஷு கர்மஸு । அத: அந்யஸ்யாபி கர்த்ருத்வாபி⁴மாநாபா⁴வ: ப²லாஸங்கா³பா⁴வஶ்ச அஸம்ப³ந்த⁴காரணம் , அந்யதா² கர்மபி⁴: ப³த்⁴யதே மூட⁴: கோஶகாரவத் இத்யபி⁴ப்ராய: ॥ 9 ॥
தத்ர ‘பூ⁴தக்³ராமமிமம் விஸ்ருஜாமி’ (ப⁴. கீ³. 9 । 8) ‘உதா³ஸீநவதா³ஸீநம்’ (ப⁴. கீ³. 9 । 9) இதி ச விருத்³த⁴ம் உச்யதே, இதி தத்பரிஹாரார்த²ம் ஆஹ —
மயாத்⁴யக்ஷேண ப்ரக்ருதி: ஸூயதே ஸசராசரம் ।
ஹேதுநாநேந கௌந்தேய ஜக³த்³விபரிவர்ததே ॥ 10 ॥
மயா அத்⁴யக்ஷேண ஸர்வதோ த்³ருஶிமாத்ரஸ்வரூபேண அவிக்ரியாத்மநா அத்⁴யக்ஷேண மயா, மம மாயா த்ரிகு³ணாத்மிகா அவித்³யாலக்ஷணா ப்ரக்ருதி: ஸூயதே உத்பாத³யதி ஸசராசரம் ஜக³த் । ததா² ச மந்த்ரவர்ண: — ‘ஏகோ தே³வ: ஸர்வபூ⁴தேஷு கூ³ட⁴: ஸர்வவ்யாபீ ஸர்வபூ⁴தாந்தராத்மா । கர்மாத்⁴யக்ஷ: ஸர்வபூ⁴தாதி⁴வாஸ: ஸாக்ஷீ சேதா கேவலோ நிர்கு³ணஶ்ச’ (ஶ்வே. உ. 6 । 11) இதி । ஹேதுநா நிமித்தேந அநேந அத்⁴யக்ஷத்வேந கௌந்தேய ஜக³த் ஸசராசரம் வ்யக்தாவ்யக்தாத்மகம் விபரிவர்ததே ஸர்வாவஸ்தா²ஸு । த்³ருஶிகர்மத்வாபத்திநிமித்தா ஹி ஜக³த: ஸர்வா ப்ரவ்ருத்தி: — அஹம் இத³ம் போ⁴க்ஷ்யே, பஶ்யாமி இத³ம் , ஶ்ருணோமி இத³ம் , ஸுக²மநுப⁴வாமி, து³:க²மநுப⁴வாமி, தத³ர்த²மித³ம் கரிஷ்யே, இத³ம் ஜ்ஞாஸ்யாமி, இத்யாத்³யா அவக³திநிஷ்டா² அவக³த்யவஸாநைவ । ‘யோ அஸ்யாத்⁴யக்ஷ: பரமே வ்யோமந்’ (ரு. 10 । 129 । 7), (தை. ப்³ரா. 2 । 8 । 9) இத்யாத³யஶ்ச மந்த்ரா: ஏதமர்த²ம் த³ர்ஶயந்தி । ததஶ்ச ஏகஸ்ய தே³வஸ்ய ஸர்வாத்⁴யக்ஷபூ⁴தசைதந்யமாத்ரஸ்ய பரமார்த²த: ஸர்வபோ⁴கா³நபி⁴ஸம்ப³ந்தி⁴ந: அந்யஸ்ய சேதநாந்தரஸ்ய அபா⁴வே போ⁴க்து: அந்யஸ்ய அபா⁴வாத் । கிம்நிமித்தா இயம் ஸ்ருஷ்டி: இத்யத்ர ப்ரஶ்நப்ரதிவசநே அநுபபந்நே, ‘கோ அத்³தா⁴ வேத³ க இஹ ப்ரவோசத் । குத ஆஜாதா குத இயம் விஸ்ருஷ்டி:’ (ரு. 10 । 129 । 6), (தை. ப்³ரா. 2 । 8 । 9) இத்யாதி³மந்த்ரவர்ணேப்⁴ய: । த³ர்ஶிதம் ச ப⁴க³வதா — ‘அஜ்ஞாநேநாவ்ருதம் ஜ்ஞாநம் தேந முஹ்யந்தி ஜந்தவ:’ (ப⁴. கீ³. 5 । 15) இதி ॥ 10 ॥
ஏவம் மாம் நித்யஶுத்³த⁴பு³த்³த⁴முக்தஸ்வபா⁴வம் ஸர்வஜ்ஞம் ஸர்வஜந்தூநாம் ஆத்மாநமபி ஸந்தம் —
அவஜாநந்தி மாம் மூடா⁴ மாநுஷீம் தநுமாஶ்ரிதம் ।
பரம் பா⁴வமஜாநந்தோ மம பூ⁴தமஹேஶ்வரம் ॥ 11 ॥
அவஜாநந்தி அவஜ்ஞாம் பரிப⁴வம் குர்வந்தி மாம் மூடா⁴: அவிவேகிந: மாநுஷீம் மநுஷ்யஸம்ப³ந்தி⁴நீம் தநும் தே³ஹம் ஆஶ்ரிதம் , மநுஷ்யதே³ஹேந வ்யவஹரந்தமித்யேதத் , பரம் ப்ரக்ருஷ்டம் பா⁴வம் பரமாத்மதத்த்வம் ஆகாஶகல்பம் ஆகாஶாத³பி அந்தரதமம் அஜாநந்தோ மம பூ⁴தமஹேஶ்வரம் ஸர்வபூ⁴தாநாம் மஹாந்தம் ஈஶ்வரம் ஸ்வாத்மாநம் । ததஶ்ச தஸ்ய மம அவஜ்ஞாநபா⁴வநேந ஆஹதா: தே வராகா: ॥ 11 ॥
கத²ம் ? —
மோகா⁴ஶா மோக⁴கர்மாணோ மோக⁴ஜ்ஞாநா விசேதஸ: ।
ராக்ஷஸீமாஸுரீம் சைவ ப்ரக்ருதிம் மோஹிநீம் ஶ்ரிதா: ॥ 12 ॥
மோகா⁴ஶா: வ்ருதா² ஆஶா: ஆஶிஷ: யேஷாம் தே மோகா⁴ஶா:, ததா² மோக⁴கர்மாண: யாநி ச அக்³நிஹோத்ராதீ³நி தை: அநுஷ்டீ²யமாநாநி கர்மாணி தாநி ச, தேஷாம் ப⁴க³வத்பரிப⁴வாத் , ஸ்வாத்மபூ⁴தஸ்ய அவஜ்ஞாநாத் , மோகா⁴ந்யேவ நிஷ்ப²லாநி கர்மாணி ப⁴வந்தீதி மோக⁴கர்மாண: । ததா² மோக⁴ஜ்ஞாநா: மோக⁴ம் நிஷ்ப²லம் ஜ்ஞாநம் யேஷாம் தே மோக⁴ஜ்ஞாநா:, ஜ்ஞாநமபி தேஷாம் நிஷ்ப²லமேவ ஸ்யாத் । விசேதஸ: விக³தவிவேகாஶ்ச தே ப⁴வந்தி இத்யபி⁴ப்ராய: । கிஞ்ச — தே ப⁴வந்தி ராக்ஷஸீம் ரக்ஷஸாம் ப்ரக்ருதிம் ஸ்வபா⁴வம் ஆஸுரீம் அஸுராணாம் ச ப்ரக்ருதிம் மோஹிநீம் மோஹகரீம் தே³ஹாத்மவாதி³நீம் ஶ்ரிதா: ஆஶ்ரிதா:, சி²ந்த்³தி⁴, பி⁴ந்த்³தி⁴, பிப³, கா²த³, பரஸ்வமபஹர, இத்யேவம் வத³நஶீலா: க்ரூரகர்மாணோ ப⁴வந்தி இத்யர்த²:, ‘அஸுர்யா நாம தே லோகா:’ (ஈ. உ. 3) இதி ஶ்ருதே: ॥ 12 ॥
யே புந: ஶ்ரத்³த³தா⁴நா: ப⁴க³வத்³ப⁴க்திலக்ஷணே மோக்ஷமார்கே³ ப்ரவ்ருத்தா: —
மஹாத்மாநஸ்து மாம் பார்த² தை³வீம் ப்ரக்ருதிமாஶ்ரிதா: ।
ப⁴ஜந்த்யநந்யமநஸோ ஜ்ஞாத்வா பூ⁴தாதி³மவ்யயம் ॥ 13 ॥
மஹாத்மாநஸ்து அக்ஷுத்³ரசித்தா: மாம் ஈஶ்வரம் பார்த² தை³வீம் தே³வாநாம் ப்ரக்ருதிம் ஶமத³மத³யாஶ்ரத்³தா⁴தி³லக்ஷணாம் ஆஶ்ரிதா: ஸந்த: ப⁴ஜந்தி ஸேவம்தே அநந்யமநஸ: அநந்யசித்தா: ஜ்ஞாத்வா பூ⁴தாதி³ம் பூ⁴தாநாம் வியதா³தீ³நாம் ப்ராணிநாம் ச ஆதி³ம் காரணம் அவ்யயம் ॥ 13 ॥
கத²ம் ? —
ஸததம் கீர்தயந்தோ மாம் யதந்தஶ்ச த்³ருட⁴வ்ரதா: ।
நமஸ்யந்தஶ்ச மாம் ப⁴க்த்யா நித்யயுக்தா உபாஸதே ॥ 14 ॥
ஸததம் ஸர்வதா³ ப⁴க³வந்தம் ப்³ரஹ்மஸ்வரூபம் மாம் கீர்தயந்த:, யதந்தஶ்ச இந்த்³ரியோபஸம்ஹாரஶமத³மத³யாஹிம்ஸாதி³லக்ஷணை: த⁴ர்மை: ப்ரயதந்தஶ்ச, த்³ருட⁴வ்ரதா: த்³ருட⁴ம் ஸ்தி²ரம் அசால்யம் வ்ரதம் யேஷாம் தே த்³ருட⁴வ்ரதா: நமஸ்யந்தஶ்ச மாம் ஹ்ருத³யேஶயம் ஆத்மாநம் ப⁴க்த்யா நித்யயுக்தா: ஸந்த: உபாஸதே ஸேவம்தே ॥ 14 ॥
தே கேந கேந ப்ரகாரேண உபாஸதே இத்யுச்யதே —
ஜ்ஞாநயஜ்ஞேந சாப்யந்யே யஜந்தோ மாமுபாஸதே ।
ஏகத்வேந ப்ருத²க்த்வேந ப³ஹுதா⁴ விஶ்வதோமுக²ம் ॥ 15 ॥
ஜ்ஞாநயஜ்ஞேந ஜ்ஞாநமேவ ப⁴க³வத்³விஷயம் யஜ்ஞ: தேந ஜ்ஞாநயஜ்ஞேந, யஜந்த: பூஜயந்த: மாம் ஈஶ்வரம் ச அபி அந்யே அந்யாம் உபாஸநாம் பரித்யஜ்ய உபாஸதே । தச்ச ஜ்ஞாநம் — ஏகத்வேந ‘ஏகமேவ பரம் ப்³ரஹ்ம’ இதி பரமார்த²த³ர்ஶநேந யஜந்த: உபாஸதே । கேசிச்ச ப்ருத²க்த்வேந ‘ஆதி³த்யசந்த்³ராதி³பே⁴தே³ந ஸ ஏவ ப⁴க³வாந் விஷ்ணு: அவஸ்தி²த:’ இதி உபாஸதே । கேசித் ‘ப³ஹுதா⁴ அவஸ்தி²த: ஸ ஏவ ப⁴க³வாந் ஸர்வதோமுக²: விஶ்வரூப:’ இதி தம் விஶ்வரூபம் ஸர்வதோமுக²ம் ப³ஹுதா⁴ ப³ஹுப்ரகாரேண உபாஸதே ॥ 15 ॥
யதி³ ப³ஹுபி⁴: ப்ரகாரை: உபாஸதே, கத²ம் த்வாமேவ உபாஸதே இதி, அத ஆஹ —
அஹம் க்ரதுரஹம் யஜ்ஞ: ஸ்வதா⁴ஹமஹமௌஷத⁴ம் ।
மந்த்ரோ(அ)ஹமஹமேவாஜ்யமஹமக்³நிரஹம் ஹுதம் ॥ 16 ॥
அஹம் க்ரது: ஶ்ரௌதகர்மபே⁴த³: அஹமேவ । அஹம் யஜ்ஞ: ஸ்மார்த: । கிஞ்ச ஸ்வதா⁴ அந்நம் அஹம் , பித்ருப்⁴யோ யத் தீ³யதே । அஹம் ஔஷத⁴ம் ஸர்வப்ராணிபி⁴: யத் அத்³யதே தத் ஔஷத⁴ஶப்³த³ஶப்³தி³தம் வ்ரீஹியவாதி³ஸாதா⁴ரணம் । அத²வா ஸ்வதா⁴ இதி ஸர்வப்ராணிஸாதா⁴ரணம் அந்நம் , ஔஷத⁴ம் இதி வ்யாத்⁴யுபஶமநார்த²ம் பே⁴ஷஜம் । மந்த்ர: அஹம் , யேந பித்ருப்⁴யோ தே³வதாப்⁴யஶ்ச ஹவி: தீ³யதே । அஹமேவ ஆஜ்யம் ஹவிஶ்ச । அஹம் அக்³நி:, யஸ்மிந் ஹூயதே ஹவி: ஸ: அக்³நி: அஹம் । அஹம் ஹுதம் ஹவநகர்ம ச ॥ 16 ॥
கிஞ்ச —
பிதாஹமஸ்ய ஜக³தோ மாதா தா⁴தா பிதாமஹ: ।
வேத்³யம் பவித்ரமோங்கார ருக்ஸாம யஜுரேவ ச ॥ 17 ॥
பிதா ஜநயிதா அஹம் அஸ்ய ஜக³த:, மாதா ஜநயித்ரீ, தா⁴தா கர்மப²லஸ்ய ப்ராணிப்⁴யோ விதா⁴தா, பிதாமஹ: பிது: பிதா, வேத்³யம் வேதி³தவ்யம் , பவித்ரம் பாவநம் ஓங்கார:, ருக் ஸாம யஜு: ஏவ ச ॥ 17 ॥
கிஞ்ச—
க³திர்ப⁴ர்தா ப்ரபு⁴: ஸாக்ஷீ நிவாஸ: ஶரணம் ஸுஹ்ருத் ।
ப்ரப⁴வ: ப்ரலய: ஸ்தா²நம் நிதா⁴நம் பீ³ஜமவ்யயம் ॥ 18 ॥
க³தி: கர்மப²லம் , ப⁴ர்தா போஷ்டா, ப்ரபு⁴: ஸ்வாமீ, ஸாக்ஷீ ப்ராணிநாம் க்ருதாக்ருதஸ்ய, நிவாஸ: யஸ்மிந் ப்ராணிநோ நிவஸந்தி, ஶரணம் ஆர்தாநாம் , ப்ரபந்நாநாமார்திஹர: । ஸுஹ்ருத் ப்ரத்யுபகாராநபேக்ஷ: ஸந் உபகாரீ, ப்ரப⁴வ: உத்பத்தி: ஜக³த:, ப்ரலய: ப்ரலீயதே அஸ்மிந் இதி, ததா² ஸ்தா²நம் திஷ்ட²தி அஸ்மிந் இதி, நிதா⁴நம் நிக்ஷேப: காலாந்தரோபபோ⁴க்³யம் ப்ராணிநாம் , பீ³ஜம் ப்ரரோஹகாரணம் ப்ரரோஹத⁴ர்மிணாம் , அவ்யயம் யாவத்ஸம்ஸாரபா⁴வித்வாத் அவ்யயம் , ந ஹி அபீ³ஜம் கிஞ்சித் ப்ரரோஹதி ; நித்யம் ச ப்ரரோஹத³ர்ஶநாத் பீ³ஜஸந்ததி: ந வ்யேதி இதி க³ம்யதே ॥ 18 ॥
கிஞ்ச —
தபாம்யஹமஹம் வர்ஷம் நிக்³ருஹ்ணாம்யுத்ஸ்ருஜாமி ச ।
அம்ருதம் சைவ ம்ருத்யுஶ்ச ஸத³ஸச்சாஹமர்ஜுந ॥ 19 ॥
தபாமி அஹம் ஆதி³த்யோ பூ⁴த்வா கைஶ்சித் ரஶ்மிபி⁴: உல்ப³ணை: । அஹம் வர்ஷம் கைஶ்சித் ரஶ்மிபி⁴: உத்ஸ்ருஜாமி । உத்ஸ்ருஜ்ய புந: நிக்³ருஹ்ணாமி கைஶ்சித் ரஶ்மிபி⁴: அஷ்டபி⁴: மாஸை: புந: உத்ஸ்ருஜாமி ப்ராவ்ருஷி । அம்ருதம் சைவ தே³வாநாம் , ம்ருத்யுஶ்ச மர்த்யாநாம் । ஸத் யஸ்ய யத் ஸம்ப³ந்தி⁴தயா வித்³யமாநம் தத் , தத்³விபரீதம் அஸச்ச ஏவ அஹம் அர்ஜுந । ந புந: அத்யந்தமேவ அஸத் ப⁴க³வாந் , ஸ்வயம் கார்யகாரணே வா ஸத³ஸதீ யே பூர்வோக்தை: நிவ்ருத்திப்ரகாரை: ஏகத்வப்ருத²க்த்வாதி³விஜ்ஞாநை: யஜ்ஞை: மாம் பூஜயந்த: உபாஸதே ஜ்ஞாநவித³:, தே யதா²விஜ்ஞாநம் மாமேவ ப்ராப்நுவந்தி ॥ 19 ॥
யே புந: அஜ்ஞா: காமகாமா: —
த்ரைவித்³யா மாம் ஸோமபா: பூதபாபா யஜ்ஞைரிஷ்ட்வா ஸ்வர்க³திம் ப்ரார்த²யந்தே ।
தே புண்யமாஸாத்³ய ஸுரேந்த்³ரலோகமஶ்நந்தி தி³வ்யாந்தி³வி தே³வபோ⁴கா³ந் ॥ 20 ॥
த்ரைவித்³யா: ருக்³யஜு:ஸாமவித³: மாம் வஸ்வாதி³தே³வரூபிணம் ஸோமபா: ஸோமம் பிப³ந்தீதி ஸோமபா:, தேநைவ ஸோமபாநேந பூதபாபா: ஶுத்³த⁴கில்பி³ஷா:, யஜ்ஞை: அக்³நிஷ்டோமாதி³பி⁴: இஷ்ட்வா பூஜயித்வா ஸ்வர்க³திம் ஸ்வர்க³க³மநம் ஸ்வரேவ க³தி: ஸ்வர்க³தி: தாம் , ப்ரார்த²யந்தே । தே ச புண்யம் புண்யப²லம் ஆஸாத்³ய ஸம்ப்ராப்ய ஸுரேந்த்³ரலோகம் ஶதக்ரதோ: ஸ்தா²நம் அஶ்நந்தி பு⁴ஞ்ஜதே தி³வ்யாந் தி³வி ப⁴வாந் அப்ராக்ருதாந் தே³வபோ⁴கா³ந் தே³வாநாம் போ⁴கா³ந் ॥ 20 ॥
தே தம் பு⁴க்த்வா ஸ்வர்க³லோகம் விஶாலம்
க்ஷீணே புண்யே மர்த்யலோகம் விஶந்தி ।
ஏவம் த்ரயீத⁴ர்மமநுப்ரபந்நா
க³தாக³தம் காமகாமா லப⁴ந்தே ॥ 21 ॥
தே தம் பு⁴க்த்வா ஸ்வர்க³லோகம் விஶாலம் விஸ்தீர்ணம் க்ஷீணே புண்யே மர்த்யலோகம் விஶந்தி ஆவிஶந்தி । ஏவம் யதோ²க்தேந ப்ரகாரேண த்ரயீத⁴ர்மம் கேவலம் வைதி³கம் கர்ம அநுப்ரபந்நா: க³தாக³தம் க³தம் ச ஆக³தம் ச க³தாக³தம் க³மநாக³மநம் காமகாமா: காமாந் காமயந்தே இதி காமகாமா: லப⁴ந்தே க³தாக³தமேவ, ந து ஸ்வாதந்த்ர்யம் க்வசித் லப⁴ந்தே இத்யர்த²: ॥ 21 ॥
யே புந: நிஷ்காமா: ஸம்யக்³த³ர்ஶிந: —
அநந்யாஶ்சிந்தயந்தோ மாம்
யே ஜநா: பர்யுபாஸதே ।
தேஷாம் நித்யாபி⁴யுக்தாநாம்
யோக³க்ஷேமம் வஹாம்யஹம் ॥ 22 ॥
அநந்யா: அப்ருத²க்³பூ⁴தா: பரம் தே³வம் நாராயணம் ஆத்மத்வேந க³தா: ஸந்த: சிந்தயந்த: மாம் யே ஜநா: ஸம்ந்யாஸிந: பர்யுபாஸதே, தேஷாம் பரமார்த²த³ர்ஶிநாம் நித்யாபி⁴யுக்தாநாம் ஸததாபி⁴யோகி³நாம் யோக³க்ஷேமம் யோக³: அப்ராப்தஸ்ய ப்ராபணம் க்ஷேம: தத்³ரக்ஷணம் தது³ப⁴யம் வஹாமி ப்ராபயாமி அஹம் ; ‘ஜ்ஞாநீ த்வாத்மைவ மே மதம்’ (ப⁴. கீ³. 7 । 18) ‘ஸ ச மம ப்ரிய:’ (ப⁴. கீ³. 7 । 17) யஸ்மாத் , தஸ்மாத் தே மம ஆத்மபூ⁴தா: ப்ரியாஶ்ச இதி ॥
நநு அந்யேஷாமபி ப⁴க்தாநாம் யோக³க்ஷேமம் வஹத்யேவ ப⁴க³வாந் । ஸத்யம் வஹத்யேவ ; கிந்து அயம் விஶேஷ: — அந்யே யே ப⁴க்தா: தே ஆத்மார்த²ம் ஸ்வயமபி யோக³க்ஷேமம் ஈஹந்தே ; அநந்யத³ர்ஶிநஸ்து ந ஆத்மார்த²ம் யோக³க்ஷேமம் ஈஹந்தே ; ந ஹி தே ஜீவிதே மரணே வா ஆத்மந: க்³ருத்³தி⁴ம் குர்வந்தி ; கேவலமேவ ப⁴க³வச்ச²ரணா: தே ; அத: ப⁴க³வாநேவ தேஷாம் யோக³க்ஷேமம் வஹதீதி ॥ 22 ॥
நநு அந்யா அபி தே³வதா: த்வமேவ சேத் , தத்³ப⁴க்தாஶ்ச த்வாமேவ யஜந்தே । ஸத்யமேவம் —
யே(அ)ப்யந்யதே³வதாப⁴க்தா
யஜந்தே ஶ்ரத்³த⁴யாந்விதா: ।
தே(அ)பி மாமேவ கௌந்தேய
யஜந்த்யவிதி⁴பூர்வகம் ॥ 23 ॥
யே(அ)பி அந்யதே³வதாப⁴க்தா: அந்யாஸு தே³வதாஸு ப⁴க்தா: அந்யதே³வதாப⁴க்தா: ஸந்த: யஜந்தே பூஜயந்தி ஶ்ரத்³த⁴யா ஆஸ்திக்யபு³த்³த்⁴யா அந்விதா: அநுக³தா:, தே(அ)பி மாமேவ கௌந்தேய யஜந்தி அவிதி⁴பூர்வகம் அவிதி⁴: அஜ்ஞாநம் தத்பூர்வகம் யஜந்தே இத்யர்த²: ॥ 23 ॥
கஸ்மாத் தே அவிதி⁴பூர்வகம் யஜந்தே இத்யுச்யதே ; யஸ்மாத் —
அஹம் ஹி ஸர்வயஜ்ஞாநாம்
போ⁴க்தா ச ப்ரபு⁴ரேவ ச ।
ந து மாமபி⁴ஜாநந்தி
தத்த்வேநாதஶ்ச்யவந்தி தே ॥ 24 ॥
அஹம் ஹி ஸர்வயஜ்ஞாநாம் ஶ்ரௌதாநாம் ஸ்மார்தாநாம் ச ஸர்வேஷாம் யஜ்ஞாநாம் தே³வதாத்மத்வேந போ⁴க்தா ச ப்ரபு⁴: ஏவ ச । மத்ஸ்வாமிகோ ஹி யஜ்ஞ:, ‘அதி⁴யஜ்ஞோ(அ)ஹமேவாத்ர’ (ப⁴. கீ³. 8 । 4) இதி ஹி உக்தம் । ததா² ந து மாம் அபி⁴ஜாநந்தி தத்த்வேந யதா²வத் । அதஶ்ச அவிதி⁴பூர்வகம் இஷ்ட்வா யாக³ப²லாத் ச்யவந்தி ப்ரச்யவந்தே தே ॥ 24 ॥
யே(அ)பி அந்யதே³வதாப⁴க்திமத்த்வேந அவிதி⁴பூர்வகம் யஜந்தே, தேஷாமபி யாக³ப²லம் அவஶ்யம்பா⁴வி । கத²ம் ? —
யாந்தி தே³வவ்ரதா தே³வாந்பித்ரூந்யாந்தி பித்ருவ்ரதா: ।
பூ⁴தாநி யாந்தி பூ⁴தேஜ்யா யாந்தி மத்³யாஜிநோ(அ)பி மாம் ॥ 25 ॥
யாந்தி க³ச்ச²ந்தி தே³வவ்ரதா: தே³வேஷு வ்ரதம் நியமோ ப⁴க்திஶ்ச யேஷாம் தே தே³வவ்ரதா: தே³வாந் யாந்தி । பித்ரூந் அக்³நிஷ்வாத்தாதீ³ந் யாந்தி பித்ருவ்ரதா: ஶ்ராத்³தா⁴தி³க்ரியாபரா: பித்ருப⁴க்தா: । பூ⁴தாநி விநாயகமாத்ருக³ணசதுர்ப⁴கி³ந்யாதீ³நி யாந்தி பூ⁴தேஜ்யா: பூ⁴தாநாம் பூஜகா: । யாந்தி மத்³யாஜிந: மத்³யஜநஶீலா: வைஷ்ணவா: மாமேவ யாந்தி । ஸமாநே அபி ஆயாஸே மாமேவ ந ப⁴ஜந்தே அஜ்ஞாநாத் , தேந தே அல்பப²லபா⁴ஜ: ப⁴வந்தி இத்யர்த²: ॥ 25 ॥
ந கேவலம் மத்³ப⁴க்தாநாம் அநாவ்ருத்திலக்ஷணம் அநந்தப²லம் , ஸுகா²ராத⁴நஶ்ச அஹம் । கத²ம் ? —
பத்ரம் புஷ்பம் ப²லம் தோயம் யோ மே ப⁴க்த்யா ப்ரயச்ச²தி ।
தத³ஹம் ப⁴க்த்யுபஹ்ருதமஶ்நாமி ப்ரயதாத்மந: ॥ 26 ॥
பத்ரம் புஷ்பம் ப²லம் தோயம் உத³கம் ய: மே மஹ்யம் ப⁴க்த்யா ப்ரயச்ச²தி, தத் அஹம் பத்ராதி³ ப⁴க்த்யா உபஹ்ருதம் ப⁴க்திபூர்வகம் ப்ராபிதம் ப⁴க்த்யுபஹ்ருதம் அஶ்நாமி க்³ருஹ்ணாமி ப்ரயதாத்மந: ஶுத்³த⁴பு³த்³தே⁴: ॥ 26 ॥
யத: ஏவம் , அத: —
யத்கரோஷி யத³ஶ்நாஸி
யஜ்ஜுஹோஷி த³தா³ஸி யத் ।
யத்தபஸ்யஸி கௌந்தேய
தத்குருஷ்வ மத³ர்பணம் ॥ 27 ॥
யத் கரோஷி ஸ்வத: ப்ராப்தம் , யத் அஶ்நாஸி, யச்ச ஜுஹோஷி ஹவநம் நிர்வர்தயஸி ஶ்ரௌதம் ஸ்மார்தம் வா, யத் த³தா³ஸி ப்ரயச்ச²ஸி ப்³ராஹ்மணாதி³ப்⁴ய: ஹிரண்யாந்நாஜ்யாதி³, யத் தபஸ்யஸி தப: சரஸி கௌந்தேய, தத் குருஷ்வ மத³ர்பணம் மத்ஸமர்பணம் ॥ 27 ॥
ஏவம் குர்வத: தவ யத் ப⁴வதி, தத் ஶ்ருணு —
ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லைரேவம்
மோக்ஷ்யஸே கர்மப³ந்த⁴நை: ।
ஸம்ந்யாஸயோக³யுக்தாத்மா
விமுக்தோ மாமுபைஷ்யஸி ॥ 28 ॥
ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லை: ஶுபா⁴ஶுபே⁴ இஷ்டாநிஷ்டே ப²லே யேஷாம் தாநி ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லாநி கர்மாணி தை: ஶுபா⁴ஶுப⁴ப²லை: கர்மப³ந்த⁴நை: கர்மாண்யேவ ப³ந்த⁴நாநி கர்மப³ந்த⁴நாநி தை: கர்மப³ந்த⁴நை: ஏவம் மத³ர்பணம் குர்வந் மோக்ஷ்யஸே । ஸோ(அ)யம் ஸம்ந்யாஸயோகோ³ நாம, ஸம்ந்யாஸஶ்ச அஸௌ மத்ஸமர்பணதயா கர்மத்வாத் யோக³ஶ்ச அஸௌ இதி, தேந ஸம்ந்யாஸயோகே³ந யுக்த: ஆத்மா அந்த:கரணம் யஸ்ய தவ ஸ: த்வம் ஸம்ந்யாஸயோக³யுக்தாத்மா ஸந் விமுக்த: கர்மப³ந்த⁴நை: ஜீவந்நேவ பதிதே சாஸ்மிந் ஶரீரே மாம் உபைஷ்யஸி ஆக³மிஷ்யஸி ॥ 28 ॥
ராக³த்³வேஷவாந் தர்ஹி ப⁴க³வாந் , யதோ ப⁴க்தாந் அநுக்³ருஹ்ணாதி, ந இதராந் இதி । தத் ந —
ஸமோ(அ)ஹம் ஸர்வபூ⁴தேஷு
ந மே த்³வேஷ்யோ(அ)ஸ்தி ந ப்ரிய: ।
யே ப⁴ஜந்தி து மாம் ப⁴க்த்யா
மயி தே தேஷு சாப்யஹம் ॥ 29 ॥
ஸம: துல்ய: அஹம் ஸர்வபூ⁴தேஷு । ந மே த்³வேஷ்ய: அஸ்தி ந ப்ரிய: । அக்³நிவத் அஹம் — தூ³ரஸ்தா²நாம் யதா² அக்³நி: ஶீதம் ந அபநயதி, ஸமீபம் உபஸர்பதாம் அபநயதி ; ததா² அஹம் ப⁴க்தாந் அநுக்³ருஹ்ணாமி, ந இதராந் । யே ப⁴ஜந்தி து மாம் ஈஶ்வரம் ப⁴க்த்யா மயி தே — ஸ்வபா⁴வத ஏவ, ந மம ராக³நிமித்தம் — வர்தந்தே । தேஷு ச அபி அஹம் ஸ்வபா⁴வத ஏவ வர்தே, ந இதரேஷு । ந ஏதாவதா தேஷு த்³வேஷோ மம ॥ 29 ॥
ஶ்ருணு மத்³ப⁴க்தேர்மாஹாத்ம்யம் —
அபி சேத்ஸுது³ராசாரோ
ப⁴ஜதே மாமநந்யபா⁴க் ।
ஸாது⁴ரேவ ஸ மந்தவ்ய:
ஸம்யக்³வ்யவஸிதோ ஹி ஸ: ॥ 30 ॥
அபி சேத் யத்³யபி ஸுது³ராசார: ஸுஷ்டு² து³ராசார: அதீவ குத்ஸிதாசாரோ(அ)பி ப⁴ஜதே மாம் அநந்யபா⁴க் அநந்யப⁴க்தி: ஸந் , ஸாது⁴ரேவ ஸம்யக்³வ்ருத்த ஏவ ஸ: மந்தவ்ய: ஜ்ஞாதவ்ய: ; ஸம்யக் யதா²வத் வ்யவஸிதோ ஹி ஸ:, யஸ்மாத் ஸாது⁴நிஶ்சய: ஸ: ॥ 30 ॥
உத்ஸ்ருஜ்ய ச பா³ஹ்யாம் து³ராசாரதாம் அந்த: ஸம்யக்³வ்யவஸாயஸாமர்த்²யாத் —
க்ஷிப்ரம் ப⁴வதி த⁴ர்மாத்மா
ஶஶ்வச்சா²ந்திம் நிக³ச்ச²தி ।
கௌந்தேய ப்ரதிஜாநீஹி
ந மே ப⁴க்த: ப்ரணஶ்யதி ॥ 31 ॥
க்ஷிப்ரம் ஶீக்⁴ரம் ப⁴வதி த⁴ர்மாத்மா த⁴ர்மசித்த: ஏவ । ஶஶ்வத் நித்யம் ஶாந்திம் ச உபஶமம் நிக³ச்ச²தி ப்ராப்நோதி । ஶ்ருணு பரமார்த²ம் , கௌந்தேய ப்ரதிஜாநீஹி நிஶ்சிதாம் ப்ரதிஜ்ஞாம் குரு, ந மே மம ப⁴க்த: மயி ஸமர்பிதாந்தராத்மா மத்³ப⁴க்த: ந ப்ரணஶ்யதி இதி ॥ 31 ॥
கிஞ்ச —
மாம் ஹி பார்த² வ்யபாஶ்ரித்ய யே(அ)பி ஸ்யு: பாபயோநய: ।
ஸ்த்ரியோ வைஶ்யாஸ்ததா² ஶூத்³ராஸ்தே(அ)பி யாந்தி பராம் க³திம் ॥ 32 ॥
மாம் ஹி யஸ்மாத் பார்த² வ்யபாஶ்ரித்ய மாம் ஆஶ்ரயத்வேந க்³ருஹீத்வா யே(அ)பி ஸ்யு: ப⁴வேயு: பாபயோநய: பாபா யோநி: யேஷாம் தே பாபயோநய: பாபஜந்மாந: । கே தே இதி, ஆஹ — ஸ்த்ரிய: வைஶ்யா: ததா² ஶூத்³ரா: தே(அ)பி யாந்தி க³ச்ச²ந்தி பராம் ப்ரக்ருஷ்டாம் க³திம் ॥ 32 ॥
கிம் புநர்ப்³ராஹ்மணா: புண்யா ப⁴க்தா ராஜர்ஷயஸ்ததா² ।
அநித்யமஸுக²ம் லோகமிமம் ப்ராப்ய ப⁴ஜஸ்வ மாம் ॥ 33 ॥
கிம் புந: ப்³ராஹ்மணா: புண்யா: புண்யயோநய: ப⁴க்தா: ராஜர்ஷய: ததா² । ராஜாநஶ்ச தே ருஷயஶ்ச ராஜர்ஷய: । யத: ஏவம் , அத: அநித்யம் க்ஷணப⁴ங்கு³ரம் அஸுக²ம் ச ஸுக²வர்ஜிதம் இமம் லோகம் மநுஷ்யலோகம் ப்ராப்ய புருஷார்த²ஸாத⁴நம் து³ர்லப⁴ம் மநுஷ்யத்வம் லப்³த்⁴வா ப⁴ஜஸ்வ ஸேவஸ்வ மாம் ॥ 33 ॥
கத²ம் —
மந்மநா ப⁴வ மத்³ப⁴க்தோ மத்³யாஜீ மாம் நமஸ்குரு ।
மாமேவைஷ்யஸி யுக்த்வைவமாத்மாநம் மத்பராயண: ॥ 34 ॥
மயி வாஸுதே³வே மந: யஸ்ய தவ ஸ த்வம் மந்மநா: ப⁴வ । ததா² மத்³ப⁴க்த: ப⁴வ மத்³யாஜீ மத்³யஜநஶீல: ப⁴வ । மாம் ஏவ ச நமஸ்குரு । மாம் ஏவ ஈஶ்வரம் ஏஷ்யஸி ஆக³மிஷ்யஸி யுக்த்வா ஸமாதா⁴ய சித்தம் । ஏவம் ஆத்மாநம் , அஹம் ஹி ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம் ஆத்மா, பரா ச க³தி:, பரம் அயநம் , தம் மாம் ஏவம்பூ⁴தம் , ஏஷ்யஸி இதி அதீதேந ஸம்ப³ந்த⁴:, மத்பராயண: ஸந் இத்யர்த²: ॥ 34 ॥