సంన్యాసస్య మహాబాహో తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ ।
త్యాగస్య చ హృషీకేశ పృథక్కేశినిషూదన ॥ ౧ ॥

కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం సంన్యాసం కవయో విదుః ।
సర్వకర్మఫలత్యాగం ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః ॥ ౨ ॥

త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః ।
యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యమితి చాపరే ॥ ౩ ॥

నిశ్చయం శృణు మే తత్ర
త్యాగే భరతసత్తమ ।
త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర
త్రివిధః సమ్ప్రకీర్తితః ॥ ౪ ॥

యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ ।
యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్ ॥ ౫ ॥

ఎతాన్యపి తు కర్మాణి
సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ ।
కర్తవ్యానీతి మే పార్థ
నిశ్చితం మతముత్తమమ్ ॥ ౬ ॥

నియతస్య తు సంన్యాసః కర్మణో నోపపద్యతే ।
మోహాత్తస్య పరిత్యాగస్తామసః పరికీర్తితః ॥ ౭ ॥

దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ ।
స కృత్వా రాజసం త్యాగం నైవ త్యాగఫలం లభేత్ ॥ ౮ ॥

కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ
నియతం క్రియతేఽర్జున ।
సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ
స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ॥ ౯ ॥

న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ
కుశలే నానుషజ్జతే ।
త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో
మేధావీ చ్ఛిన్నసంశయః ॥ ౧౦ ॥

న హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః ।
యస్తు కర్మఫలత్యాగీ స త్యాగీత్యభిధీయతే ॥ ౧౧ ॥

అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ
త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ ।
భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య
న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ ॥ ౧౨ ॥

పఞ్చైతాని మహాబాహో
కారణాని నిబోధ మే ।
సాఙ్ఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని
సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ ॥ ౧౩ ॥

అధిష్ఠానం తథా కర్తా కరణం చ పృథగ్విధమ్ ।
వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ ॥ ౧౪ ॥

శరీరవాఙ్మనోభిర్యత్కర్మ ప్రారభతే నరః ।
న్యాయ్యం వా విపరీతం వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః ॥ ౧౫ ॥

తత్రైవం సతి కర్తారమాత్మానం కేవలం తు యః ।
పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వాన్న స పశ్యతి దుర్మతిః ॥ ౧౬ ॥

యస్య నాహఙ్కృతో భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే ।
హత్వాపి స ఇమాంల్లోకాన్న హన్తి న నిబధ్యతే ॥ ౧౭ ॥

జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా త్రివిధా కర్మచోదనా ।
కరణం కర్మ కర్తేతి త్రివిధః కర్మసఙ్గ్రహః ॥ ౧౮ ॥

జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ
త్రిధైవ గుణభేదతః ।
ప్రోచ్యతే గుణసఙ్ఖ్యానే
యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ॥ ౧౯ ॥

సర్వభూతేషు యేనైకం
భావమవ్యయమీక్షతే ।
అవిభక్తం విభక్తేషు
తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ॥ ౨౦ ॥

పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం
నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ ।
వేత్తి సర్వేషు భూతేషు
తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ ॥ ౨౧ ॥

యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ ।
అతత్త్వార్థవదల్పం చ తత్తామసముదాహృతమ్ ॥ ౨౨ ॥

నియతం సఙ్గరహితమరాగద్వేషతఃకృతమ్ ।
అఫలప్రేప్సునా కర్మ యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే ॥ ౨౩ ॥

యత్తు కామేప్సునా కర్మ సాహఙ్కారేణ వా పునః ।
క్రియతే బహులాయాసం తద్రాజసముదాహృతమ్ ॥ ౨౪ ॥

అనుబన్ధం క్షయం హింసామనపేక్ష్య చ పౌరుషమ్ ।
మోహాదారభ్యతే కర్మ యత్తత్తామసముచ్యతే ॥ ౨౫ ॥

ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ
ధృత్యుత్సాహసమన్వితః ।
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః
కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ॥ ౨౬ ॥

రాగీ కర్మఫలప్రేప్సుర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః ।
హర్షశోకాన్వితః కర్తా రాజసః పరికీర్తితః ॥ ౨౭ ॥

అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః
శఠో నైకృతికోఽలసః ।
విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ
కర్తా తామస ఉచ్యతే ॥ ౨౮ ॥

బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ గుణతస్త్రివిధం శృణు ।
ప్రోచ్యమానమశేషేణ పృథక్త్వేన ధనఞ్జయ ॥ ౨౯ ॥

ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ
కార్యాకార్యే భయాభయే ।
బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి
బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ॥ ౩౦ ॥

యయా ధర్మమధర్మం చ
కార్యం చాకార్యమేవ చ ।
అయథావత్ప్రజానాతి
బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ ॥ ౩౧ ॥

అధర్మం ధర్మమితి యా
మన్యతే తమసావృతా ।
సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ
బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ ॥ ౩౨ ॥

ధృత్యా యయా ధారయతే
మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః ।
యోగేనావ్యభిచారిణ్యా
ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ॥ ౩౩ ॥

యయా తు ధర్మకామార్థాన్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున ।
ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ ధృతిః సా పార్థ రాజసీ ॥ ౩౪ ॥

యయా స్వప్నం భయం శోకం
విషాదం మదమేవ చ ।
న విముఞ్చతి దుర్మేధా
ధృతిః సా తామసీ మతా ॥ ౩౫ ॥

సుఖం త్విదానీం త్రివిధం
శృణు మే భరతర్షభ ।
అభ్యాసాద్రమతే యత్ర
దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి ॥ ౩౬ ॥

యత్తదగ్రే విషమివ పరిణామేఽమృతోపమమ్ ।
తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్తమాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ ॥ ౩౭ ॥

విషయేన్ద్రియసంయోగాద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ ।
పరిణామే విషమివ తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ ॥ ౩౮ ॥

యదగ్రే చానుబన్ధే చ సుఖం మోహనమాత్మనః ।
నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం తత్తామసముదాహృతమ్ ॥ ౩౯ ॥

న తదస్తి పృథివ్యాం వా దివి దేవేషు వా పునః ।
సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ॥ ౪౦ ॥

బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం చ పరన్తప ।
కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ॥ ౪౧ ॥

శమో దమస్తపః శౌచం
క్షాన్తిరార్జవమేవ చ ।
జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం
బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ॥ ౪౨ ॥

శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ ।
దానమీశ్వరభావశ్చ క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ ॥ ౪౩ ॥

కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ ।
పరిచర్యాత్మకం కర్మ శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ ॥ ౪౪ ॥

స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః
సంసిద్ధిం లభతే నరః ।
స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం
యథా విన్దతి తచ్ఛృణు ॥ ౪౫ ॥

యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం
యేన సర్వమిదం తతమ్ ।
స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య
సిద్ధిం విన్దతి మానవః ॥ ౪౬ ॥

శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః
పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ।
స్వభావనియతం కర్మ
కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ॥ ౪౭ ॥

సహజం కర్మ కౌన్తేయ
సదోషమపి న త్యజేత్ ।
సర్వారమ్భా హి దోషేణ
ధూమేనాగ్నిరివావృతాః ॥ ౪౮ ॥

అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర
జితాత్మా విగతస్పృహః ।
నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం
సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ॥ ౪౯ ॥

సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ తథాప్నోతి నిబోధ మే ।
సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా ॥ ౫౦ ॥

బుద్ధ్యా విశుద్ధయా యుక్తో
ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ ।
శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా
రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ ॥ ౫౧ ॥

వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ
యతవాక్కాయమానసః ।
ధ్యానయోగపరో నిత్యం
వైరాగ్యం సముపాశ్రితః ॥ ౫౨ ॥

అహఙ్కారం బలం దర్పం
కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ ।
విముచ్య నిర్మమః శాన్తో
బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ॥ ౫౩ ॥

బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా
న శోచతి న కాఙ్క్షతి ।
సమః సర్వేషు భూతేషు
మద్భక్తిం లభతే పరామ్ ॥ ౫౪ ॥

భక్త్యా మామభిజానాతి
యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః ।
తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా
విశతే తదనన్తరమ్ ॥ ౫౫ ॥

సర్వకర్మాణ్యపి సదా కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః ।
మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ ॥ ౫౬ ॥

చేతసా సర్వకర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరః ।
బుద్ధియోగమపాశ్రిత్య మచ్చిత్తః సతతం భవ ॥ ౫౭ ॥

మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి ।
అథ చేత్త్వమహఙ్కారాన్న శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి ॥ ౫౮ ॥

యద్యహఙ్కారమాశ్రిత్య
న యోత్స్య ఇతి మన్యసే ।
మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే
ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ॥ ౫౯ ॥

స్వభావజేన కౌన్తేయ నిబద్ధః స్వేన కర్మణా ।
కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహాత్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ॥ ౬౦ ॥

ఈశ్వరః సర్వభూతానాం హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి ।
భ్రామయన్సర్వభూతాని యన్త్రారూఢాని మాయయా ॥ ౬౧ ॥

తమేవ శరణం గచ్ఛ
సర్వభావేన భారత ।
తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం
స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ ॥ ౬౨ ॥

ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్గుహ్యతరం మయా ।
విమృశ్యైతదశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు ॥ ౬౩ ॥

సర్వగుహ్యతమం భూయః
శృణు మే పరమం వచః ।
ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి
తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ ॥ ౬౪ ॥

మన్మనా భవ మద్భక్తో
మద్యాజీ మాం నమస్కురు ।
మామేవైష్యసి సత్యం తే
ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే ॥ ౬౫ ॥

సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య
మామేకం శరణం వ్రజ ।
అహం త్వా సర్వపాపేభ్యో
మోక్షయిష్యామి మా శుచః ॥ ౬౬ ॥