ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²ம: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
ஶாஸ்த்ரயோநித்வாத் ॥ 3 ॥
மஹத ருக்³வேதா³தே³: ஶாஸ்த்ரஸ்ய அநேகவித்³யாஸ்தா²நோபப்³ரும்ஹிதஸ்ய ப்ரதீ³பவத்ஸர்வார்தா²வத்³யோதிந: ஸர்வஜ்ஞகல்பஸ்ய யோநி: காரணம் ப்³ரஹ்ம ஹீத்³ருஶஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்ய ருக்³வேதா³தி³லக்ஷணஸ்ய ஸர்வஜ்ஞகு³ணாந்விதஸ்ய ஸர்வஜ்ஞாத³ந்யத: ஸம்ப⁴வோ(அ)ஸ்தியத்³யத்³விஸ்தரார்த²ம் ஶாஸ்த்ரம் யஸ்மாத்புருஷவிஶேஷாத்ஸம்ப⁴வதி, யதா² வ்யாகரணாதி³ பாணிந்யாதே³: ஜ்ஞேயைகதே³ஶார்த²மபி, ததோ(அ)ப்யதி⁴கதரவிஜ்ஞாந இதி ப்ரஸித்³த⁴ம் லோகேகிமு வக்தவ்யம்அநேகஶாகா²பே⁴த³பி⁴ந்நஸ்ய தே³வதிர்யங்மநுஷ்யவர்ணாஶ்ரமாதி³ப்ரவிபா⁴க³ஹேதோ: ருக்³வேதா³த்³யாக்²யஸ்ய ஸர்வஜ்ஞாநாகரஸ்ய அப்ரயத்நேநை லீலாந்யாயேந புருஷநி:ஶ்வாஸவத் யஸ்மாந்மஹதோ பூ⁴தாத் யோநே: ஸம்ப⁴வ:அஸ்ய மஹதோ பூ⁴தஸ்ய நி:ஶ்வஸிதமேதத் யத்³ருக்³வேத³:’ (ப்³ரு. உ. 2 । 4 । 10) இத்யாதி³ஶ்ருதே:தஸ்ய மஹதோ பூ⁴தஸ்ய நிரதிஶயம் ஸர்வஜ்ஞத்வம் ஸர்வஶக்திமத்த்வம் சேதி

ஶாஸ்த்ரயோநித்வாத் ॥

ந கேவலம் ஜக³த்³யோநித்வாத³ஸ்ய ப⁴க³வத: ஸர்வஜ்ஞதா, ஶாஸ்த்ரயோநித்வாத³பி போ³த்³த⁴வ்யா ।

ஶாஸ்த்ரயோநித்வஸ்ய ஸர்வஜ்ஞதாஸாத⁴நத்வம் ஸமர்த²யதே -

மஹத ருக்³வேதா³தே³: ஶாஸ்த்ரஸ்யேதி ।

சாதுர்வர்ண்யஸ்ய சாதுராஶ்ரம்யஸ்ய ச யதா²யத²ம் நிஷேகாதி³ஶ்மஶாநாந்தாஸு ப்³ராஹ்மமுஹூர்தோபக்ரமப்ரதோ³ஷபரிஸமாபநீயாஸு நித்யநைமித்திககாம்யகர்மபத்³த⁴திஷு ச ப்³ரஹ்மதத்த்வே ச ஶிஷ்யாணாம் ஶாஸநாத் ஶாஸ்த்ரம்ருக்³வேதா³தி³: । அத ஏவ மஹாவிஷயத்வாத் மஹத் ।

ந கேவலம் மஹாவிஷயத்வேநாஸ்ய மஹத்த்வம் , அபி த்வநேகாங்கோ³பாங்கோ³பகரணதயாபீத்யாஹ -

அநேகவித்³யாஸ்தா²நோபப்³ரும்ஹிதஸ்ய ।

புராணந்யாயமீமாம்ஸாத³யோ த³ஶ வித்³யாஸ்தா²நாநி தைஸ்தயா தயா த்³வாரோபக்ருதஸ்ய । தத³நேந ஸமஸ்தஶிஷ்டஜநபரிக்³ரஹேணாப்ராமாண்யஶங்காப்யபாக்ருதா । புராணாதி³ப்ரணேதாரோ ஹி மஹர்ஷய: ஶிஷ்டாஸ்தைஸ்தயா தயா த்³வாரா வேதா³ந்வ்யாசக்ஷாணைஸ்தத³ர்த²ஞ்சாத³ரேணாநுதிஷ்ட²த்³பி⁴: பரிக்³ருஹீதோ வேத³ இதி ।

ந சாயமநவபோ³த⁴கோ நாப்யஸ்பஷ்டபோ³த⁴கோ யேநாப்ரமாணம் ஸ்யாதி³த்யாஹ -

ப்ரதீ³பவத்ஸர்வார்தா²வத்³யோதிந: ।

ஸர்வமர்த²ஜாதம் ஸர்வதா²வபோ³த⁴யந்நாநவபோ³த⁴கோ நாப்யஸ்பஷ்டபோ³த⁴க இத்யர்த²: ।

அத ஏவ

ஸர்வஜ்ஞகல்பஸ்ய -

ஸர்வஜ்ஞஸத்³ருஶஸ்ய ।

ஸர்வஜ்ஞஸ்ய ஹி ஜ்ஞாநம் ஸர்வவிஷயம், ஶாஸ்த்ரஸ்யாப்யபி⁴தா⁴நம் ஸர்வவிஷயமிதி ஸாத்³ருஶ்யம் । ததே³வமந்வயமுக்த்வா வ்யதிரேகமப்யாஹ -

ந ஹீத்³ருஶஸ்யேதி ।

ஸர்வஜ்ஞஸ்ய கு³ண: ஸர்வவிஷயதாதத³ந்விதம் ஶாஸ்த்ரம் , அஸ்யாபி ஸர்வவிஷயத்வாத் ।

உக்தமர்த²ம் ப்ரமாணயதி -

யத்³யத்³விஸ்தரார்த²ம் ஶாஸ்த்ரம் யஸ்மாத்புருஷவிஶேஷாத்ஸம்ப⁴வதி ஸ -

புருஷவிஶேஷ:

ததோ(அ)பி -

ஶாஸ்த்ராத்

அதி⁴கதரவிஜ்ஞாந:

இதி யோஜநா । அத்³யத்வே(அ)ப்யஸ்மதா³தி³பி⁴ர்யத்ஸமீசீநார்த²விஷயம் ஶாஸ்த்ரம் விரச்யதே தத்ராஸ்மாகம் வக்த்ருணாம் வாக்யாஜ்ஜ்ஞாநமதி⁴கவிஷயம் । நஹி தே தே(அ)ஸாதா⁴ரணத⁴ர்மா அநுபூ⁴யமாநா அபி ஶக்யா வக்தும் । ந க²ல்விக்ஷுக்ஷீரகு³டா³தீ³நாம் மது⁴ரரஸபே⁴தா³: ஶக்யா: ஸரஸ்வத்யாப்யாக்²யாதும் । விஸ்தரார்த²மபி வாக்யம் ந வக்த்ருஜ்ஞாநேந துல்யவிஷயமிதி கத²யிதும் விஸ்தரக்³ரஹணம் ।

ஸோபநயம் நிக³மநமாஹ -

கிமு வக்தவ்யமிதி ।

வேத³ஸ்ய யஸ்மாத் மஹதோ பூ⁴தாத் யோநே: ஸம்ப⁴வ:, தஸ்ய மஹதோ பூ⁴தஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ நிரதிஶயம் ஸர்வஜ்ஞத்வம் ச ஸர்வஶக்தித்வம் ச கிமு வக்தவ்யமிதி யோஜநா ।

அநேகஶாகே²தி ।

அத்ர சாநேகஶாகா²பே⁴த³பி⁴ந்நஸ்யவேத³ஸ்யேத்யாதி³: ஸம்ப⁴வ இத்யந்த உபநய: । தஸ்யேத்யாதி³ ஸர்வஶக்தித்வஞ்சேத்யந்தம் நிக³மநம் ।

அப்ரயத்நேநைவேதி ।

ஈஷத்ப்ரயத்நேந, யதா²லவணா யவாகூ³ரிதி । தே³வர்ஷயோ ஹி மஹாபரிஶ்ரமேணாபி யத்ராஶக்தஸ்தத³யமீஷத்ப்ரயத்நேந லீலயைவ கரோதீதி நிரதிஶயமஸ்ய ஸர்வஜ்ஞத்வம் ஸர்வஶக்தித்வம் சோக்தம் ப⁴வதி । அப்ரயத்நேநாஸ்ய வேத³கர்த்ருத்வே ஶ்ருதிருக்தா - “அஸ்ய மஹதோ பூ⁴தஸ்ய”(ப்³ரு. உ. 2 । 4 । 10) இதி । யே(அ)பி தாவத் வர்ணாநாம் நித்யத்வமாஸ்தி²ஷத தைரபி பத³வாக்யாதீ³நாமநித்யத்வமப்⁴யுபேயம் । ஆநுபூர்வீபே⁴த³வந்தோ ஹி வர்ணா: பத³ம் । பதா³நி சாநுபூர்வீபே⁴த³வந்தி வாக்யம் । வ்யக்தித⁴ர்மஶ்சாநுபூர்வீ ந வர்ணத⁴ர்ம:, வர்ணாநாம் நித்யாநாம் விபூ⁴நாம் ச காலதோ தே³ஶதோ வா பௌர்வாபர்யாயோகா³த் । வ்யக்திஶ்சாநித்யேதி கத²ம் தது³பக்³ருஹீதாநாம் வர்ணாநாம் நித்யாநாமபி பத³தா நித்யா । பதா³நித்யதயா ச வாக்யாதீ³நாமப்யநித்யதா வ்யாக்²யாதா । தஸ்மாந்ந்ருத்தாநுகரணவத்பதா³த்³யநுகரணம் । யதா² ஹி யாத்³ருஶம் கா³த்ரசலநாதி³ நர்தக: கரோதி தாத்³ருஶமேவ ஶிக்ஷ்யமாணாநுகரோதி நர்தகீ, ந து ததே³வ வ்யநக்தி, ஏவம் யாத்³ருஶீமாநுபூர்வீம் வைதி³காநாம் வர்ணபதா³தீ³நாம் கரோத்யத்⁴யாபயிதா தாத்³ருஶீமேவாநுகரோதி மாணவக:, ந து தாமேவோச்சாரயதி, ஆசார்யவ்யக்திப்⁴யோ மாணவகவ்யக்தீநாமந்யத்வாத் । தஸ்மாந்நித்யாநித்யவர்ணவாதி³நாம் ந லௌகிகவைதி³கபத³வாக்யாதி³பௌருஷேயத்வே விவாத³:, கேவலம் வேத³வாக்யேஷு புருஷஸ்வாதந்த்ர்யாஸ்வாதந்த்ர்யே விப்ரதிபத்தி: । யதா²ஹு: - “யத்நத: ப்ரதிஷேத்⁴யா ந: புருஷாணாம் ஸ்வதந்த்ரதா” । தத்ர ஸ்ருஷ்டிப்ரலயமநிச்ச²ந்தோ ஜைமிநீயா வேதா³த்⁴யயநம் ப்ரத்யஸ்மாத்³ருஶகு³ருஶிஷ்யபரம்பராமவிச்சி²ந்நாமிச்ச²ந்தே வேத³மநாதி³மாசக்ஷதே । வையாஸிகம் து மதமநுவர்தமாநா: ஶ்ருதிஸ்ம்ருதீதிஹாஸாதி³ஸித்³த⁴ஸ்ருஷ்டிப்ரலயாநுஸாரேணாநாத்³யவித்³யோபதா⁴நலப்³த⁴ஸர்வஶக்திஜ்ஞாநஸ்யாபி பரமாத்மநோ நித்யஸ்ய வேதா³நாம் யோநேரபி ந தேஷு ஸ்வாதந்த்ர்யம் , பூர்வபூர்வஸர்கா³நுஸாரேண தாத்³ருஶதாத்³ருஶாநுபூர்வீவிரசநாத் । யதா² ஹி - யாகா³தி³ப்³ரஹ்மஹத்யாத³யோ(அ)ர்தா²நர்த²ஹேதவோ ப்³ரஹ்மவிவர்தா அபி ந ஸர்கா³ந்தரே(அ)பி விபரீயந்தே । ந ஹி ஜாது க்வசித்ஸர்கே³ ப்³ரஹ்மஹத்யா(அ)ர்த²ஹேதுரநர்த²ஹேதுஶ்சாஶ்வமேதோ⁴ ப⁴வதி । அக்³நிர்வா க்லேத³யதி । ஆபோ வா த³ஹந்தி । தத்³வத் । யதா²த்ர ஸர்கே³ நியதாநுபூர்வ்யம் வேதா³த்⁴யயநமப்⁴யுத³யநி:ஶ்ரேயஸஹேதுரந்யதா² ததே³வ வாக்³வஜ்ரதயாநர்த²ஹேது:, ஏவம் ஸர்கா³ந்தரேஷ்வபீதி தத³நுரோதா⁴த்ஸர்வஜ்ஞோ(அ)பி ஸர்வஶக்திரபி பூர்வபூர்வஸர்கா³நுஸாரேண வேதா³ந்விரசயந்ந ஸ்வதந்த்ர: । புருஷாஸ்வாதந்த்ர்யமாத்ரம் சாபௌருஷேயத்வம் ரோசயந்தே ஜைமிநீயா அபி । தச்சாஸ்மாகமபி ஸமாநமந்யத்ராபி⁴நிவேஶாத் । ந சைகஸ்ய ப்ரதிபா⁴நே(அ)நாஶ்வாஸ இதி யுக்தம் । ந ஹி ப³ஹூநாமப்யஜ்ஞாநாம் விஜ்ஞாநாம் வாஶயதோ³ஷவதாம் ப்ரதிபா⁴நே யுக்த ஆஶ்வாஸ: । தத்த்வஜ்ஞாநவதஶ்சாபாஸ்தஸமஸ்ததோ³ஷஸ்யைகஸ்யாபி ப்ரதிபா⁴நே யுக்த ஏவாஶ்வாஸ: । ஸர்கா³தி³பு⁴வாம் ப்ரஜாபதிதே³வர்ஷீணாம் த⁴ர்மஜ்ஞாநவைராக்³யைஶ்வர்யஸம்பந்நாநாமுபபத்³யதே தத்ஸ்வரூபாவதா⁴ரணம் , தத்ப்ரத்யயேந சார்வாசீநாநாமபி தத்ர ஸம்ப்ரத்யய இத்யுபபந்நம் ப்³ரஹ்மண: ஶாஸ்த்ரயோநித்வம் , ஶாஸ்த்ரஸ்ய சாபௌருஷேயத்வம் , ப்ராமாண்யம் சேதி ।।

இதி ப்ரத²மவர்ணகம் ।।