விரோத⁴: கர்மணீதி சேந்நாநேகப்ரதிபத்தேர்த³ர்ஶநாத் ।

மந்த்ராதி³பத³ஸமந்வயாத்ப்ரதீயமாநோ(அ)ர்த²: ப்ரமாணாந்தராவிரோதே⁴ ஸத்யுபேய: ந து விரோதே⁴ । ப்ரமாணாந்தரவிருத்³த⁴ம் சேத³ம் விக்³ரஹவத்த்வாதி³ தே³வதாயா: । தஸ்மாத் ‘யஜமாந: ப்ரஸ்தர:’ இத்யாதி³வது³பசரிதார்தோ² மந்த்ராதி³ர்வ்யாக்²யேய: । ததா²ச விக்³ரஹாத்³யபா⁴வாச்ச²ப்³தோ³பஹிதார்தோ²(அ)ர்தோ²பஹிதோ வா ஶப்³தோ³ தே³வதேத்யசேதநத்வாந்ந தஸ்யா: க்வசித³ப்யதி⁴கார இதி ஶங்கார்த²: ।

நிராகரோதி -

ந ।

கஸ்மாத் ।

அநேகரூபப்ரதிபத்தே: ।

ஸைவ குத இத்யத ஆஹ -

த³ர்ஶநாத்

ஶ்ருதிஷு ஸ்ம்ருதிஷு ச । ததா²ஹி - ஏகஸ்யாநேககாயநிர்மாணமத³ர்ஶநாத்³வா ந யுஜ்யதே, பா³த⁴த³ர்ஶநாத்³வா । தத்ராத³ர்ஶநமஸித்³த⁴ம், ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்⁴யாம் த³ர்ஶநாத் । நஹி லௌகிகேந ப்ரமாணேநாத்³ருஷ்டத்வாதா³க³மேந த்³ருஷ்டமத்³ருஷ்டம் ப⁴வதி, மா பூ⁴த்³யாகா³தீ³நாமபி ஸ்வர்கா³தி³ஸாத⁴நத்வமத்³ருஷ்டமிதி மநுஷ்யஶரீரஸ்ய மாதாபித்ருஸம்யோக³ஜத்வநியமாத³ஸதி பித்ரோ: ஸம்யோகே³ குத: ஸம்ப⁴வ:, ஸம்ப⁴வே வாநக்³நிதோ(அ)பி தூ⁴ம: ஸ்யாதி³தி பா³த⁴த³ர்ஶநமிதி சேத் । ஹந்த கிம் ஶரீரத்வேந ஹேதுநா தே³வாதி³ஶரீரமபி மாதாபித்ருஸம்யோக³ஜம் ஸிஷாத⁴யிஷஸி । ததா² சாநேகாந்தோ ஹேத்வாபா⁴ஸ:, ஸ்வேத³ஜோத்³பி⁴ஜ்ஜாநாம் ஶரீராணாமதத்³தே⁴துத்வாத் । இச்சா²மாத்ரநிர்மாணத்வம் தே³ஹாதீ³நாமத்³ருஷ்டசரமிதி சேத் , ந । பூ⁴தோபாதா³நத்வேநேச்சா²மாத்ரநிர்மாணத்வாஸித்³தே⁴: । பூ⁴தவஶிநாம் ஹி தே³வாதீ³நாம் நாநாகாயசிகீர்ஷாவஶாத்³பூ⁴தக்ரியோத்பத்தௌ பூ⁴தாநாம் பரஸ்பரஸம்யோகே³ந நாநாகாயஸமுத்பாதா³த் । த்³ருஷ்டா ச வஶிந இச்சா²வஶாத்³வஶ்யே க்ரியா, யதா² விஷவித்³யாவித³ இச்சா²மாத்ரேண விஷஶகலப்ரேரணம் । நச விஷவித்³யாவிதோ³ த³ர்ஶநேநாதி⁴ஷ்டா²நத³ர்ஶநாத்³வ்யவஹிதவிப்ரக்ருஷ்டபூ⁴தாத³ர்ஶநாத்³தே³வாதீ³நாம் கத²மதி⁴ஷ்டா²நமிதி வாச்யம் । காசாப்⁴ரபடலபிஹிதஸ்ய விப்ரக்ருஷ்டஸ்ய ச பௌ⁴மஶநைஶ்சராதே³ர்த³ர்ஶநேந வ்யபி⁴சாராத் । அஸக்தாஶ்ச த்³ருஷ்டயோ தே³வாதீ³நாம் காசாப்⁴ரபடலாதி³வந்மஹீமஹீத⁴ராதி³பி⁴ர்ந வ்யவதீ⁴யந்தே । ந சாஸ்மதா³தி³வத்தேஷாம் ஶரீரித்வேந வ்யவஹிதாவிப்ரக்ருஷ்டாதி³த³ர்ஶநாஸம்ப⁴வோ(அ)நுமீயத இதி வாச்யம் , ஆக³மவிரோதி⁴நோ(அ)நுமாநஸ்யோத்பாதா³யோகா³த் । அந்தர்தா⁴நம் சாஞ்ஜநாதி³நா மநுஜாநாமிவ தேஷாம் ப்ரப⁴வதாமுபபத்³யதே, தேந ஸம்நிஹிதாநாமபி ந க்ரதுதே³ஶே த³ர்ஶநம் ப⁴விஷ்யதி ।

தஸ்மாத்ஸூக்தம் - அநேகப்ரதிபத்தேரிதி -

ததா² ஹி கதி தே³வா இத்யுபக்ரம்யேதி ।

வைஶ்வதே³வஶஸ்த்ரஸ்ய ஹி நிவிதி³ ‘கதி தே³வா:’ இத்யுபக்ரம்ய நிவிதை³வோத்தரம் த³த்தம் ஶாகல்யாய யாஜ்ஞவல்க்யேந -

த்ரயஶ்ச த்ரீ ச ஶதா த்ரயஶ்ச த்ரீ ச ஸஹஸ்ரேதி ।

நிவிந்நாம ஶஸ்யமாநதே³வதாஸங்க்²யாவாசகாநி மந்த்ரபதா³நி । ஏதது³க்தம் ப⁴வதி - வைஶ்வதே³வஸ்ய நிவிதி³ கதி தே³வா: ஶஸ்யமாநா: ப்ரஸங்க்²யாதா இதி ஶாகல்யேந ப்ருஷ்டே யாஜ்ஞவல்க்யஸ்யோத்தரம் - “த்ரயஶ்ச த்ரீ ச ஶதா”(ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 1) இத்யாதி³ । யாவத்ஸங்க்²யாகா வைஶ்வதே³வநிவிதி³ ஸங்க்²யாதா தே³வாஸ்த ஏதாவந்த இதி ।

புநஶ்ச ஶாகல்யேந “கதமே தே” (ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 1) இதி ஸங்க்²யேயேஷு ப்ருஷ்டேஷு யாஜ்ஞவல்க்யஸ்யோத்தரம் -

மஹிமாந ஏவைஷாமேதே த்ரயஸ்த்ரிம்ஶத்த்வேவ தே³வா இதி ।

அஷ்டௌ வஸவ ஏகாத³ஶ ருத்³ரா த்³வாத³ஶாதி³த்யா இந்த்³ரஶ்ச ப்ரஜாபதிஶ்சேதி த்ரயஸ்த்ரிம்ஶத்³தே³வா: । தத்ராக்³நிஶ்ச ப்ருதி²வீ ச வாயுஶ்சாந்தரிக்ஷம் சாதி³த்யஶ்ச த்³யௌஶ்ச சந்த்³ரமாஶ்ச நக்ஷத்ராணி சேதி வஸவ: । ஏதே ஹி ப்ராணிநாம் கர்மப²லாஶ்ரயேண கார்யகாரணஸங்கா⁴தரூபேண பரிணமந்தோ ஜக³தி³த³ம் ஸர்வம் வாஸயந்தி, தஸ்மாத்³வஸவ: । கதமே ருத்³ரா இதி த³ஶேமே புருஷே ப்ராணா: பு³த்³தி⁴கர்மேந்த்³ரியாணி த³ஶ, ஏகாத³ஶம் ச மந இதி । ததே³தாநி ப்ராணா:, தத்³வ்ருத்தித்வாத் । தே ஹி ப்ராயணகால உத்க்ராமந்த: புருஷம் ரோத³யந்தீதி ருத்³ரா: । கதம ஆதி³த்யா இதி த்³வாத³ஶமாஸா: ஸம்வத்ஸரஸ்யாவயவா: புந: புந: பரிவர்தமாநா: ப்ராணப்⁴ருதாமாயூம்ஷி ச கர்மப²லோபபோ⁴க³ம் சாதா³பயந்தீத்யாதி³த்யா: । அஶநிரிந்த்³ர:, ஸா ஹி ப³லம், ஸா ஹீந்த்³ரஸ்ய பரமா ஈஶதா, தயா ஹி ஸர்வாந்ப்ராணிந: ப்ரமாபயதி, தேந ஸ்தநயித்நுரஶநிரிந்த்³ர: । யஜ்ஞ: ப்ரஜாபதிரிதி, யஜ்ஞஸாத⁴நம் ச யஜ்ஞரூபம் ச பஶவ: ப்ரஜாபதி: । ஏத ஏவ த்ரயஸ்த்ரிம்ஶத்³தே³வா: ஷண்ணாமக்³நிப்ருதி²வீவாய்வந்தரிக்ஷாதி³த்யதி³வாம் மஹிமாநோ ந ததோ பி⁴த்³யந்தே । ஷடே³வ து தே³வா: । தே து ஷட³க்³நிம் ப்ருதி²வீம் சைகீக்ருத்யாந்தரிக்ஷம் வாயும் சைகீக்ருத்ய தி³வம் சாதி³த்யம் சைகீக்ருத்ய த்ரயோ லோகாஸ்த்ரய ஏவ தே³வா ப⁴வந்தி । ஏத ஏவ ச த்ரயோ(அ)ந்நப்ராணயோரந்தர்ப⁴வந்தோ(அ)ந்நப்ராணௌ த்³வௌ தே³வௌ ப⁴வத: । தாவப்யத்⁴யர்தோ⁴ தே³வ ஏக: । கதமோ(அ)த்⁴யர்த⁴:, யோ(அ)யம் வாயு: பவதே । கத²மயமேக ஏவாத்⁴யர்த⁴:, யத³ஸ்மிந்ஸதி ஸர்வமித³மத்⁴யர்த⁴ம் வ்ருத்³தி⁴ம் ப்ராப்நோதி தேநாத்⁴யர்த⁴ இதி । கதம ஏக இதி, ஸ ஏவாத்⁴யர்த⁴: ப்ராண ஏகோ ப்³ரஹ்ம । ஸர்வதே³வாத்மத்வேந ப்³ருஹத்த்வாத்³ப்³ரஹ்ம ததே³வ ஸ்யாதி³த்யாசக்ஷதே பரோக்ஷாபி⁴தா⁴யகேந ஶப்³தே³ந । தஸ்மாதே³கஸ்யைவ தே³வஸ்ய மஹிமவஶாத்³யுக³பத³நேகதே³வரூபதாமாஹ ஶ்ருதி: । ஸ்ம்ருதிஶ்ச நிக³த³வ்யாக்²யாதா ।

அபி ச ப்ருத²க்³ஜநாநாமப்யுபாயாநுஷ்டா²நவஶாத்ப்ராப்தாணிமாத்³யைஶ்வர்யாணாம் யுக³பந்நாநாகாயநிர்மாணம் ஶ்ரூயதே, தத்ர கைவ கதா² தே³வாநாம் ஸ்வபா⁴வஸித்³தா⁴நாமித்யாஹ -

ப்ராப்தாணிமாத்³யைஶ்வர்யாணாம் யோகி³நாமிதி ।

அணிமா லகி⁴மா மஹிமா ப்ராப்தி: ப்ராகாம்யமீஶித்வம் வஶித்வம் யத்ரகாமாவஸாயிதேத்யைஶ்வர்யாணி ।

அபரா வ்யாக்²யேதி ।

அநேகத்ர கர்மணி யுக³பத³ங்க³பா⁴வப்ரதிபத்திரங்க³பா⁴வக³மநம், தஸ்ய த³ர்ஶநாத் ।

ததே³வ பரிஸ்பு²டம் த³ர்ஶயிதும் வ்யதிரேகம் தாவதா³ஹ -

க்வசிதே³க இதி ।

ந க²லு ப³ஹுஷு ஶ்ராத்³தே⁴ஷ்வேகோ ப்³ராஹ்மணோ யுக³பத³ங்க³பா⁴வம் க³ந்துமர்ஹதி ।

ஏகஸ்யாநேகத்ர யுக³பத³ங்க³பா⁴வமாஹ -

க்வசிச்சைக இதி ।

யதை²கம் ப்³ராஹ்மணமுத்³தி³ஶ்ய யுக³பந்நமஸ்கார: க்ரியதே ப³ஹுபி⁴ஸ்ததா² ஸ்வஸ்தா²நஸ்தி²தாமேகாம் தே³வதாமுத்³தி³ஶ்ய ப³ஹுபி⁴ர்யஜமாநைர்நாநாதே³ஶாவஸ்தி²தைர்யுக³பத்³த⁴விஸ்த்யஜ்யதே, தஸ்யாஶ்ச தத்ராஸம்நிஹிதாயா அப்யங்க³பா⁴வோ ப⁴வதி । அஸ்தி ஹி தஸ்யா யுக³பத்³விப்ரக்ருஷ்டாநேகார்தோ²பலம்ப⁴ஸாமர்த்²யமித்யுபபாதி³தம் ॥ 27 ॥