ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீய: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
ஆகாஶோ(அ)ர்தா²ந்தரத்வாதி³வ்யபதே³ஶாத் ॥ 41 ॥
பரமேவ ப்³ரஹ்ம இஹாகாஶஶப்³த³ம் ப⁴விதுமர்ஹதிகஸ்மாத் ? அர்தா²ந்தரத்வாதி³ வ்யபதே³ஶாத் । ‘தே யத³ந்தரா தத்³ப்³ரஹ்மஇதி ஹி நாமரூபாப்⁴யாமர்தா²ந்தரபூ⁴தமாகாஶம் வ்யபதி³ஶதி ப்³ரஹ்மணோ(அ)ந்யந்நாமரூபாப்⁴யாமர்தா²ந்தரம் ஸம்ப⁴வதி, ஸர்வஸ்ய விகாரஜாதஸ்ய நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ருதத்வாத்நாமரூபயோரபி நிர்வஹணம் நிரங்குஶம் ப்³ரஹ்மணோ(அ)ந்யத்ர ஸம்ப⁴வதி, அநேந ஜீவேநாத்மநாநுப்ரவிஶ்ய நாமரூபே வ்யாகரவாணி’ (சா². உ. 6 । 3 । 2) இதி ப்³ரஹ்மகர்த்ருகத்வஶ்ரவணாத்நநு ஜீவஸ்யாபி ப்ரத்யக்ஷம் நாமரூபவிஷயம் நிர்வோட்⁴ருத்வமஸ்திபா³ட⁴மஸ்திஅபே⁴த³ஸ்த்விஹ விவக்ஷித:நாமரூபநிர்வஹணாபி⁴தா⁴நாதே³வ ஸ்ரஷ்ட்ருத்வாதி³ ப்³ரஹ்மலிங்க³மபி⁴ஹிதம் ப⁴வதிதத்³ப்³ரஹ்ம தத³ம்ருதம் ஆத்மா’ (சா². உ. 8 । 14 । 1) இதி ப்³ரஹ்மவாத³ஸ்ய லிங்கா³நிஆகாஶஸ்தல்லிங்கா³த்’ (ப்³ர. ஸூ. 1 । 1 । 22) இத்யஸ்யைவாயம் ப்ரபஞ்ச: ॥ 41 ॥

ஏவம் ப்ராப்த உச்யதே - பரமேவாகாஶம் ப்³ரஹ்ம,

கஸ்மாத் , அர்தா²ந்தரத்வாதி³வ்யபதே³ஶாத் ।

நாமரூபமாத்ரநிர்வாஹகமிஹாகாஶமுச்யதே । பூ⁴தாகாஶம் ச விகாரத்வேந நாமரூபாந்த:பாதி ஸத் கத²மாத்மாநமுத்³வஹேத் । நஹி ஸுஶிக்ஷிதோ(அ)பி விஜ்ஞாநீ ஸ்வேந ஸ்கந்தே⁴நாத்மாநம் வோடு⁴முத்ஸஹதே । நச நாமரூபஶ்ருதிரவிஶேஷத: ப்ரவ்ருத்தா பூ⁴தாகாஶவர்ஜம் நாமரூபாந்தரே ஸங்கோசயிதும் ஸதி ஸம்ப⁴வே யுஜ்யதே । நச நிர்வாஹகத்வம் நிரங்குஶமவக³தம் ப்³ரஹ்மலிங்க³ம் கத²ஞ்சித்க்லேஶேந பரதந்த்ரே நேதுமுசிதம் “அநேந ஜீவேநாத்மநாநுப்ரவிஶ்ய நாமரூபே வ்யாகரவாணி” (சா². உ. 6 । 3 । 2) இதி ச ஸ்ரஷ்ட்ருத்வமதிஸ்பு²டம் ப்³ரஹ்மலிங்க³மத்ர ப்ரதீயதே । ப்³ரஹ்மரூபதயா ச ஜீவஸ்ய வ்யாகர்த்ருத்வே ப்³ரஹ்மண ஏவ வ்யாகர்த்ருத்வமுக்தம் । ஏவம் ச நிர்வஹிதுரேவாந்தராலதோபபத்தேரந்யோ நிர்வஹிதா(அ)ந்யச்சாந்தராலமித்யர்த²பே⁴த³கல்பநாபி ந யுக்தா । ததா² ச தே நாமரூபே யத³ந்தரேத்யயமர்தா²ந்தரவ்யபதே³ஶ உபபந்நோ ப⁴வத்யாகாஶஸ்ய । தஸ்மாத³ர்தா²ந்தரவ்யபதே³ஶாத் , ததா² “தத்³ப்³ரஹ்ம தத³ம்ருதம்”(சா². உ. 8 । 14 । 1) இதி வ்யபதே³ஶாத்³ப்³ரஹ்மைவாகாஶமிதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 41 ॥