ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
ஆத்மக்ருதே: பரிணாமாத் ॥ 26 ॥
இதஶ்ச ப்ரக்ருதிர்ப்³ரஹ்ம, யத்காரணம் ப்³ரஹ்மப்ரக்ரியாயாம் ததா³த்மாநம் ஸ்வயமகுருத’ (தை. உ. 2 । 7 । 1) இத்யாத்மந: கர்மத்வம் கர்த்ருத்வம் த³ர்ஶயதி; ஆத்மாநமிதி கர்மத்வம் , ஸ்வயமகுருதேதி கர்த்ருத்வம்கத²ம் புந: பூர்வஸித்³த⁴ஸ்ய ஸத: கர்த்ருத்வேந வ்யவஸ்தி²தஸ்ய க்ரியமாணத்வம் ஶக்யம் ஸம்பாத³யிதும் ? பரிணாமாதி³தி ப்³ரூம:பூர்வஸித்³தோ⁴(அ)பி ஹி ஸந்நாத்மா விஶேஷேண விகாராத்மநா பரிணமயாமாஸாத்மாநமிதிவிகாராத்மநா பரிணாமோ ம்ருதா³த்³யாஸு ப்ரக்ருதிஷூபலப்³த⁴:ஸ்வயமிதி விஶேஷணாந்நிமித்தாந்தராநபேக்ஷத்வமபி ப்ரதீயதே । ‘பரிணாமாத்இதி வா ப்ருத²க்ஸூத்ரம்தஸ்யைஷோ(அ)ர்த²:இதஶ்ச ப்ரக்ருதிர்ப்³ரஹ்ம, யத்காரணம் ப்³ரஹ்மண ஏவ விகாராத்மநா பரிணாம: ஸாமாநாதி⁴கரண்யேநாம்நாயதே ஸச்ச த்யச்சாப⁴வத்நிருக்தம் சாநிருக்தம் ’ (தை. உ. 2 । 6 । 1) இத்யாதி³நேதி ॥ 26 ॥

ஆத்மக்ருதே: பரிணாமாத் ।

ப்ரக்ருதிக்³ரஹணமுபலக்ஷணம், நிமித்தமித்யபி த்³ரஷ்டவ்யம், கர்மத்வேநோபாதா³நத்வாத்கர்த்ருத்வேந ச தத்ப்ரதி நிமித்தத்வாத் ।

கத²ம் புநரிதி ।

ஸித்³த⁴ஸாத்⁴யயோரேகத்ராஸமவாயோ விரோதா⁴தி³தி ।

பரிணாமாதி³தி ப்³ரூம இதி ।

பூர்வஸித்³த⁴ஸ்யாப்யநிர்வசநீயவிகாராத்மநா பரிணாமோ(அ)நிர்வசநீயத்வாத்³பே⁴தே³நாபி⁴ந்ந இவேதி ஸித்³த⁴ஸ்யாபி ஸாத்⁴யத்வமித்யர்த²: ।

ஏகவாக்யத்வேந வ்யாக்²யாயா பரிணாமாதி³த்யவச்சி²த்³ய வ்யாசஷ்டே -

பரிணாமாதி³தி வேதி ।

ஸச்சத்யச்சேதி த்³வே ப்³ரஹ்மணோ ரூபே । ஸச்ச ஸாமாந்யவிஶேஷேணாபரோக்ஷதயா நிர்வாச்யம், ப்ருதி²வ்யப்தேஜோலக்ஷணம் । த்யச்ச பரோக்ஷமத ஏவாநிர்வாச்யமித³ந்தயா வாய்வாகாஶலக்ஷணம், கத²ம் ச தத்³ப்³ரஹ்மணோ ரூபம் யதி³ தஸ்ய ப்³ரஹ்மோபாதா³நம், தஸ்மாத்பரிணாமாத்³ப்³ரஹ்ம பூ⁴தாநாம் ப்ரக்ருதிரிதி ॥ 26 ॥