अधिकरणार्थमुक्त्वा तस्य निर्गुणब्रह्मविषयत्वमाक्षिपति -
अत्रेति ।
अहङ्ग्रहोपास्तयः श्रवणादयश्च सविशेषनिर्विशेषब्रह्मसाक्षात्कारफलास्तावदिहोदाहरणं तत्राहङ्ग्रहोपास्तिष्वावृत्तिमङ्गीकरोति -
भवत्विति ।
श्रवणादिषु तां निराचष्टे -
यस्त्विति ।
निर्गुणब्रह्मण्यापरोक्ष्यातिशयः साध्यो नास्ति तस्य नित्यापरोक्षत्वात्तेन तत्र श्रवणाद्यावृत्तिरनर्थिकेत्यर्थः ।
ब्रह्मणो नित्यापरोक्षत्वेऽपि तावताऽविद्याध्वस्तेरभावात्तदर्थमागन्तुकः साक्षात्कारः श्रवणाद्यावृत्तिसाध्योऽस्तीति शङ्कते -
सकृदिति ।
पूर्ववाद्याह -
न । आवृत्ताविति ।
अनुपपत्तिमेव प्रकटयति -
यदीति ।
ज्योतिष्टोमादिवाक्यवदावृत्तिमदपि तत्त्वमादिवाक्यं न स्वार्थे साक्षात्कारक्षममित्यर्थः ।
युक्तिप्रसङ्ख्यानसहितं वाक्यं स्वार्थे साक्षात्कारं जनयेदित्याह -
अथेति ।
युक्तिसाहित्यमुपेत्यावृत्तिं प्रत्याह -
तथापीति ।
आवृत्तेरर्थवत्त्वं समर्थयमानः स्वयूथ्यश्चोदयति -
अथापीति ।
तदेव दृष्टान्तेन स्पष्टयति -
यथेति ।
शूलविशेषस्यानुभवायोग्यत्वादेवमित्याशङ्क्याह -
यथेति ।
अस्तु प्रस्तुतेऽपि सामान्यधीरेव किं विशेषधियेत्याशङ्क्याह -
विशेषेति ।
स तर्हि भावनाजन्यो वा शास्त्रयुक्तिजन्यो वा । नाद्यस्तस्यामानजन्यत्वेनाविद्याध्वंसित्वायोगादिति मत्वा द्वितीयं प्रत्याह -
नेति ।
प्रत्यक्षातिरिक्तस्य न साक्षात्कारहेतुतेत्यर्थः ।
किञ्च युक्तिवाक्ये साक्षात्कारक्षमे तदक्षमे वा समर्थे चेदावृत्त्यानर्थक्यम् । द्वीतीयं निराह -
नहीति ।
सामर्थ्यासामर्थ्ययोरावृत्त्यानर्थक्यमुपसंहरति -
तस्मादिति ।
शास्त्रयुक्त्योः साक्षात्कारहेतुत्वोपगमेऽपि व्यर्थावृत्तिरित्याह -
नचेति ।
मेयस्वभावानुसारेणावृत्त्यानर्थक्यमुक्त्वा मेयस्वभावालोचनयापि तदानर्थक्यमाह -
अपिचेति ।