ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
அதா²த: பவமாநாநாமேவாப்⁴யாரோஹ: ஸ வை க²லு ப்ரஸ்தோதா ஸாம ப்ரஸ்தௌதி ஸ யத்ர ப்ரஸ்துயாத்ததே³தாநி ஜபேத் । அஸதோ மா ஸத்³க³மய தமஸோ மா ஜ்யோதிர்க³மய ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயேதி ஸ யதா³ஹாஸதோ மா ஸத்³க³மயேதி ம்ருத்யுர்வா அஸத்ஸத³ம்ருதம் ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயாம்ருதம் மா குர்வித்யேவைததா³ஹ தமஸோ மா ஜ்யோதிர்க³மயேதி ம்ருத்யுர்வை தமோ ஜ்யோதிரம்ருதம் ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயாம்ருதம் மா குர்வித்யேவைததா³ஹ ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயேதி நாத்ர திரோஹிதமிவாஸ்தி । அத² யாநீதராணி ஸ்தோத்ராணி தேஷ்வாத்மநே(அ)ந்நாத்³யமாகா³யேத்தஸ்மாது³ தேஷு வரம் வ்ருணீத யம் காமம் காமயேத தம் ஸ ஏஷ ஏவம்விது³த்³கா³தாத்மநே வா யஜமாநாய வா யம் காமம் காமயதே தமாகா³யதி தத்³தை⁴தல்லோகஜிதே³வ ந ஹைவாலோக்யதாயா ஆஶாஸ்தி ய ஏவமேதத்ஸாம வேத³ ॥ 28 ॥
ஏதாநி தாநி யஜூம்ஷி — ‘அஸதோ மா ஸத்³க³மய’ ‘தமஸோ மா ஜ்யோதிர்க³மய’ ‘ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மய’ இதி । மந்த்ராணாமர்த²ஸ்திரோஹிதோ ப⁴வதீதி ஸ்வயமேவ வ்யாசஷ்டே ப்³ராஹ்மணம் மந்த்ரார்த²ம் — ஸ: மந்த்ர:, யதா³ஹ யது³க்தவாந் ; கோ(அ)ஸாவர்த² இத்யுச்யதே — ‘அஸதோ மா ஸத்³க³மய’ இதி । ம்ருத்யுர்வா அஸத் — ஸ்வாபா⁴விககர்மவிஜ்ஞாநே ம்ருத்யுரித்யுச்யேதே ; அஸத் அத்யந்தாதோ⁴பா⁴வஹேதுத்வாத் ; ஸத் அம்ருதம் — ஸத் ஶாஸ்த்ரீயகர்மவிஜ்ஞாநே, அமரணஹேதுத்வாத³ம்ருதம் । தஸ்மாத³ஸத: அஸத்கர்மணோ(அ)ஜ்ஞாநாச்ச, மா மாம் , ஸத் ஶாஸ்த்ரீயகர்மவிஜ்ஞாநே, க³மய, தே³வபா⁴வஸாத⁴நாத்மபா⁴வமாபாத³யேத்யர்த²: । தத்ர வாக்யார்த²மாஹ — அம்ருதம் மா குர்வித்யேவைததா³ஹேதி । ததா² தமஸோ மா ஜ்யோதிர்க³மயேதி । ம்ருத்யுர்வை தம:, ஸர்வம் ஹ்யஜ்ஞாநமாவரணாத்மகத்வாத்தம:, ததே³வ ச மரணஹேதுத்வாந்ம்ருத்யு: । ஜ்யோதிரம்ருதம் பூர்வோக்தவிபரீதம் தை³வம் ஸ்வரூபம் । ப்ரகாஶாத்மகத்வாஜ்ஜ்ஞாநம் ஜ்யோதி: ; ததே³வாம்ருதம் அவிநாஶாத்மகத்வாத் ; தஸ்மாத்தமஸோ மா ஜ்யோதிர்க³மயேதி । பூர்வவந்ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயேத்யாதி³ ; அம்ருதம் மா குர்வித்யேவைததா³ஹ — தை³வம் ப்ராஜாபத்யம் ப²லபா⁴வமாபாத³யேத்யர்த²: । பூர்வோ மந்த்ரோ(அ)ஸாத⁴நஸ்வபா⁴வாத்ஸாத⁴நபா⁴வமாபாத³யேதி ; த்³விதீயஸ்து ஸாத⁴நபா⁴வாத³ப்யஜ்ஞாநரூபாத்ஸாத்⁴யபா⁴வமாபாத³யேதி । ம்ருத்யோர்மாம்ருதம் க³மயேதி பூர்வயோரேவ மந்த்ரயோ: ஸமுச்சிதோ(அ)ர்த²ஸ்த்ருதீயேந மந்த்ரேணோச்யத இதி ப்ரஸித்³தா⁴ர்த²தைவ । நாத்ர த்ருதீயே மந்த்ரே திரோஹிதமந்தர்ஹிதமிவார்த²ரூபம் பூர்வயோரிவ மந்த்ரயோரஸ்தி ; யதா²ஶ்ருத ஏவார்த²: ॥

வ்யாசிக்²யாஸிதயஜுஷாம் ஸ்வரூபம் த³ர்ஶயதி —

ஏதாநீதி ।

மந்த்ரார்த²ஶப்³தே³ந பதா³ர்தோ² வாக்யார்த²ஸ்தத்ப²லம் சேதி த்ரயமுச்யதே ।

லௌகிகம் தமோ வ்யாவர்தயதி —

ஸர்வம் ஹீதி ।

பூர்வோக்தபதே³ந வ்யாக்²யாதம் தமோ க்³ருஹ்யதே ।

வைபரீத்யே ஹேதுமாஹ —

ப்ரகாஶாத்மகத்வாதி³தி ।

ஜ்ஞாநம் தேந ஸாத்⁴யமிதி யாவத் । பதா³ர்தோ²க்திஸமாப்தாவிதிஶப்³த³: ।

உத்தரவாக்யாப்⁴யாம் வாக்யார்த²ஸ்தத்ப²லம் சேதி த்³வயம் க்ரமேணோச்யத இத்யாஹ —

பூர்வவதி³தி ।

ப²லவாக்யமாதா³ய பூர்வஸ்மாத்³விஶேஷம் த³ர்ஶயதி —

அம்ருதமிதி ।

ப்ரத²மத்³விதீயமந்த்ரயோரர்த²பே⁴தா³ப்ரதீதே: புநருக்திமாஶங்க்யாவாந்தரபே⁴த³மாஹ —

பூர்வோ மந்த்ர இதி ।

ததா²(அ)பி த்ருதீயே மந்த்ரே புநருக்திஸ்தத³வஸ்தே²த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

பூர்வயோரிதி ।