బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
తృతీయోఽధ్యాయఃనవమం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
కతమ ఇన్ద్రః కతమః ప్రజాపతిరితి స్తనయిత్నురేవేన్ద్రో యజ్ఞః ప్రజాపతిరితి కతమః స్తనయిత్నురిత్యశనిరితి కతమో యజ్ఞ ఇతి పశవ ఇతి ॥ ౬ ॥
కతమ ఇన్ద్రః కతమః ప్రజాపతిరితి, స్తనయిత్నురేవేన్ద్రో యజ్ఞః ప్రజాపతిరితి, కతమః స్తనయిత్నురిత్యశనిరితి । అశనిః వజ్రం వీర్యం బలమ్ , యత్ ప్రాణినః ప్రమాపయతి, స ఇన్ద్రః ; ఇన్ద్రస్య హి తత్ కర్మ । కతమో యజ్ఞ ఇతి పశవ ఇతి — యజ్ఞస్య హి సాధనాని పశవః ; యజ్ఞస్యారూపత్వాత్ పశుసాధనాశ్రయత్వాచ్చ పశవో యజ్ఞ ఇత్యుచ్యతే ॥

ప్రసిద్ధం వజ్రం వ్యావర్తయతి —

వీర్యమితి ।

తదేవ సంఘాతనిష్ఠత్వేన స్ఫుటయతి —

బలమితి ।

కిం తద్బలమితి చేత్తత్రాఽఽహ —

యత్ప్రాణిన ఇతి ।

ప్రమాపణం హింసనమ్ ।

కథం తస్యేన్ద్రత్వముపచారాదిత్యాహ —

ఇన్ద్రస్య హీతి ।

పశూనాం యజ్ఞత్వమప్రసిద్ధమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

యజ్ఞస్య హీతి ।

కారణే కార్యోపచారం సాధయతి —

యజ్ఞస్యేతి ।

అమూర్తత్వాత్సాధనవ్యతిరిక్తరూపాభావాద్యజ్ఞస్య పశ్వాశ్రయత్వాచ్చ పశవో యజ్ఞ ఇత్యుచ్యత ఇత్యర్థః ॥౬॥