ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:நவமம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்ருதி²வ்யேவ யஸ்யாயதநமக்³நிர்லோகோ மநோஜ்யோதிர்யோ வை தம் புருஷம் வித்³யாத்ஸர்வஸ்யாத்மந: பராயணம் ஸ வை வேதி³தா ஸ்யாத் । யாஜ்ஞவல்க்ய வேத³ வா அஹம் தம் புருஷம் ஸர்வஸ்யாத்மந: பராயணம் யமாத்த² ய ஏவாயம் ஶாரீர: புருஷ: ஸ ஏஷ வதை³வ ஶாகல்ய தஸ்ய கா தே³வதேத்யம்ருதமிதி ஹோவாச ॥ 10 ॥
ப்ருதி²வ்யேவ யஸ்ய தே³வஸ்ய ஆயதநம் ஆஶ்ரய: ; அக்³நிர்லோகோ யஸ்ய — லோகயத்யநேநேதி லோக:, பஶ்யதீதி — அக்³நிநா பஶ்யதீத்யர்த²: ; மநோஜ்யோதி: — மநஸா ஜ்யோதிஷா ஸங்கல்பவிகல்பாதி³கார்யம் கரோதி ய:, ஸோ(அ)யம் மநோஜ்யோதி: ; ப்ருதி²வீஶரீர: அக்³நித³ர்ஶந: மநஸா ஸங்கல்பயிதா ப்ருதி²வ்யபி⁴மாநீ கார்யகரணஸங்கா⁴தவாந்தே³வ இத்யர்த²: । ய ஏவம் விஶிஷ்டம் வை தம் புருஷம் வித்³யாத் விஜாநீயாத் , ஸர்வஸ்ய ஆத்மந: ஆத்⁴யாத்மிகஸ்ய கார்யகரணஸங்கா⁴தஸ்ய ஆத்மந: பரமயநம் பர ஆஶ்ரய: தம் பராயணம் — மாத்ருஜேந த்வங்மாம்ஸருதி⁴ரரூபேண க்ஷேத்ரஸ்தா²நீயேந பீ³ஜஸ்தா²நீயஸ்ய பித்ருஜஸ்ய அஸ்தி²மஜ்ஜாஶுக்ரரூபஸ்ய பரம் அயநம் , கரணாத்மநஶ்ச — ஸ வை வேதி³தா ஸ்யாத் ; ய ஏததே³வம் வேத்தி ஸ வை வேதி³தா பண்டி³த: ஸ்யாதி³த்யபி⁴ப்ராய: । யாஜ்ஞவல்க்ய த்வம் தமஜாநந்நேவ பண்டி³தாபி⁴மாநீத்யபி⁴ப்ராய: । யதி³ தத்³விஜ்ஞாநே பாண்டி³த்யம் லப்⁴யதே, வேத³ வை அஹம் தம் புருஷம் — ஸர்வஸ்ய ஆத்மந: பராயணம் யமாத்த² யம் கத²யஸி — தமஹம் வேத³ । தத்ர ஶாகல்யஸ்ய வசநம் த்³ரஷ்டவ்யம் — யதி³ த்வம் வேத்த² தம் புருஷம் , ப்³ரூஹி கிம்விஶேஷணோ(அ)ஸௌ । ஶ்ருணு, யத்³விஶேஷண: ஸ: — ய ஏவாயம் ஶாரீர: பார்தி²வாம்ஶே ஶரீரே ப⁴வ: ஶாரீர: மாத்ருஜகோஶத்ரயரூப இத்யர்த²: ; ஸ ஏஷ தே³வ:, யஸ்த்வயா ப்ருஷ்ட:, ஹே ஶாகல்ய ; கிந்து அஸ்தி தத்ர வக்தவ்யம் விஶேஷணாந்தரம் ; தத் வதை³வ ப்ருச்சை²வேத்யர்த²:, ஹே ஶாகல்ய । ஸ ஏவம் ப்ரக்ஷோபி⁴தோ(அ)மர்ஷவஶக³ ஆஹ, தோத்ரார்தி³த இவ க³ஜ: — தஸ்ய தே³வஸ்ய ஶாரீரஸ்ய கா தே³வதா — யஸ்மாந்நிஷ்பத்³யதே, ய: ‘ஸா தஸ்ய தே³வதா’ இத்யஸ்மிந்ப்ரகரணே விவக்ஷித: ; அம்ருதமிதி ஹோவாச — அம்ருதமிதி யோ பு⁴க்தஸ்யாந்நஸ்ய ரஸ: மாத்ருஜஸ்ய லோஹிதஸ்ய நிஷ்பத்திஹேது: ; தஸ்மாத்³தி⁴ அந்நரஸால்லோஹிதம் நிஷ்பத்³யதே ஸ்த்ரியாம் ஶ்ரிதம் ; ததஶ்ச லோஹிதமயம் ஶரீரம் பீ³ஜாஶ்ரயம் । ஸமாநமந்யத் ॥

ஸம்கோசவிகாஸாப்⁴யாம் ப்ராணஸ்வரூபோக்த்யநந்தரமவஸரப்ராப்திரிதா³நீமித்யுச்யதே । உபதி³ஶ்யதே த்⁴யாநார்த²மிதி ஶேஷ: । அவயவஶோ வாக்யம் யோஜயதி —

ப்ருதி²வீதி ।

ஸம்பிண்டி³தம் வாக்யத்ரயார்த²ம் கத²யதி —

ப்ருதி²வீத்யாதி³நா ।

வைஶப்³தோ³(அ)வதா⁴ரணார்த²: । தம் பராயணம் ய ஏவ விஜாநீயாத்ஸ ஏவ வேதி³தா ஸ்யாதி³தி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

அத² கேந ரூபேண ப்ருதி²வீதே³வஸ்ய கார்யகரணஸம்கா⁴தம் ப்ரத்யாஶ்ரயத்வம் ததா³ஹ —

மாத்ருஜேநேதி ।

ப்ருதி²வ்யா மாத்ருஶப்³த³வாச்யத்வாத்³ய ஏவ தே³வோ(அ)ஹம் ப்ருதி²வ்யஸ்மீதி மந்யஸே ஸ ஏவ ஶரீராரம்ப⁴கமாத்ருஜகோஶத்ரயாபி⁴மாநிதயா வர்ததே । ததா² ச தஸ்ய தேந ரூபேண பித்ருஜத்ரிதயம் கார்யம் லிங்க³ம் ச கரணம் ப்ரத்யாஶ்ரயத்வம் ஸம்ப⁴வதீத்யர்த²: ।

ப்ருதி²வீதே³வஸ்ய பராயணத்வமுபபாத்³யாநந்தரவாக்யமுத்தா²ப்ய வ்யாசஷ்டே —

ஸ வை வேதி³தேதி ।

ததா²(அ)பி மம கிமாயாதமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யாஜ்ஞவல்க்யேதி ।

ஸ புருஷோ யேந விஶேஷணேந விஶிஷ்டஸ்தத்³விஶேஷணமுச்யமாநம் ஶ்ருண்வித்யுக்த்வா ததே³வா(அ)(அ)ஹ —

ய ஏவேதி ।

ஶரீரம் ஹி பஞ்சபூ⁴தாத்மகம் தத்ர பார்தி²வாம்ஶே ஜநகத்வேந ஸ்தி²த: ஶாரீர இதி யாவத் ।

தஸ்ய ஜீவத்வம் வாரயதி —

மாத்ருஜேதி ।

ப்ருதி²வீதே³வஸ்ய நிர்ணீதத்வஶங்காம் வாரயதி —

கிந்த்விதி ।

யாஜ்ஞவல்க்யோ வக்தா ஸந்ப்ரஷ்டாரம் ஶாகல்யம் ப்ரதி கத²ம் வதை³வேதி கத²யதி தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ப்ருச்சே²தி ।

க்ஷோபி⁴தஸ்யாமர்ஷவஶக³த்வே த்³ருஷ்டாந்த: —

தோத்ரேதி ।

ப்ராகரணிகம் தே³வதாஶப்³தா³ர்த²மாஹ —

யஸ்மாதி³தி ।

புருஷோ நிஷ்பத்திகர்தா ஷஷ்ட்²யோச்யதே ।

லோஹிதநிஷ்பத்திஹேதுத்வமந்நரஸஸ்யாநுப⁴வேந ஸாத⁴யதி —

தஸ்மாத்³தீ⁴தி ।

தஸ்ய கார்யமாஹ —

ததஶ்சேதி ।

லோஹிதாத³த்³விதீயபதா³ர்த²நிஷ்டா²த்தத்கார்யம் த்வங்மாம்ஸருதி⁴ரரூபம் பீ³ஜஸ்யாஸ்தி²மஜ்ஜாஶுக்ராத்மகஸ்யா(அ)(அ)ஶ்ரயபூ⁴தம் ப⁴வதீத்யர்த²: ।

பர்யாயஸப்தகமாத்³யபர்யாயேண துல்யார்த²த்வாந்ந ப்ருத²க்³வ்யாக்²யாநாபேக்ஷமித்யாஹ —

ஸமாநமிதி ॥10॥