கத²ம் புநரூர்த்⁴வா தி³க³வஸ்தி²தா த்⁴ருவேத்யுச்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

மேரோரிதி ।

தத்ராக்³நேர்தே³வதாத்வம் ப்ரகடயதி —

ஊர்த்⁴வாயாம் ஹீதி ।

‘தி³ஶோ வேத³’(ப்³ரு.உ.3-9-19) இத்யாதி³ஶ்ருத்யா ஜக³தோ விபா⁴கே³ந பஞ்சதா⁴த்வம் த்⁴யாநார்த²முக்தமிதா³நீம் விபா⁴க³வாதி³ந்யா: ஶ்ருதேரபி⁴ப்ராயமாஹ —

தத்ரேதி ।

யதோ²க்தே விபா⁴கே³ ஸதீதி யாவத் ।

உக்தமர்த²ம் ஸம்க்ஷிபதி —

ஸதே³வா இதி ।

தத்ராவாந்தரவிபா⁴க³மாஹ —

யத்³ரூபமிதி ।

ஆத்³யே பர்யாயே ஹ்ருத³யே ரூபப்ரபஞ்சோபஸம்ஹாரோ த³ர்ஶித: । ‘ஹ்ருத³யே ஹ்யேவ ரூபாணி’(ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 20) இதி ஶ்ருதேரித்யர்த²: ।

த³க்ஷிணாயாமித்யாதி³பர்யாயத்ரயேண தத்ரைவ கர்மோபஸம்ஹார உக்த இத்யாஹ —

யத்கேவலமிதி ।

யத்³தி⁴ கேவலம் கர்ம தத்ப²லாதி³பி⁴: ஸஹ த³க்ஷிணாதி³கா³த்மகம் ஹ்ருத்³யுபஸம்ஹ்ரியதே யஜ்ஞஸ்ய த³க்ஷிணாதி³த்³வாரா ஹ்ருத³யே ப்ரதிஷ்டி²தத்வோக்தேர்த³க்ஷிணஸ்யா தி³ஶஸ்தத்ப²லத்வாத்புத்ரஜந்மாக்²யம் ச கர்ம ப்ரதீச்யாத்மகம் தத்ரைவோபஸம்ஹ்ருதம் । ‘ஹ்ருத³யே ஹ்யேவ ரேத: ப்ரதிஷ்டி²தம்’(ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 22 ) இதி ஶ்ருதே: । புத்ரஜந்மநஶ்ச தத்கார்யத்வாஜ்ஜ்ஞாநஸஹிதமபி கர்ம ப²லப்ரதிஷ்டா²தே³வதாபி⁴: ஸஹோதீ³ச்யாத்மகம் தத்ரைவோபஸம்ஹ்ருதம் ஸோமதே³வதாயா தீ³க்ஷாதி³த்³வாரா தத்ப்ரதிஷ்டி²தத்வஶ்ருதேரேவம் தி³க்த்ரயே ஸர்வம் கர்ம ஹ்ருதி³ ஸம்ஹ்ருதமித்யர்த²: ।

பஞ்சமபர்யாயஸ்ய தாத்பர்யமாஹ —

த்⁴ருவயேதி ।

நாமரூபகர்மஸூபஸம்ஹ்ருதேஷ்வபி கிஞ்சிது³பஸம்ஹர்தவ்யாந்தரமவஶிஷ்டமஸ்தீத்யாஶங்க்ய நிராகரோதி —

ஏதாவத்³தீ⁴தி ।

ப்ரஶ்நாந்தரமுத்தா²பயதி —

தத்ஸர்வாத்மகமிதி ॥24॥