मुख्यपृष्ठम्
अनुग्रहसन्देशः
ग्रन्थाः
अन्वेषणम्
साहाय्यम्
ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪ್ರಥಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್
ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
ಯದೇವ ತೇ ಕಶ್ಚಿದಬ್ರವೀತ್ತಚ್ಛೃಣವಾಮೇತ್ಯಬ್ರವೀನ್ಮೇ ಸತ್ಯಕಾಮೋ ಜಾಬಾಲೋ ಮನೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಯಥಾ ಮಾತೃಮಾನ್ಪಿತೃಮಾನಾಚಾರ್ಯವಾನ್ಬ್ರೂಯಾತ್ತಥಾ ತಜ್ಜಾಬಾಲೋಽಬ್ರವೀನ್ಮನೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಮನಸೋ ಹಿ ಕಿಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ತು ತೇ ತಸ್ಯಾಯತನಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ನ ಮೇಽಬ್ರವೀದಿತ್ಯೇಕಪಾದ್ವಾ ಏತತ್ಸಮ್ರಾಡಿತಿ ಸ ವೈ ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಮನ ಏವಾಯತನಮಾಕಾಶಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಂದ ಇತ್ಯೇನದುಪಾಸೀತ ಕಾನಂದತಾ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಮನ ಏವ ಸಮ್ರಾಡಿತಿ ಹೋವಾಚ ಮನಸಾ ವೈ ಸಮ್ರಾಟ್ಸ್ತ್ರಿಯಮಭಿಹಾರ್ಯತೇ ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿರೂಪಃ ಪುತ್ರೋ ಜಾಯತೇ ಸ ಆನಂದೋ ಮನೋ ವೈ ಸಮ್ರಾಟ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನೈನಂ ಮನೋ ಜಹಾತಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇನಂ ಭೂತಾನ್ಯಭಿಕ್ಷರಂತಿ ದೇವೋ ಭೂತ್ವಾ ದೇವಾನಪ್ಯೇತಿ ಯ ಏವಂ ವಿದ್ವಾನೇತದುಪಾಸ್ತೇ ಹಸ್ತ್ಯೃಷಭಂ ಸಹಸ್ರಂ ದದಾಮೀತಿ ಹೋವಾಚ ಜನಕೋ ವೈದೇಹಃ ಸ ಹೋವಾಚ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಃ ಪಿತಾ ಮೇಽಮನ್ಯತ ನಾನನುಶಿಷ್ಯ ಹರೇತೇತಿ ॥ ೬ ॥
ಸತ್ಯಕಾಮ ಇತಿ ನಾಮತಃ ಜಬಾಲಾಯಾ ಅಪತ್ಯಂ ಜಾಬಾಲಃ । ಚಂದ್ರಮಾ ಮನಸಿ ದೇವತಾ । ಆನಂದ ಇತ್ಯುಪನಿಷತ್ ; ಯಸ್ಮಾನ್ಮನ ಏವ ಆನಂದಃ, ತಸ್ಮಾತ್ ಮನಸಾ ವೈ, ಸಮ್ರಾಟ್ , ಸ್ತ್ರಿಯಮಭಿಕಾಮಯಮಾನಃ ಅಭಿಹಾರ್ಯತೇ ಪ್ರಾರ್ಥಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ; ತಸ್ಮಾತ್ ಯಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಮಭಿಕಾಮಯಮಾನೋಽಭಿಹಾರ್ಯತೇ, ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿರೂಪಃ ಅನುರೂಪಃ ಪುತ್ರೋ ಜಾಯತೇ ; ಸ ಆನಂದಹೇತುಃ ಪುತ್ರಃ ; ಸ ಯೇನ ಮನಸಾ ನಿರ್ವರ್ತ್ಯತೇ, ತನ್ಮನಃ ಆನಂದಃ ॥
ಸ ಯೇನೇತಿ ॥೬॥
;
ತಥಽಪಿ ಕಥಮಾನಂದತ್ವಂ ಮನಸಃ ಸಂಭವತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಸ ಯೇನೇತಿ ॥೬॥