ததே³வ வசநமுதா³ஹரதி -

ஶ்ரீப⁴க³வாநிதி ।

யஸ்ய அஜ்ஞாநம் தஸ்ய ப்⁴ரம:, யஸ்ய ப்⁴ரமஸ்தஸ்ய பதா³ர்த²பரிஶோத⁴நபூர்வகம் ஸம்யக்³ஜ்ஞாநம் வாக்யாது³தே³தீதி ஜ்ஞாநாதி⁴காரிணமபி⁴ப்ரேத்யாஹ -

அஶோச்யாநித்யாதீ³தி ।

யத்து - கைஶ்சித் , ‘ஆத்மா வா அரே த்³ரஷ்டவ்ய:’ (ப்³ரு. உ. 2-4-5) இத்யாத்³யாத்மயாதா²த்ம்யத³ர்ஶநவிதி⁴வாக்யார்த²மநேந ஶ்லோகேந வ்யாசஷ்டே ஸ்வயம் ஹரிரித்யுக்தம் , தத³யுக்தம் । க்ருதியோக்³யதைகார்த²ஸமவேதஶ்ரேய:ஸாத⁴நதாயா வா பராபி⁴மதநியோக³ஸ்ய வா வித்⁴யர்த²ஸ்ய அத்ர அப்ரதீயமாநஸ்ய கல்பநாஹேத்வபா⁴வாத் । ந ச த³ர்ஶநே புருஷதந்த்ரத்வரஹிதே விதே⁴யயாகா³தி³விலக்ஷணே விதி⁴ருபபத்³யதே । க்ருத்யாந்தர்பூ⁴தஸ்யார்ஹார்த²த்வாத் । தவ்யோ ந விதி⁴மதி⁴கரோதீத்யபி⁴ப்ரேத்ய வ்யாசஷ்டே -

ந ஶோச்யா இதி ।

கத²ம் தேஷாமஶோச்யத்வமித்யுக்தே பீ⁴ஷ்மாதி³ஶப்³த³வாச்யாநாம் வா ஶோச்யத்வம் , தத்பத³லக்ஷ்யாணாம் வேதி விகல்ப்ய, ஆத்³யம் தூ³ஷயதி -

ஸத்³வ்ருத்தத்வாதி³தி ।

யே பீ⁴ஷ்மாதி³ஶப்³தை³ருச்யந்தே, தே ஶ்ருதிஸ்ம்ருத்யுதீ³ரிதாவிகீ³தாசாரவத்த்வாத் ந ஶோச்யதாமஶ்நுவீரந்நித்யர்த²: ।

த்³விதீயம் ப்ரத்யாஹ -

பரமார்தே²தி ।

அரஜதே ரஜதபு³த்³தி⁴வத் அஶோச்யேஷு ஶோச்யபு³த்³த்⁴யா ப்⁴ராந்தோ(அ)ஸீத்யாஹ -

தாநிதி ।

அநுஶோசநப்ரகாரமபி⁴நயந் ப்⁴ராந்திமேவ ப்ரகடயதி -

தே ம்ரியந்த இதி ।

புத்ரபா⁴ர்யாதி³ப்ரயுக்தம் ஸுக²மாதி³ஶப்³தே³ந க்³ருஹ்யதே । இத்யநுஶோசிதவாநஸீதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

விருத்³தா⁴ர்தா²பி⁴தா⁴யித்வேநாபி ப்⁴ராந்தத்வமர்ஜுநஸ்ய ஸாத⁴யதி -

ப்ரஜ்ஞாவதாமிதி ।

வசநாநி - ‘உத்ஸந்நகுலத⁴ர்மாணாம்’ (ப⁴. ப⁴. கீ³. 1-44) இத்யாதீ³நி ।

கிமேதாவதா ப²லிதமிதி ததா³ஹ -

ததே³ததி³தி ।

தத் மௌட்⁴யம் - அஶோச்யேஷு ஶோச்யத்³ருஷ்டித்வம் । ஏதத் பாண்டி³த்யம் - பு³த்³தி⁴மதாம் வசநபா⁴ஷித்வமிதி யாவத் ।

அர்ஜுநஸ்ய பூர்வோக்தப்⁴ராந்திபா⁴க்த்வே நிமித்தமாத்மாஜ்ஞாநமித்யாஹ -

யஸ்மாதி³தி ।

நநு - ஸூக்ஷ்மபு³த்³தி⁴பா⁴க்த்வமேவ பாண்டி³த்யம் ந த்வாத்மஜ்ஞத்வம், ஹேத்வபா⁴வாத் , இத்யாஶங்க்யாஹ -

தே ஹீதி ।

பாண்டி³த்யம் - பண்டி³தபா⁴வமாத்மஜ்ஞாநம், நிர்வித்³ய - நிஶ்சயேந லப்³த்⁴வா, ‘பா³ல்யேந திஷ்டா²ஸேத்’ (ப்³ரு. உ. 3-5-1) இதி ப்³ருஹதா³ரண்யகஶ்ருதிமுக்தர்தா²முதா³ஹரதி -

பாண்டி³த்யமிதி ।

யதோ²க்தபாண்டி³த்யராஹித்யம் கத²ம் மமாவக³தமித்யாஶங்க்ய, கார்யத³ர்ஶநாதி³த்யாஹ -

பரமார்த²தஸ்த்விதி ।

யஸ்மாதி³த்யஸ்யாபேக்ஷிதம் த³ர்ஶயதி -

அத இதி

॥ 11 ॥