ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ந த்வேவாஹம் ஜாது நாஸம் ந த்வம் நேமே ஜநாதி⁴பா: ।
ந சைவ ந ப⁴விஷ்யாம: ஸர்வே வயமத: பரம் ॥ 12 ॥
ந து ஏவ ஜாது கதா³சித் அஹம் நாஸம் , கிம் து ஆஸமேவ । அதீதேஷு தே³ஹோத்பத்திவிநாஶேஷு க⁴டாதி³ஷு வியதி³வ நித்ய ஏவ அஹமாஸமித்யபி⁴ப்ராய: । ததா² ந த்வம் ந ஆஸீ:, கிம் து ஆஸீரேவ । ததா² ந இமே ஜநாதி⁴பா: ந ஆஸந் , கிம் து ஆஸந்நேவ । ததா² ந ச ஏவ ந ப⁴விஷ்யாம:, கிம் து ப⁴விஷ்யாம ஏவ, ஸர்வே வயம் அத: அஸ்மாத் தே³ஹவிநாஶாத் பரம் உத்தரகாலே அபி । த்ரிஷ்வபி காலேஷு நித்யா ஆத்மஸ்வரூபேண இத்யர்த²: । தே³ஹபே⁴தா³நுவ்ருத்த்யா ப³ஹுவசநம் , நாத்மபே⁴தா³பி⁴ப்ராயேண ॥ 12 ॥
ந த்வேவாஹம் ஜாது நாஸம் ந த்வம் நேமே ஜநாதி⁴பா: ।
ந சைவ ந ப⁴விஷ்யாம: ஸர்வே வயமத: பரம் ॥ 12 ॥
ந து ஏவ ஜாது கதா³சித் அஹம் நாஸம் , கிம் து ஆஸமேவ । அதீதேஷு தே³ஹோத்பத்திவிநாஶேஷு க⁴டாதி³ஷு வியதி³வ நித்ய ஏவ அஹமாஸமித்யபி⁴ப்ராய: । ததா² ந த்வம் ந ஆஸீ:, கிம் து ஆஸீரேவ । ததா² ந இமே ஜநாதி⁴பா: ந ஆஸந் , கிம் து ஆஸந்நேவ । ததா² ந ச ஏவ ந ப⁴விஷ்யாம:, கிம் து ப⁴விஷ்யாம ஏவ, ஸர்வே வயம் அத: அஸ்மாத் தே³ஹவிநாஶாத் பரம் உத்தரகாலே அபி । த்ரிஷ்வபி காலேஷு நித்யா ஆத்மஸ்வரூபேண இத்யர்த²: । தே³ஹபே⁴தா³நுவ்ருத்த்யா ப³ஹுவசநம் , நாத்மபே⁴தா³பி⁴ப்ராயேண ॥ 12 ॥

ஆத்மா ந ஜாயதே ப்ராக³பா⁴வஶூந்யத்வாத் , நரவிஷாணவதி³தி பரிஹரதி -

ந த்வேவேதி ।

கிஞ்ச ஆத்மா நித்ய:, பா⁴வத்வே ஸத்யஜாதத்வாத் வ்யதிரேகேண க⁴டவத் இத்யநுமாநாந்தரமாஹ -

ந சைவேதி ।

யத்து - கைஶ்சித் ஆத்மயாதா²த்ம்யம் ஜிஜ்ஞாஸிதம் ப⁴க³வாநுபதி³ஶதி ந த்வித்யாதி³நா ஶ்லோகசதுஷ்டயேந இத்யாதி³ஷ்டம் , தத³ஸத் । விஶேஷவசநே ஹேத்வபா⁴வாத் , ஸர்வத்ரைவ ஆத்மயாதா²த்ம்யப்ரதிபாத³நாவிஶேஷாத் இத்யாஶயேந ।

‘பத³ச்சே²த³: பதா³ர்தோ²க்திர்வாக்யயோஜநா’ இதி த்ரிதயமபி வ்யாக்²யாநாங்க³ம் ஸம்பாத³யதி -

ந த்வித்யாதி³நா ।

நநு - ஆத்மநோ தே³ஹோத்பத்திவிநாஶயோருத்பத்திவிநாஶப்ரஸித்³தே⁴ருக்தமநுமாநத்³வயம் ப்ரஸித்³தி⁴விருத்³த⁴தயா காலாத்யயாபதி³ஷ்டமிதி, நேத்யாஹ -

அதீதேஷ்விதி ।

‘சராசரவ்யபாஶ்ரயஸ்து ஸ்யாத்’ (ப்³ர. ஸூ. 2-3-16) இதி ந்யாயேந ஆத்மநோ ஜந்மவிநாஶப்ரஸித்³தே⁴ரௌபாதி⁴கஜந்யவிநாஶவிஷயத்வாத் நிருபாதி⁴கஸ்ய தஸ்ய ஜந்மாதி³ராஹித்யமிதி பா⁴வ: ।

யத்³யபி தவேஶ்வரஸ்ய ஜந்மராஹித்யம், ததா²பி கத²ம் மம ? இத்யாஶங்க்யாஹ -

ததே²தி ।

ததா²பி பீ⁴ஷ்மாதீ³நாம் கத²ம் ஜந்மாபா⁴வ: ?, தத்ராஹ -

‘ததா² நேமே’ இதி ।

த்³விதீயமநுமாநம் ப்ரபஞ்சயந்நுத்தரார்த⁴ம் வ்யாசஷ்டே -

ததே²த்யாதி³நா ।

நநு - தே³ஹோத்பத்திவிநாஶயோராத்மநோ ஜந்மநாஶாபா⁴வே(அ)பி மஹாஸர்க³மஹாப்ரலயயோஸ்தஸ்யாக்³நிவிஸ்பு²லிங்க³த்³ருஷ்டாந்தஶ்ர்ருத்யா ஜந்மவிநாஶாவேஷ்டவ்யாவித்யாஶங்க்ய, ‘நா(அ)(அ)த்மா(அ)ஶ்ருதே:’ (ப்³ர. ஸூ. 2. 3. 17) இதி ந்யாயேந பரிஹரதி -

த்ரிஷ்வபீதி ।

‘யாவத்³விகாரம் து விபா⁴கோ³ லோகவத்’ (ப்³ர. ஸூ. 2-3-7) இதி ந்யாயேந பி⁴ந்நத்வாத் விகாரித்வமாத்மநாமநுமீயதே । பி⁴ந்நத்வம் ச ப³ஹுவசநப்ரயோக³ப்ரமிதமித்யாஶங்க்யாஹ -

தே³ஹேதி

॥ 12 ॥