శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా
తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర ముహ్యతి ॥ ౧౩ ॥
దేహః అస్య అస్తీతి దేహీ, తస్య దేహినో దేహవతః ఆత్మనః అస్మిన్ వర్తమానే దేహే యథా యేన ప్రకారేణ కౌమారం కుమారభావో బాల్యావస్థా, యౌవనం యూనో భావో మధ్యమావస్థా, జరా వయోహానిః జీర్ణావస్థా, ఇత్యేతాః తిస్రః అవస్థాః అన్యోన్యవిలక్షణాఃతాసాం ప్రథమావస్థానాశే నాశః, ద్వితీయావస్థోపజనే ఉపజన ఆత్మనఃకిం తర్హి ? అవిక్రియస్యైవ ద్వితీయతృతీయావస్థాప్రాప్తిః ఆత్మనో దృష్టాతథా తద్వదేవ దేహాత్ అన్యో దేహో దేహాన్తరమ్ , తస్య ప్రాప్తిః దేహాన్తరప్రాప్తిః అవిక్రియస్యైవ ఆత్మనః ఇత్యర్థఃధీరో ధీమాన్ , తత్ర ఎవం సతి ముహ్యతి మోహమాపద్యతే ॥ ౧౩ ॥
దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా
తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర ముహ్యతి ॥ ౧౩ ॥
దేహః అస్య అస్తీతి దేహీ, తస్య దేహినో దేహవతః ఆత్మనః అస్మిన్ వర్తమానే దేహే యథా యేన ప్రకారేణ కౌమారం కుమారభావో బాల్యావస్థా, యౌవనం యూనో భావో మధ్యమావస్థా, జరా వయోహానిః జీర్ణావస్థా, ఇత్యేతాః తిస్రః అవస్థాః అన్యోన్యవిలక్షణాఃతాసాం ప్రథమావస్థానాశే నాశః, ద్వితీయావస్థోపజనే ఉపజన ఆత్మనఃకిం తర్హి ? అవిక్రియస్యైవ ద్వితీయతృతీయావస్థాప్రాప్తిః ఆత్మనో దృష్టాతథా తద్వదేవ దేహాత్ అన్యో దేహో దేహాన్తరమ్ , తస్య ప్రాప్తిః దేహాన్తరప్రాప్తిః అవిక్రియస్యైవ ఆత్మనః ఇత్యర్థఃధీరో ధీమాన్ , తత్ర ఎవం సతి ముహ్యతి మోహమాపద్యతే ॥ ౧౩ ॥

న కేవలమాగమాదేవ ఆత్మనో నిత్యత్వమ్ , కిన్తు అవస్థాన్తరవత్ జన్మాన్తరే పూర్వసంస్కారానువృత్తేశ్చేత్యాహ -

దేహిన ఇతి ।

దేహవత్త్వం - తస్మిన్నహంమమాభిమానభాక్త్వమ్ । తాసామితి నిర్ధారణే షష్ఠీ । ఆత్మనః శ్రుతిస్మృత్యుపపత్తిభిర్నిత్యత్వజ్ఞానం ధీమానిత్యత్ర ధీర్వివక్ష్యతే ।

ఎవం సతీతి ।

తత్త్వతో విక్రియాభావాత్ నిత్యత్వే సమధిగతే సతీత్యర్థః ॥ ౧౩ ॥