శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః
ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ॥ ౧౬ ॥
సద్బుద్ధిరపి నష్టే ఘటే దృశ్యత ఇతి చేత్ , ; విశేష్యాభావాత్ సద్బుద్ధిః విశేషణవిషయా సతీ విశేష్యాభావే విశేషణానుపపత్తౌ కింవిషయా స్యాత్ ? తు పునః సద్బుద్ధేః విషయాభావాత్
నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః
ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ॥ ౧౬ ॥
సద్బుద్ధిరపి నష్టే ఘటే దృశ్యత ఇతి చేత్ , ; విశేష్యాభావాత్ సద్బుద్ధిః విశేషణవిషయా సతీ విశేష్యాభావే విశేషణానుపపత్తౌ కింవిషయా స్యాత్ ? తు పునః సద్బుద్ధేః విషయాభావాత్

విశేషాణామేవం వ్యభిచారిత్వే సతోఽపి తదుపపత్తేరవ్యభిచారిత్వహేత్వసిద్ధితాదవస్థ్యమితి శఙ్కతే -

సద్బుద్ధిరితి ।

ఘటాదినాశదేశే తదుపరక్తాకారేణ సత్త్వాభానేఽపి నాసత్త్వమ్ , ఘటాద్యభావాధిష్ఠానతయా భానాదిత్యాహ -

న విశేష్యేతి ।

యథా సర్వగతా జాతిరిత్యత్ర ఖణ్డముణ్డాదివ్యక్త్యభావదేశే గోత్వం వ్యఞ్జకాభావాత్ న వ్యజ్యతే, న గోత్వాభావాత్ , తథా సత్త్వమపి ఘటాదినాశే వ్యఞ్జకాభావాత్ న భాతి, న స్వరూపాభావాత్ ఇత్యుక్తమేవ ప్రపఞ్చయతి -

సదిత్యాదినా ।

సప్రతియోగికవిశేషణవ్యభిచారేఽపి స్వరూపావ్యభిచారాద్యుక్తం సతః సత్యత్వమితి భావః ।