సర్వవిక్రియారాహిత్యప్రదర్శనేన హేతుం విశదయన్ మన్త్రమేవ పఠతి -
న జాయత ఇతి ।
జన్మమరణవిక్రియాద్వయప్రతిషేధం సాధయతి -
నాయమితి ।
అయమాత్మా భూత్వా నాభవితా, న వా అభూత్వా భూయో భవితేతి యోజనా ।
న కేవలం విక్రియాద్వయమేవాత్ర నిషిధ్యతే, కిన్తు సర్వమేవ విక్రియాజాతమిత్యాహ -
అజ ఇతి ।
వాచ్యమర్థముక్త్వా వివక్షితమర్థమాహ -
జనిలక్షణేతి ।
వికల్పార్థత్వం వ్యావర్తయతి -
వేతి ।
నిష్పన్నమర్థం నిర్దిశతి -
నేత్యాదినా ।
సమ్బన్ధమేవాభినయతి -
న కదాచిదితి ।
అన్త్యవిక్రియాభావే హేతుత్వేన నాయమిత్యాది వ్యాచష్టే -
యస్మాదితి ।
ఉక్తమేవ వ్యనక్తి -
యో హీతి ।
ఆత్మని తు భూత్వా పునరభవనాభావాన్నాస్తి మృత్యురిత్యర్థః ।
ఆత్మనో జన్మాభావేఽపి హేతురిహైవ వివక్షితః, ఇత్యాహ -
వాశబ్దాదితి ।
అభూత్వేతి చ్ఛేదః । దేహవదితి వ్యతిరేకోదాహరణమ్ ।
ఉక్తమేవార్థం సాధయతి -
యో హీతి ।
జన్మాభావే తత్పూర్వికాస్తిత్వవిక్రియాఽపి నాత్మనోఽస్తీత్యాహ -
యస్మాదితి ।
ప్రాణవియోగాదాత్మనో మృతేరభావే సావశేషనాశాభావవన్నిరవశేషనాశాభావోఽపి సిధ్యతి, ఇత్యాహ -
యస్మాదితి ।
నను - జన్మనాశయోర్నిషేధే తదన్తర్గతానాం విక్రియాన్తరాణామపి నిషేధసిద్ధేస్తన్నిషేధార్థం న పృథక్ ప్రయతితంవ్యమితి, తత్రాహ -
యద్యపీతి ।
స్వశబ్దైః - మధ్యవర్తివిక్రియానిషేధవాచకైరితి యావత్ ।
ఆర్థికేఽపి నిషేధే, నిషేధస్య సిద్ధతయా శాబ్దో నిషేధో న పృథగర్థవాన్ ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
అనుక్తానామితి ।
నిత్యశబ్దేన శాశ్వతశబ్దస్య పౌనరుక్త్యం పరిహరన్ వ్యాకరోతి -
శాశ్వత ఇత్యాదినా ।
అపక్షయో హి స్వరూపేణ వా స్యాత్ ? గుణాపచయతో వా ? ఇతి వికల్ప్య, క్రమేణ దూషయతి -
నేత్యాదినా ।
పురాణపదస్య అగతార్థత్వం కథయతి -
అపక్షయేతి ।
తదేవ స్ఫుటయతి -
యో హీతి ।
‘న మ్రియతే వా’ ఇత్యనేన చతుర్థపాదస్య పౌనరుక్త్యమాశఙ్క్య, వ్యాచష్టే -
తథేత్యాదినా ।
నను - హింసార్థో హన్తిః శ్రూయతే, తత్ కథం విపరిణామో నిషిధ్యతే ? తత్రాహ -
హన్తిరితి ।
హింసార్థత్వసమ్భవే కిమిత్యర్థాన్తరం హన్తేరిష్యతే ? తత్రాహ -
అపునరుక్తతాయై ఇతి ।
హింసార్థత్వే మృతినిషేధేన పౌనరుక్త్యం స్యాత్ , తన్నిషేధార్థం విపరిణామార్థత్వమేష్టవ్యమిత్యర్థః ।
పూర్వావస్థాత్యాగేన అవస్థాన్తరాప్రపత్తిర్విపరిణామః । తదర్థశ్చేదత్ర హన్తిరిష్యతే, తదా నిష్పన్నమర్థమాహ -
నేతి ।
‘న జాయతే’ (క. ఉ. ౧-౨-౧౮) ఇత్యాదిమన్త్రార్థముపసంహరతి -
అస్మిన్నితి ।
షణ్ణాం వికారాణామాత్మని ప్రతిషేధే ఫలితమాహ -
సర్వేతి ।
ఆత్మనః సర్వవిక్రియారాహిత్యేఽపి కిమాయాతమిత్యాశఙ్క్యాహ -
యస్మాదితి
॥ ౨౦ ॥