శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో విద్యతే
స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ॥ ౪౦ ॥
ఇహ మోక్షమార్గే కర్మయోగే అభిక్రమనాశః అభిక్రమణమభిక్రమః ప్రారమ్భః తస్య నాశః నాస్తి యథా కృష్యాదేఃయోగవిషయే ప్రారమ్భస్య అనైకాన్తికఫలత్వమిత్యర్థఃకిఞ్చనాపి చికిత్సావత్ ప్రత్యవాయః విద్యతే భవతికిం తు స్వల్పమపి అస్య ధర్మస్య యోగధర్మస్య అనుష్ఠితం త్రాయతే రక్షతి మహతః భయాత్ సంసారభయాత్ జన్మమరణాదిలక్షణాత్ ॥ ౪౦ ॥
నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో విద్యతే
స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ॥ ౪౦ ॥
ఇహ మోక్షమార్గే కర్మయోగే అభిక్రమనాశః అభిక్రమణమభిక్రమః ప్రారమ్భః తస్య నాశః నాస్తి యథా కృష్యాదేఃయోగవిషయే ప్రారమ్భస్య అనైకాన్తికఫలత్వమిత్యర్థఃకిఞ్చనాపి చికిత్సావత్ ప్రత్యవాయః విద్యతే భవతికిం తు స్వల్పమపి అస్య ధర్మస్య యోగధర్మస్య అనుష్ఠితం త్రాయతే రక్షతి మహతః భయాత్ సంసారభయాత్ జన్మమరణాదిలక్షణాత్ ॥ ౪౦ ॥

కర్మణా సహ సమాధేరనుష్ఠాతుమశక్యత్వాత్ , అనేకాన్తరాయసమ్భవాత్ , తత్ఫలస్య చ సాక్షాత్కారస్య దీర్ఘకాలాభ్యాససాధ్యస్యైకస్మిన్ జన్మన్యసమ్భావత్ అర్థాత్ యోగీ భ్రశ్యేత, అనర్థే చ నిపతేత్ , ఇత్యాశఙ్క్యాహ -

నేహేతి ।

ప్రతీకత్వేనోపాత్తస్య నకారస్య పునరన్వయానుగుణత్వేన నాస్తీత్యనువాదః ।

యత్తు - కర్మానుష్ఠానస్య అనైకాన్తికఫలత్వేన అకిఞ్చిత్కరత్వముక్తం తద్దూషయతి -

యథేతి ।

కృషివాణిజ్యాదేరారమ్భస్య అనియతం ఫలమ్ , సమ్భావనామాత్రోపనీతత్వాత్ ,  న తథా కర్మణి వైదికే ప్రారమ్భస్య ఫలమనియతం యుజ్యతే, శాస్త్రవిరోధాదిత్యర్థః ।

యత్తూక్తమ్ - అనేకానర్థకలుషితత్వేన దోషవదనుష్ఠానమితి, తత్రాహ -

కిఞ్చేతి ।

ఇతోఽపి కర్మానుష్ఠానమావశ్యకమితి ప్రతిజ్ఞాయ హేత్వన్తరమపి స్ఫుటయతి -

నాపీతి ।

చికిత్సాయాం హి క్రియమాణాయాం వ్యాధ్యతిరేకో వా మరణం వా ప్రత్యవాయోఽపి సమ్భావ్యతే, కర్మపరిపాకస్య దుర్వివేకత్వాత్ । న తథా కర్మానుష్ఠానే దోషోఽస్తి, విహితత్వాదిత్యర్థః ।

సమ్ప్రతి కర్మానుష్ఠానస్య ఫలం పృచ్ఛతి -

కిం  న్వితి ।

ఉత్తరార్ధం వ్యాకుర్వన్ వివక్షితం ఫలం కథయతి -

స్వల్పమపీతి ।

సమ్యగ్జ్ఞానోత్పాదనద్వారేణ రక్షణం వివక్షితమ్ - ‘సర్వపాపప్రసక్తోఽపి ధ్యాయన్నిమిషమచ్యుతమ్ । యతిస్తపస్వీ భవతి పఙ్క్తిపావనపావనః ॥ ‘ ఇతి స్మృతేరిత్యర్థః ॥ ౪౦ ॥