ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಕರ್ಮಣ್ಯೇವಾಧಿಕಾರಸ್ತೇ ಮಾ ಫಲೇಷು ಕದಾಚನ
ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುರ್ಭೂರ್ಮಾ ತೇ ಸಂಗೋಽಸ್ತ್ವಕರ್ಮಣಿ ॥ ೪೭ ॥
ಕರ್ಮಣ್ಯೇವ ಅಧಿಕಾರಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ತೇ ತವತತ್ರ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವತಃ ಮಾ ಫಲೇಷು ಅಧಿಕಾರಃ ಅಸ್ತು, ಕರ್ಮಫಲತೃಷ್ಣಾ ಮಾ ಭೂತ್ ಕದಾಚನ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಪ್ಯವಸ್ಥಾಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃಯದಾ ಕರ್ಮಫಲೇ ತೃಷ್ಣಾ ತೇ ಸ್ಯಾತ್ ತದಾ ಕರ್ಮಫಲಪ್ರಾಪ್ತೇಃ ಹೇತುಃ ಸ್ಯಾಃ, ಏವಂ ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುಃ ಭೂಃಯದಾ ಹಿ ಕರ್ಮಫಲತೃಷ್ಣಾಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಕರ್ಮಣಿ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತದಾ ಕರ್ಮಫಲಸ್ಯೈವ ಜನ್ಮನೋ ಹೇತುರ್ಭವೇತ್ಯದಿ ಕರ್ಮಫಲಂ ನೇಷ್ಯತೇ, ಕಿಂ ಕರ್ಮಣಾ ದುಃಖರೂಪೇಣ ? ಇತಿ ಮಾ ತೇ ತವ ಸಂಗಃ ಅಸ್ತು ಅಕರ್ಮಣಿ ಅಕರಣೇ ಪ್ರೀತಿರ್ಮಾ ಭೂತ್ ॥ ೪೭ ॥
ಕರ್ಮಣ್ಯೇವಾಧಿಕಾರಸ್ತೇ ಮಾ ಫಲೇಷು ಕದಾಚನ
ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುರ್ಭೂರ್ಮಾ ತೇ ಸಂಗೋಽಸ್ತ್ವಕರ್ಮಣಿ ॥ ೪೭ ॥
ಕರ್ಮಣ್ಯೇವ ಅಧಿಕಾರಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ತೇ ತವತತ್ರ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವತಃ ಮಾ ಫಲೇಷು ಅಧಿಕಾರಃ ಅಸ್ತು, ಕರ್ಮಫಲತೃಷ್ಣಾ ಮಾ ಭೂತ್ ಕದಾಚನ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಪ್ಯವಸ್ಥಾಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃಯದಾ ಕರ್ಮಫಲೇ ತೃಷ್ಣಾ ತೇ ಸ್ಯಾತ್ ತದಾ ಕರ್ಮಫಲಪ್ರಾಪ್ತೇಃ ಹೇತುಃ ಸ್ಯಾಃ, ಏವಂ ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುಃ ಭೂಃಯದಾ ಹಿ ಕರ್ಮಫಲತೃಷ್ಣಾಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಕರ್ಮಣಿ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತದಾ ಕರ್ಮಫಲಸ್ಯೈವ ಜನ್ಮನೋ ಹೇತುರ್ಭವೇತ್ಯದಿ ಕರ್ಮಫಲಂ ನೇಷ್ಯತೇ, ಕಿಂ ಕರ್ಮಣಾ ದುಃಖರೂಪೇಣ ? ಇತಿ ಮಾ ತೇ ತವ ಸಂಗಃ ಅಸ್ತು ಅಕರ್ಮಣಿ ಅಕರಣೇ ಪ್ರೀತಿರ್ಮಾ ಭೂತ್ ॥ ೪೭ ॥

ತರ್ಹಿ ತತ್ಫಲಾಭಿಲಾಷೋಽಪಿ ಸ್ಯಾತ್ ಇತಿ, ನೇತ್ಯಾಹ -

ಮಾಫಲೇಷ್ವಿತಿ ।

ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮೇವಾರ್ಥಂ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ -

ಮಾ ಕರ್ಮೇತಿ ।

ಫಲಾಭಿಸಂಧ್ಯಸಂಭವೇ ಕರ್ಮಾಕರಣಮೇವ ಶ್ರದ್ದಧಾಮಿ, ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಮಾ ತೇ ಇತಿ ।

ಜ್ಞಾನಾನಧಿಕಾರಿಣೋಽಪಿ ಕರ್ಮತ್ಯಾಗಪ್ರಸಕ್ತಿಂ ನಿವಾರಯತಿ -

ಕರ್ಮಣ್ಯೇವೇತಿ ।

ಕರ್ಮಣ್ಯೇವೇತಿ, ಏವಕಾರಾರ್ಥಮಾಹ -

ನ ಜ್ಞಾನೇತಿ ।

ನಹಿ ತತ್ರ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಅಪರಿಪಕ್ವಕಷಾಯಸ್ಯ ಮುಖ್ಯೋಽಧಿಕಾರಃ ಸಿಧ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಫಲೈಸ್ತರ್ಹಿ ಸಂಬಂಧೋ ದುರ್ವಾರಃ ಸ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ತತ್ರೇತಿ ।

ಕರ್ಮಣ್ಯೇವಾಧಿಕರೇ ಸತೀತಿ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ।

ಫಲೇಷ್ವಧಿಕಾರಾಭಾವಂ ಸ್ಫೋರಯತಿ -

ಕರ್ಮೇತಿ ।

ಕರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಾತ್ ಪ್ರಾಗೂರ್ಧ್ವಂ ತತ್ಕಾಲೇ ಚೇತ್ಯೇತತ್ ಕದಾಚನೇತಿ ವಿವಕ್ಷಿತಮಿತ್ಯಾಹ -

ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಿತಿ ।

ಫಲಾಭಿಸಂಧಾನೇ ದೋಷಮಾಹ -

ಯದೇತಿ ।

ಏವಂ ಕರ್ಮಫಲತೃಷ್ಣಾದ್ವಾರೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಕರ್ಮಫಲಹೇತುತ್ವಂ ವಿವೃಣೋತಿ -

ಯದಾ ಹೀತಿ ।

ತರ್ಹಿ ವಿಫಲಂ ಕ್ಲೇಶಾತ್ಮಕಂ ಕರ್ಮ ನ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ , ಇತಿ ಶಂಕಾಮನುಭಾಷ್ಯ ದೂಷಯತಿ -

ಯದೀತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಅಕರ್ಮಣಿ ತೇ ಸಂಗೋ ಮಾ ಭೂತ್ , ಇತ್ಯುಕ್ತಮೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ -

ಅಕರಣ ಇತಿ

॥ ೪೭ ॥