ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
து³:கே²ஷ்வநுத்³விக்³நமநா: ஸுகே²ஷு விக³தஸ்ப்ருஹ:
வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴: ஸ்தி²ததீ⁴ர்முநிருச்யதே ॥ 56 ॥
து³:கே²ஷு ஆத்⁴யாத்மிகாதி³ஷு ப்ராப்தேஷு உத்³விக்³நம் ப்ரக்ஷுபி⁴தம் து³:க²ப்ராப்தௌ மநோ யஸ்ய ஸோ(அ)யம் அநுத்³விக்³நமநா:ததா² ஸுகே²ஷு ப்ராப்தேஷு விக³தா ஸ்ப்ருஹா த்ருஷ்ணா யஸ்ய, அக்³நிரிவ இந்த⁴நாத்³யாதா⁴நே ஸுகா²ந்யநு விவர்த⁴தே விக³தஸ்ப்ருஹ:வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴: ராக³ஶ்ச ப⁴யம் க்ரோத⁴ஶ்ச வீதா விக³தா யஸ்மாத் வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴:ஸ்தி²ததீ⁴: ஸ்தி²தப்ரஜ்ஞோ முநி: ஸம்ந்யாஸீ ததா³ உச்யதே ॥ 56 ॥
து³:கே²ஷ்வநுத்³விக்³நமநா: ஸுகே²ஷு விக³தஸ்ப்ருஹ:
வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴: ஸ்தி²ததீ⁴ர்முநிருச்யதே ॥ 56 ॥
து³:கே²ஷு ஆத்⁴யாத்மிகாதி³ஷு ப்ராப்தேஷு உத்³விக்³நம் ப்ரக்ஷுபி⁴தம் து³:க²ப்ராப்தௌ மநோ யஸ்ய ஸோ(அ)யம் அநுத்³விக்³நமநா:ததா² ஸுகே²ஷு ப்ராப்தேஷு விக³தா ஸ்ப்ருஹா த்ருஷ்ணா யஸ்ய, அக்³நிரிவ இந்த⁴நாத்³யாதா⁴நே ஸுகா²ந்யநு விவர்த⁴தே விக³தஸ்ப்ருஹ:வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴: ராக³ஶ்ச ப⁴யம் க்ரோத⁴ஶ்ச வீதா விக³தா யஸ்மாத் வீதராக³ப⁴யக்ரோத⁴:ஸ்தி²ததீ⁴: ஸ்தி²தப்ரஜ்ஞோ முநி: ஸம்ந்யாஸீ ததா³ உச்யதே ॥ 56 ॥

ஜ்வரஶிரோரோகா³தி³க்ருதாநி து³:கா²நி ஆத்⁴யாத்மிகாநி । ஆதி³ஶப்³தே³ந ஆதி⁴பௌ⁴திகாநி வ்யாக்⁴ரஸர்பாதி³ப்ரயுக்தாநி, ஆதி⁴தை³விகாநி ச அதிவாதவர்ஷாதி³நிமித்தாநி து³:கா²நி க்³ருஹ்யந்தே । தேஷூபலப்³தே⁴ஷ்வபி நோத்³விக்³நம் மநோ யஸ்ய ஸ ததே²தி ஸம்ப³ந்த⁴: । நோத்³விக்³நமித்யேதத்³வ்யாசஷ்டே -

ந ப்ரக்ஷுபி⁴தமிதி ।

து³:கா²நாமுக்தாநாம் ப்ராப்தௌ பரிஹாராக்ஷமஸ்ய தத³நுப⁴வபரிபா⁴விதம் து³:க²முத்³வேக³: । தேந ஸஹிதம் மநோ யஸ்ய ந ப⁴வதி, ஸ ததே²த்யாஹ -

து³:க²ப்ராப்தாவிதி ।

மநோ யஸ்ய நோத்³விக்³நமிதி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴: । ஸுகா²ந்யபி து³:க²வத் த்ரிவிதா⁴நீதி மத்வா ததே²த்யுக்தம் । தேஷு ப்ராப்தேஷு ஸத்ஸு தேப்⁴யோ விக³தா ஸ்ப்ருஹா த்ருஷ்ணா யஸ்ய ஸ: விக³தஸ்ப்ருஹ: - இதி யோஜநா ।

அஜ்ஞஸ்ய ஹி ப்ராப்தாநி ஸுகா²ந்யநு விவர்த⁴தே த்ருஷ்ணா । விது³ஷஸ்து நைவம் , இத்யத்ர வைத⁴ர்ம்யத்³ருஷ்டாந்தமாஹ -

நாக்³நிரிவேதி ।

யதா² ஹி தா³ஹ்யஸ்ய இந்த⁴நாதே³: அப்⁴யாதா⁴நே வஹ்நிர்விவர்த⁴தே, ததா² அஜ்ஞஸ்ய ஸுகா²நி உபநதாநி அநுவிவர்க⁴மாநாபி த்ருஷ்ணா விது³ஷோ ந தாந்யநு விவர்த⁴தே । நஹி வஹ்நிரதா³ஹ்யமுபக³தமபி த³க்³து⁴ம் விவ்ருத்³தி⁴மதி⁴க³ச்ச²தி । தேந ஜிஜ்ஞாஸுநா ஸுக²து³:க²யோஸ்த்ருஷ்ணோத்³வேகௌ³ ந கர்தவ்யாவித்யர்த²: ।

ராகா³த³யஶ்ச தேந கர்தவ்யா ந ப⁴வந்தீத்யாஹ -

வீதேதி ।

அநுபூ⁴தாபி⁴நிவேஶே விஷயேஷு ரஞ்ஜநாத்மகஸ்த்ருஷ்ணாபே⁴தோ³ ராக³: । பரேணாபக்ருதஸ்ய கா³த்ரநேத்ராதி³விகாரகாரணம் ப⁴யம் । க்ரோத⁴ஸ்து பரவஶீக்ருத்ய ஆத்மாநம் ஸ்வபராபகாரப்ரவ்ருத்திஹேதுர்பு³த்³தி⁴வ்ருத்திவிஶேஷ: ।

மநுதே இதி முநி:, ஆத்மவித் இத்யங்கீ³க்ருத்யாஹ -

ஸம்ந்யாஸீதி ।

ஸுகா²தி³விஷயத்ருஷ்ணாதே³:, ராகா³தே³ஶ்ச அபா⁴வாவஸ்தா² ததே³த்யுச்யதே ॥ 56 ॥