ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ந ஹி கஶ்சித்க்ஷணமபி ஜாது திஷ்ட²த்யகர்மக்ருத் ।
கார்யதே ஹ்யவஶ: கர்ம ஸர்வ: ப்ரக்ருதிஜைர்கு³ணை: ॥ 5 ॥
ந ஹி யஸ்மாத் க்ஷணமபி காலம் ஜாது கதா³சித் கஶ்சித் திஷ்ட²தி அகர்மக்ருத் ஸந் । கஸ்மாத் ? கார்யதே ப்ரவர்த்யதே ஹி யஸ்மாத் அவஶ ஏவ அஸ்வதந்த்ர ஏவ கர்ம ஸர்வ: ப்ராணீ ப்ரக்ருதிஜை: ப்ரக்ருதிதோ ஜாதை: ஸத்த்வரஜஸ்தமோபி⁴: கு³ணை: । அஜ்ஞ இதி வாக்யஶேஷ:, யதோ வக்ஷ்யதி ‘கு³ணைர்யோ ந விசால்யதே’ (ப⁴. கீ³. 14 । 23) இதி । ஸாங்‍க்²யாநாம் ப்ருத²க்கரணாத் அஜ்ஞாநாமேவ ஹி கர்மயோக³:, ந ஜ்ஞாநிநாம் । ஜ்ஞாநிநாம் து கு³ணைரசால்யமாநாநாம் ஸ்வதஶ்சலநாபா⁴வாத் கர்மயோகோ³ நோபபத்³யதே । ததா² ச வ்யாக்²யாதம் ‘வேதா³விநாஶிநம்’ (ப⁴. கீ³. 2 । 21) இத்யத்ர ॥ 5 ॥
ந ஹி கஶ்சித்க்ஷணமபி ஜாது திஷ்ட²த்யகர்மக்ருத் ।
கார்யதே ஹ்யவஶ: கர்ம ஸர்வ: ப்ரக்ருதிஜைர்கு³ணை: ॥ 5 ॥
ந ஹி யஸ்மாத் க்ஷணமபி காலம் ஜாது கதா³சித் கஶ்சித் திஷ்ட²தி அகர்மக்ருத் ஸந் । கஸ்மாத் ? கார்யதே ப்ரவர்த்யதே ஹி யஸ்மாத் அவஶ ஏவ அஸ்வதந்த்ர ஏவ கர்ம ஸர்வ: ப்ராணீ ப்ரக்ருதிஜை: ப்ரக்ருதிதோ ஜாதை: ஸத்த்வரஜஸ்தமோபி⁴: கு³ணை: । அஜ்ஞ இதி வாக்யஶேஷ:, யதோ வக்ஷ்யதி ‘கு³ணைர்யோ ந விசால்யதே’ (ப⁴. கீ³. 14 । 23) இதி । ஸாங்‍க்²யாநாம் ப்ருத²க்கரணாத் அஜ்ஞாநாமேவ ஹி கர்மயோக³:, ந ஜ்ஞாநிநாம் । ஜ்ஞாநிநாம் து கு³ணைரசால்யமாநாநாம் ஸ்வதஶ்சலநாபா⁴வாத் கர்மயோகோ³ நோபபத்³யதே । ததா² ச வ்யாக்²யாதம் ‘வேதா³விநாஶிநம்’ (ப⁴. கீ³. 2 । 21) இத்யத்ர ॥ 5 ॥

கதா³சித் - க்ஷணமாத்ரமபி, ந கஶ்சித³கர்மக்ருத் திஷ்ட²தீத்யத்ர ஹேதுத்வேநோத்தரார்த⁴ம் வ்யாசஷ்டே -

கஸ்மாதி³தி ।

ஸர்வஶப்³தா³த்³ ஜ்ஞாநவாநபி கு³ணைரவஶ: ஸந் கர்ம கார்யதே । ததஶ்ச ஜ்ஞாநவத: ஸம்ந்யாஸவசநமநவகாஶம் ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யாஹ -

அஜ்ஞ இதீதி ।

தமேவ வாக்யஶேஷம் வாக்யஶேஷாவஷ்டம்பே⁴ந ஸ்பஷ்டயதி -

யத இதி ।

ஆத்மஜ்ஞாநவதோ கு³ணைரவிசால்யதயா  கு³ணாதீதத்வவசநாத³ஜ்ஞஸ்யைவ ஸத்த்வாதி³கு³ணைரிச்சா²பே⁴தே³ந கார்யகரணஸங்கா⁴தம் ப்ரவர்தயிதுமஶக்தஸ்ய அஜிதகார்யகரணஸங்கா⁴தஸ்ய க்ரியாஸு ப்ரவர்தமாநத்வமித்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநயோகே³நேத்யாதி³நா உக்தந்யாயாச்ச வாக்யஶேஷோபபத்திரித்யாஹ -

ஸாங்க்²யாநாமிதி ।

ஜ்ஞாநிநாம் கு³ணப்ரயுக்தசலநாபா⁴வே(அ)பி ஸ்வாபா⁴விகசலநப³லாத் கர்மயோகோ³ ப⁴விஷ்யதீத்யாஶங்க்யாஹ -

ஜ்ஞாநிநாம் த்விதி ।

ப்ரத்யகா³த்மநி ஸ்வாரஸிகசலநாஸம்ப⁴வே ப்ராகு³க்தம் ந்யாயம் ஸ்மாரயதி -

ததா² சேதி

॥ 5 ॥