శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః
భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ॥ ౧౩ ॥
దేవయజ్ఞాదీన్ నిర్వర్త్య తచ్ఛిష్టమ్ అశనమ్ అమృతాఖ్యమ్ అశితుం శీలం యేషాం తే యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తః ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః సర్వపాపైః చుల్ల్యాదిపఞ్చసూనాకృతైః ప్రమాదకృతహింసాదిజనితైశ్చ అన్యైఃయే తు ఆత్మమ్భరయః, భుఞ్జతే తే తు అఘం పాపం స్వయమపి పాపాఃయే పచన్తి పాకం నిర్వర్తయన్తి ఆత్మకారణాత్ ఆత్మహేతోః ॥ ౧౩ ॥
యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః
భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ॥ ౧౩ ॥
దేవయజ్ఞాదీన్ నిర్వర్త్య తచ్ఛిష్టమ్ అశనమ్ అమృతాఖ్యమ్ అశితుం శీలం యేషాం తే యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తః ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః సర్వపాపైః చుల్ల్యాదిపఞ్చసూనాకృతైః ప్రమాదకృతహింసాదిజనితైశ్చ అన్యైఃయే తు ఆత్మమ్భరయః, భుఞ్జతే తే తు అఘం పాపం స్వయమపి పాపాఃయే పచన్తి పాకం నిర్వర్తయన్తి ఆత్మకారణాత్ ఆత్మహేతోః ॥ ౧౩ ॥

తైర్దత్తానిత్యాదినోక్తం నిగమయతి -

భుఞ్జత ఇతి ।

దేవయజ్ఞాదీన్ ఇతి ఆదిశబ్దేన పితృయజ్ఞో మనుష్యయజ్ఞో భూతయజ్ఞో బ్రహ్మయజ్ఞశ్చేతి చత్వారో యజ్ఞాః గృహ్యన్తే । చుల్లీశబ్దేన పిఠరధారణాద్యర్థక్రియాం కుర్వన్తో విన్యాసవిశేషవన్తస్త్రయో గ్రావాణో వివక్ష్యన్తే । ఆదిశబ్దేన కణ్డనీ పేషణీ మార్జనీ ఉదకుమ్భశ్చేత్యేతే హింసాహేతవో గృహీతాః । తాన్యేతాని పఞ్చ, ప్రాణినాం సూనాస్థానాని - హింసాకారణాని, తత్ప్రయుక్తైః సర్వైరపి బుద్ధ్యబుద్ధిపూర్వకదురితైర్ముచ్యన్త ఇతి సమ్బన్ధః ।

ప్రమాదః -

విచారవ్యతిరేకేణాబుద్ధిపూర్వకముపనతం పాదపాతాదికర్మ, తేన ప్రాణినాం హింసా సమ్భావ్యతే । ఆదిశబ్దేనాశుచిసంస్పర్శాదిగృహీతం, తదుత్థైశ్చ పాపైర్మహాయజ్ఞకారిణో ముచ్యన్తే । ఉక్తం హి

‘కణ్డనం పేషణం చు్ల్లీ ఉదకుమ్భశ్చ మార్జనీ ।పఞ్చ సూనా గృహస్థస్య పఞ్చయజ్ఞాత్ ప్రణశ్యతి ॥ ‘ (మనుః - ౩ -౬౮) ఇతి ।

‘పఞ్చ సూనా గృహస్థస్య చుల్లీ పేషణ్యవస్కరః ।

కణ్డనీ చైవ (చోద) కుమ్మశ్చ వధ్యన్తే యాంస్తు వాహయన్'

ఇతి చ । అస్యాయమర్థః - యా యథోక్తాః పఞ్చసఙ్ఖ్యాకా గృహస్థస్య సూనాస్తా యో వాహయన్ - ఆపాదయన్ వర్తతే, తేన ప్రాణినో బుద్ధిపూర్వకమబుద్ధిపూర్వకం చ వధ్యన్తే ।

తత్ప్రయుక్తం సర్వమపి పాపం మహాయజ్ఞానుష్ఠానాత్ ప్రణశ్యతీతి మహాయజ్ఞానుష్ఠానస్తుత్యర్థమ్ తదనుష్ఠానవిముఖాన్ నిన్దతి -

యే త్వితి ।

ఆత్మమ్భరిత్వమేవ స్ఫోరయతి -

యే పచన్తీతి ।

స్వదేహేన్ద్రియపోషణార్థమేవ పాకం కుర్వతాం దేవయజ్ఞాదిపరాఙ్ముఖానాం పాపభూయస్త్వం దర్శయతి -

భుఞ్జత ఇతి ।

పాఠక్రమస్త్వర్థక్రమాదపబాధనీయః ॥ ౧౩ ॥