ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಗತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥ ೧೫ ॥
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ ಸಃ ಉದ್ಭವಃ ಕಾರಣಂ ಪ್ರಕಾಶಕೋ ಯಸ್ಯ ತತ್ ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ವಿಜಾನೀಹಿಬ್ರಹ್ಮ ಪುನಃ ವೇದಾಖ್ಯಮ್ ಅಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್ ಅಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಮುದ್ಭವೋ ಯಸ್ಯ ತತ್ ಅಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದ ಇತ್ಯರ್ಥಃಯಸ್ಮಾತ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾಖ್ಯಾತ್ ಅಕ್ಷರಾತ್ ಪುರುಷನಿಃಶ್ವಾಸವತ್ ಸಮುದ್ಭೂತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವಾರ್ಥಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾತ್ ಸರ್ವಗತಮ್ ; ಸರ್ವಗತಮಪಿ ಸತ್ ನಿತ್ಯಂ ಸದಾ ಯಜ್ಞವಿಧಿಪ್ರಧಾನತ್ವಾತ್ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥ ೧೫ ॥
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಗತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥ ೧೫ ॥
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ ಸಃ ಉದ್ಭವಃ ಕಾರಣಂ ಪ್ರಕಾಶಕೋ ಯಸ್ಯ ತತ್ ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ವಿಜಾನೀಹಿಬ್ರಹ್ಮ ಪುನಃ ವೇದಾಖ್ಯಮ್ ಅಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್ ಅಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಮುದ್ಭವೋ ಯಸ್ಯ ತತ್ ಅಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಮ್ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದ ಇತ್ಯರ್ಥಃಯಸ್ಮಾತ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾಖ್ಯಾತ್ ಅಕ್ಷರಾತ್ ಪುರುಷನಿಃಶ್ವಾಸವತ್ ಸಮುದ್ಭೂತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವಾರ್ಥಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾತ್ ಸರ್ವಗತಮ್ ; ಸರ್ವಗತಮಪಿ ಸತ್ ನಿತ್ಯಂ ಸದಾ ಯಜ್ಞವಿಧಿಪ್ರಧಾನತ್ವಾತ್ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥ ೧೫ ॥

ಕಿಮಿತಿ ಕರ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವತ್ವಮುಚ್ಯತೇ ? ಸರ್ವಸ್ಯ ತದುದ್ಭವತ್ವಾವಿಶೇಷಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದ ಇತಿ ।

ಬ್ರಹ್ಮ ತರ್ಹಿ ವೇದಾಖ್ಯಮನಾದಿನಿಧನಮಿತಿ, ತತ್ರಾಹ -

ಬ್ರಹ್ಮ ಪುನರಿತಿ ।

ಅಕ್ಷರಾತ್ಮನೋ ವೇದಸ್ಯ ಪುನರಕ್ಷರೇಭ್ಯಃ ಸಕಾಶಾದೇವ ಸಮುದ್ಭವೋ ನ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಅಕ್ಷರಮಿತಿ ।

ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಕ್ಷರಮೇವೋಕ್ತಂ, ತತ್ ಕಥಂ ತಸ್ಮಾದೇವೋದ್ಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದಾರ್ಥಮುಕ್ತಮೇವ ಸ್ಮಾರಯತಿ -

ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದ ಇತಿ ।

ನನು ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದಿತಸ್ಯ ವೇದಸ್ಯಾಪಿ ಪೌರುಷೇಯತ್ವಾತ್ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಸಂದೇಹಾತ್ ಕಥಂ ತದುಕ್ತಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಕಂ ಕರ್ಮ ನಿರ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯತೇ ? ತತ್ರಾಹ -

ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತತ್ವಂ ? ಸರ್ವಗತತ್ವೇ ವಿಶೇಷಾಯೋಗಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಸರ್ವಗತಮಪೀತಿ

॥ ೧೫ ॥