ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
இந்த்³ரியஸ்யேந்த்³ரியஸ்யார்தே² ராக³த்³வேஷௌ வ்யவஸ்தி²தௌ ।
தயோர்ந வஶமாக³ச்சே²த்தௌ ஹ்யஸ்ய பரிபந்தி²நௌ ॥ 34 ॥
இந்த்³ரியஸ்யேந்த்³ரியஸ்ய அர்தே² ஸர்வேந்த்³ரியாணாமர்தே² ஶப்³தா³தி³விஷயே இஷ்டே ராக³: அநிஷ்டே த்³வேஷ: இத்யேவம் ப்ரதீந்த்³ரியார்த²ம் ராக³த்³வேஷௌ அவஶ்யம்பா⁴விநௌ தத்ர அயம் புருஷகாரஸ்ய ஶாஸ்த்ரார்த²ஸ்ய ச விஷய உச்யதே । ஶாஸ்த்ரார்தே² ப்ரவ்ருத்த: பூர்வமேவ ராக³த்³வேஷயோர்வஶம் நாக³ச்சே²த் । யா ஹி புருஷஸ்ய ப்ரக்ருதி: ஸா ராக³த்³வேஷபுர:ஸரைவ ஸ்வகார்யே புருஷம் ப்ரவர்தயதி । ததா³ ஸ்வத⁴ர்மபரித்யாக³: பரத⁴ர்மாநுஷ்டா²நம் ச ப⁴வதி । யதா³ புந: ராக³த்³வேஷௌ தத்ப்ரதிபக்ஷேண நியமயதி ததா³ ஶாஸ்த்ரத்³ருஷ்டிரேவ புருஷ: ப⁴வதி, ந ப்ரக்ருதிவஶ: । தஸ்மாத் தயோ: ராக³த்³வேஷயோ: வஶம் ந ஆக³ச்சே²த் , யத: தௌ ஹி அஸ்ய புருஷஸ்ய பரிபந்தி²நௌ ஶ்ரேயோமார்க³ஸ்ய விக்⁴நகர்தாரௌ தஸ்கரௌ இவ பதீ²த்யர்த²: ॥ 34 ॥
இந்த்³ரியஸ்யேந்த்³ரியஸ்யார்தே² ராக³த்³வேஷௌ வ்யவஸ்தி²தௌ ।
தயோர்ந வஶமாக³ச்சே²த்தௌ ஹ்யஸ்ய பரிபந்தி²நௌ ॥ 34 ॥
இந்த்³ரியஸ்யேந்த்³ரியஸ்ய அர்தே² ஸர்வேந்த்³ரியாணாமர்தே² ஶப்³தா³தி³விஷயே இஷ்டே ராக³: அநிஷ்டே த்³வேஷ: இத்யேவம் ப்ரதீந்த்³ரியார்த²ம் ராக³த்³வேஷௌ அவஶ்யம்பா⁴விநௌ தத்ர அயம் புருஷகாரஸ்ய ஶாஸ்த்ரார்த²ஸ்ய ச விஷய உச்யதே । ஶாஸ்த்ரார்தே² ப்ரவ்ருத்த: பூர்வமேவ ராக³த்³வேஷயோர்வஶம் நாக³ச்சே²த் । யா ஹி புருஷஸ்ய ப்ரக்ருதி: ஸா ராக³த்³வேஷபுர:ஸரைவ ஸ்வகார்யே புருஷம் ப்ரவர்தயதி । ததா³ ஸ்வத⁴ர்மபரித்யாக³: பரத⁴ர்மாநுஷ்டா²நம் ச ப⁴வதி । யதா³ புந: ராக³த்³வேஷௌ தத்ப்ரதிபக்ஷேண நியமயதி ததா³ ஶாஸ்த்ரத்³ருஷ்டிரேவ புருஷ: ப⁴வதி, ந ப்ரக்ருதிவஶ: । தஸ்மாத் தயோ: ராக³த்³வேஷயோ: வஶம் ந ஆக³ச்சே²த் , யத: தௌ ஹி அஸ்ய புருஷஸ்ய பரிபந்தி²நௌ ஶ்ரேயோமார்க³ஸ்ய விக்⁴நகர்தாரௌ தஸ்கரௌ இவ பதீ²த்யர்த²: ॥ 34 ॥

வீப்ஸாயா: ஸர்வகரணாகோ³சரத்வம் த³ர்ஶயதி -

ஸர்வேதி ।

ப்ரத்யர்த²ம் ராக³த்³வேஷயோரவ்யவஸ்தா²யா: ப்ராப்தௌ ப்ரத்யாதி³ஶதி -

இஷ்ட இதி ।

ப்ரதிவிஷயம் விபா⁴கே³ந தயோரந்யதரஸ்யாவஶ்யகத்வே(அ)பி புருஷகாரவிஷயாபா⁴வப்ரயுக்த்யா ப்ராகு³க்தம் தூ³ஷணம் கத²ம் ஸமாதே⁴யமித்யாஶங்க்யாஹ -

தத்ரேதி ।

தயோரித்யாத்³யவதாரிதம் பா⁴க³ம் விப⁴ஜதே -

ஶாஸ்த்ரார்த² இதி ।

ப்ரக்ருதிவஶத்வாத் ஜந்தோர்நைவ நியோஜ்யத்வமித்யாஶங்க்யாஹ -

யா ஹீதி ।

ராக³த்³வேஷத்³வாரா ப்ரக்ருதிவஶவர்தித்வே ஸ்வத⁴ர்மத்யாகா³தி³ து³ர்வாரமித்யுக்தம் , இதா³நீம் விவேகவிஜ்ஞாநேந ராகா³தி³நிவாரணே ஶாஸ்த்ரீயத்³ருஷ்ட்யா ப்ரக்ருதிபாரவஶ்யம் பரிஹர்தும் ஶக்யமித்யாஹ -

யதே³தி ।

மித்²யாஜ்ஞாநநிப³ந்த⁴நௌ ஹி ராக³த்³வேஷௌ । தத்ப்ரதிபக்ஷத்வம் விவேகவிஜ்ஞாநஸ்ய மித்²யாஜ்ஞாநவிரோதி⁴த்வாத³வதே⁴யம் ।

ராக³த்³வேஷயோர்மூலநிவ்ருத்த்யா நிவ்ருத்தௌ ப்ரதிப³ந்த⁴த்⁴வம்ஸே கார்யஸித்³தி⁴மபி⁴ஸந்தா⁴யோக்தம் -

ததே³தி ।

ஏவகாரஸ்யாந்யயோக³வ்யவச்சே²த³கத்வம் த³ர்ஶயதி -

நேதி ।

பூர்வோக்தம் நியோக³முபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி ।

தத்ர ஹேதுமாஹ -

யத இதி ।

ஹிஶப்³தோ³பாத்தாோ ஹேதுர்யத இதி ப்ரகடித: । ஸ ச பூர்வேண தச்ச²ப்³தே³ந ஸம்ப³ந்த⁴நீய: ।

புருஷபரிபந்தி²த்வமேவ தயோ: ஸோதா³ஹரணம் ஸ்போ²ரயதி -

ஶ்ரேயோமார்க³ஸ்யேதி

॥ 34 ॥