ஜ்ஞாநலாப⁴ப்ரயோஜநமாஹ -

ஜ்ஞாநமிதி ।

ந கேவலம் ஶ்ரத்³தா⁴லுத்வமேவாஸஹாயம் ஜ்ஞாநலாபே⁴ ஹேது:, அபி து தாத்பர்யமபி, இத்யாஹ -

ஶ்ரத்³தா⁴லுத்வே(அ)பீதி ।

மந்த³ப்ரஸ்தா²நத்வம் - தாத்பர்யவிது⁴ரத்வம் । நச தஸ்யோபதி³ஷ்டமபி ஜ்ஞாநமுத்பத்துமீஷ்டே । தேந தாத்பர்யமபி தத்ர காரணம் ப⁴வதி இத்யாஹ -

அத ஆஹேதி ।

அபி⁴யுக்த: - நிஷ்டா²வாந் । உபாஸநாதௌ³ - இத்யாதி³ஶப்³தே³ந ஶ்ரவணாதி³ க்³ருஹ்யதே । நச ஶ்ரத்³தா⁴ தாத்பர்யம் ச இத்யுப⁴யமேவ ஜ்ஞாநகாரணம், கிந்து ஸம்யதேந்த்³ரியத்வமபி । தத³பா⁴வே ஶ்ரத்³தா⁴தே³: அகிஞ்சித்கரத்வாத் இத்யாஶயேநாஹ -

ஶ்ரத்³தா⁴வாநிதி ।

உக்தஸாத⁴நாநாம் ஜ்ஞாநேந ஸஹ ஐகாந்திகத்வமாஹ -

ய ஏவம்பூ⁴த இதி ।

‘தத்³வித்³தி⁴ ப்ரணிபாதேந’ (ப⁴. கீ³. 4-34) இத்யாதௌ³ ப்ராகே³வ ப்ரணிபாதாதே³ர்ஜ்ஞாநஹேதோருக்தத்வாத் கிமிதீதா³நீம் ஹேத்வந்தரமுச்யதே ? தத்ராஹ -

ப்ரணிபாதாதி³ஸ்த்விதி ।

தத்³தி⁴ ப³ஹிரங்க³ம் , இத³ம் புநரந்தரங்க³ம், ந ச தத்ர ஜ்ஞாநே ப்ரதிநியம:, மநஸி அந்யதா² க்ருத்வா ப³ஹி: அந்யதா²ப்ரத³ர்ஶநாத்மநோ மாயாவித்வஸ்ய ஸம்ப⁴வாத் । விப்ரலம்ப⁴கத்வாதே³ரபி ஸம்பா⁴வநோபநீதத்வாத் இத்யர்த²: ।

மாயாவித்வாதே³: ஶ்ரத்³தா⁴வத்த்வதாத்பர்யாதா³வபி ஸம்ப⁴வாத் அநைகாந்திகத்வமவிஶிஷ்டம் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

நத்விதி ।

நஹி மாயயா விப்ரலம்பே⁴ந வா ஶ்ரத்³தா⁴தாத்பர்யஸம்யமாபி⁴யோக³தோ(அ)நுஷ்டாதுமர்ஹந்தி இத்யர்த²: ।

உத்தரார்த⁴ம் ப்ரஶ்நபூர்வகம் அவதார்ய வ்யாகரோதி -

கிம்புநரித்யாதி³நா ।

ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாத் அப்⁴யாஸாதி³ஸாக⁴நாநபேக்ஷாத் மேக்ஷோ ப⁴வதி இத்யத்ர ப்ரமாணமாஹ -

ஸம்யக்³த³ர்ஶநாதி³தி ।

ஶாஸ்த்ரஶப்³தே³ந தமேவ விதி³த்வா (ஶ்வே.உ. 3 - 8), ‘ஜ்ஞாநாதே³வ து கைவல்யம்’ இத்யாதி³ விவக்ஷிதம் । ந்யாயஸ்து ஜ்ஞாநாத³ஜ்ஞாநநிவ்ருத்தே: ரஜ்ஜ்வாதௌ³ ப்ரஸித்³த⁴த்வாத் ஆப்தஜ்ஞாநாத³பி நிரபேக்ஷாத் அஜ்ஞாநதத்கார்யப்ரக்ஷயலக்ஷணோ மோக்ஷ: ஸ்யாத் , இத்யேவம் லக்ஷண: ॥ 39 ॥