ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
வித்³யாவிநயஸம்பந்நே ப்³ராஹ்மணே க³வி ஹஸ்திநி
ஶுநி சைவ ஶ்வபாகே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந: ॥ 18 ॥
வித்³யாவிநயஸம்பந்நே வித்³யா விநயஶ்ச வித்³யாவிநயௌ, விநய: உபஶம:, தாப்⁴யாம் வித்³யாவிநயாப்⁴யாம் ஸம்பந்ந: வித்³யாவிநயஸம்பந்ந: வித்³வாந் விநீதஶ்ச யோ ப்³ராஹ்மண: தஸ்மிந் ப்³ராஹ்மணே க³வி ஹஸ்திநி ஶுநி சைவ ஶ்வபாகே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந:வித்³யாவிநயஸம்பந்நே உத்தமஸம்ஸ்காரவதி ப்³ராஹ்மணே ஸாத்த்விகே, மத்⁴யமாயாம் ராஜஸ்யாம் க³வி, ஸம்ஸ்காரஹீநாயாம் அத்யந்தமேவ கேவலதாமஸே ஹஸ்த்யாதௌ³ , ஸத்த்வாதி³கு³ணை: தஜ்ஜைஶ்ச ஸம்ஸ்காரை: ததா² ராஜஸை: ததா² தாமஸைஶ்ச ஸம்ஸ்காரை: அத்யந்தமேவ அஸ்ப்ருஷ்டம் ஸமம் ஏகம் அவிக்ரியம் தத் ப்³ரஹ்ம த்³ரஷ்டும் ஶீலம் யேஷாம் தே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந: ॥ 18 ॥
வித்³யாவிநயஸம்பந்நே ப்³ராஹ்மணே க³வி ஹஸ்திநி
ஶுநி சைவ ஶ்வபாகே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந: ॥ 18 ॥
வித்³யாவிநயஸம்பந்நே வித்³யா விநயஶ்ச வித்³யாவிநயௌ, விநய: உபஶம:, தாப்⁴யாம் வித்³யாவிநயாப்⁴யாம் ஸம்பந்ந: வித்³யாவிநயஸம்பந்ந: வித்³வாந் விநீதஶ்ச யோ ப்³ராஹ்மண: தஸ்மிந் ப்³ராஹ்மணே க³வி ஹஸ்திநி ஶுநி சைவ ஶ்வபாகே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந:வித்³யாவிநயஸம்பந்நே உத்தமஸம்ஸ்காரவதி ப்³ராஹ்மணே ஸாத்த்விகே, மத்⁴யமாயாம் ராஜஸ்யாம் க³வி, ஸம்ஸ்காரஹீநாயாம் அத்யந்தமேவ கேவலதாமஸே ஹஸ்த்யாதௌ³ , ஸத்த்வாதி³கு³ணை: தஜ்ஜைஶ்ச ஸம்ஸ்காரை: ததா² ராஜஸை: ததா² தாமஸைஶ்ச ஸம்ஸ்காரை: அத்யந்தமேவ அஸ்ப்ருஷ்டம் ஸமம் ஏகம் அவிக்ரியம் தத் ப்³ரஹ்ம த்³ரஷ்டும் ஶீலம் யேஷாம் தே பண்டி³தா: ஸமத³ர்ஶிந: ॥ 18 ॥

வித்³யா - வேதா³ர்த²விஜ்ஞாநம் , இத்யங்கீ³க்ருத்ய விநயம் வ்யாசஷ்டே -

விநய இதி ।

உபஶம: - நிரஹங்காரத்வம் - அநௌத்³த⁴த்யம் । பதா³ர்த²ம் ஏவமுக்த்வா வாக்யார்த²ம் த³ர்ஶயதி -

வித்³வாநிதி ।

‘க³வி’ இத்யாதி³ அநூத்³ய வாக்யார்த²ம் கத²யதி-  

வித்³யேதி ।

ஹஸ்த்யாதௌ³ பண்டி³தா: ‘ஸமத³ர்ஶிந’ இதி உத்தரத்ர ஸம்ப³ந்த⁴: ।

தத்ர தத்ர ப்ராணிபே⁴தே³ஷு தத்தத்³கு³ணை: தத்தந்நிமித்தஸம்ஸ்காரைஶ்ச ஸம்ஸ்ப்ருஷ்டத்வஸம்ப⁴வாத் ந ப்³ரஹ்மண: ஸமத்வம் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -

ஸத்த்வாதீ³தி ।

‘தஜ்ஜைஶ்ச’ இத்யத்ர தச்ச²ப்³தே³ந ஸத்த்வமேவ க்³ருஹ்யதே ।

ஸாத்த்விகஸம்ஸ்காரைரிவ ராஜஸஸம்ஸ்காரரைபி ஸர்வதை²வாஸம்ஸ்ப்ருஷ்டம் ப்³ரஹ்ம இத்யாஹ -

ததே²தி ।

ராஜஸைரிவ தாமஸைரபி ஸம்ஸ்காரை: ப்³ரஹ்ம அத்யந்தமேவ அஸ்ப்ருஷ்டம் , இத்யாஹ -

ததா² தாமஸைரிதி ।

ப்³ரஹ்மணோ(அ)த்³விதீயத்வம் கூடஸ்த²த்வமஸங்க³த்வம் ச உக்தே(அ)ர்தே² ஹேது:, இதி மத்வா ஸமஶப்³தா³ர்த²மாஹ -

ஸமமிதி ।

ஸமத³ர்ஶித்வமேவ பாண்டி³த்யம் , தத்³வ்யாசஷ்டே -

ப்³ரஹ்மேதி

॥ 18 ॥