ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
இஹைவ தைர்ஜித: ஸர்கோ³ யேஷாம் ஸாம்யே ஸ்தி²தம் மந:
நிர்தோ³ஷம் ஹி ஸமம் ப்³ரஹ்ம தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மணி தே ஸ்தி²தா: ॥ 19 ॥
இஹ ஏவ ஜீவத்³பி⁴ரேவ தை: ஸமத³ர்ஶிபி⁴: பண்டி³தை: ஜித: வஶீக்ருத: ஸர்க³: ஜந்ம, யேஷாம் ஸாம்யே ஸர்வபூ⁴தேஷு ப்³ரஹ்மணி ஸமபா⁴வே ஸ்தி²தம் நிஶ்சலீபூ⁴தம் மந: அந்த:கரணம்நிர்தோ³ஷம் யத்³யபி தோ³ஷவத்ஸு ஶ்வபாகாதி³ஷு மூடை⁴: தத்³தோ³ஷை: தோ³ஷவத் இவ விபா⁴வ்யதே, ததா²பி தத்³தோ³ஷை: அஸ்ப்ருஷ்டம் இதி நிர்தோ³ஷம் தோ³ஷவர்ஜிதம் ஹி யஸ்மாத் ; நாபி ஸ்வகு³ணபே⁴த³பி⁴ந்நம் , நிர்கு³ணத்வாத் சைதந்யஸ்யவக்ஷ்யதி ப⁴க³வாந் இச்சா²தீ³நாம் க்ஷேத்ரத⁴ர்மத்வம் , அநாதி³த்வாந்நிர்கு³ணத்வாத்’ (ப⁴. கீ³. 13 । 31) இதி நாபி அந்த்யா விஶேஷா: ஆத்மநோ பே⁴த³கா: ஸந்தி, ப்ரதிஶரீரம் தேஷாம் ஸத்த்வே ப்ரமாணாநுபபத்தே:அத: ஸமம் ப்³ரஹ்ம ஏகம் தஸ்மாத் ப்³ரஹ்மணி ஏவ தே ஸ்தி²தா:தஸ்மாத் தோ³ஷக³ந்த⁴மாத்ரமபி தாந் ஸ்ப்ருஶதி, தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்மத³ர்ஶநாபி⁴மாநாபா⁴வாத் தேஷாம்தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்மத³ர்ஶநாபி⁴மாநவத்³விஷயம் து தத் ஸூத்ரம் ஸமாஸமாப்⁴யாம் விஷமஸமே பூஜாத:’ (கௌ³. த⁴. 2 । 8 । 20) இதி, பூஜாவிஷயத்வேந விஶேஷணாத்த்³ருஶ்யதே ஹி ப்³ரஹ்மவித் ஷட³ங்க³வித் சதுர்வேத³வித் இதி பூஜாதா³நாதௌ³ கு³ணவிஶேஷஸம்ப³ந்த⁴: காரணம்ப்³ரஹ்ம து ஸர்வகு³ணதோ³ஷஸம்ப³ந்த⁴வர்ஜிதமித்யத:ப்³ரஹ்மணி தே ஸ்தி²தா:இதி யுக்தம்கர்மவிஷயம் ஸமாஸமாப்⁴யாம்’ (கௌ³. த⁴. 2 । 8 । 20) இத்யாதி³இத³ம் து ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸவிஷயம் ப்ரஸ்துதம் , ஸர்வகர்மாணி மநஸா’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாரப்⁴ய அத்⁴யாயபரிஸமாப்தே: ॥ 19 ॥
இஹைவ தைர்ஜித: ஸர்கோ³ யேஷாம் ஸாம்யே ஸ்தி²தம் மந:
நிர்தோ³ஷம் ஹி ஸமம் ப்³ரஹ்ம தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மணி தே ஸ்தி²தா: ॥ 19 ॥
இஹ ஏவ ஜீவத்³பி⁴ரேவ தை: ஸமத³ர்ஶிபி⁴: பண்டி³தை: ஜித: வஶீக்ருத: ஸர்க³: ஜந்ம, யேஷாம் ஸாம்யே ஸர்வபூ⁴தேஷு ப்³ரஹ்மணி ஸமபா⁴வே ஸ்தி²தம் நிஶ்சலீபூ⁴தம் மந: அந்த:கரணம்நிர்தோ³ஷம் யத்³யபி தோ³ஷவத்ஸு ஶ்வபாகாதி³ஷு மூடை⁴: தத்³தோ³ஷை: தோ³ஷவத் இவ விபா⁴வ்யதே, ததா²பி தத்³தோ³ஷை: அஸ்ப்ருஷ்டம் இதி நிர்தோ³ஷம் தோ³ஷவர்ஜிதம் ஹி யஸ்மாத் ; நாபி ஸ்வகு³ணபே⁴த³பி⁴ந்நம் , நிர்கு³ணத்வாத் சைதந்யஸ்யவக்ஷ்யதி ப⁴க³வாந் இச்சா²தீ³நாம் க்ஷேத்ரத⁴ர்மத்வம் , அநாதி³த்வாந்நிர்கு³ணத்வாத்’ (ப⁴. கீ³. 13 । 31) இதி நாபி அந்த்யா விஶேஷா: ஆத்மநோ பே⁴த³கா: ஸந்தி, ப்ரதிஶரீரம் தேஷாம் ஸத்த்வே ப்ரமாணாநுபபத்தே:அத: ஸமம் ப்³ரஹ்ம ஏகம் தஸ்மாத் ப்³ரஹ்மணி ஏவ தே ஸ்தி²தா:தஸ்மாத் தோ³ஷக³ந்த⁴மாத்ரமபி தாந் ஸ்ப்ருஶதி, தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்மத³ர்ஶநாபி⁴மாநாபா⁴வாத் தேஷாம்தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்மத³ர்ஶநாபி⁴மாநவத்³விஷயம் து தத் ஸூத்ரம் ஸமாஸமாப்⁴யாம் விஷமஸமே பூஜாத:’ (கௌ³. த⁴. 2 । 8 । 20) இதி, பூஜாவிஷயத்வேந விஶேஷணாத்த்³ருஶ்யதே ஹி ப்³ரஹ்மவித் ஷட³ங்க³வித் சதுர்வேத³வித் இதி பூஜாதா³நாதௌ³ கு³ணவிஶேஷஸம்ப³ந்த⁴: காரணம்ப்³ரஹ்ம து ஸர்வகு³ணதோ³ஷஸம்ப³ந்த⁴வர்ஜிதமித்யத:ப்³ரஹ்மணி தே ஸ்தி²தா:இதி யுக்தம்கர்மவிஷயம் ஸமாஸமாப்⁴யாம்’ (கௌ³. த⁴. 2 । 8 । 20) இத்யாதி³இத³ம் து ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸவிஷயம் ப்ரஸ்துதம் , ஸர்வகர்மாணி மநஸா’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாரப்⁴ய அத்⁴யாயபரிஸமாப்தே: ॥ 19 ॥

ஸ்ம்ருதேர்க³திம் அக்³ரே வதி³ஷ்யந் நிர்தோ³ஷத்வம் ஸமத்வத³ர்ஶிநாம் விஶத³யதி -

இஹைவேதி ।

ஸர்வேஷாம் சேதநாநாம் ஸாம்யே ப்ரவணமநஸாம் ப்³ரஹ்மலோகக³மநமந்தரேண தஸ்மிந்நேவ தே³ஹே பரிபூ⁴தஜந்மநாம் அஶேஷதோ³ஷராஹித்யே ஹேதுமாஹ -

நிர்தோ³ஷம் ஹீதி ।

வர்தமாநோ தே³ஹ: ஸப்தம்யா பரிக்³ருஹ்யதே । தாநேவ ஸமத³ர்ஶிநோ விஶிநஷ்டி -

யேஷாமிதி ।

நநு ப்³ரஹ்மணோ நிர்தோ³ஷத்வமஸித்³த⁴ம், தோ³ஷவத்ஸு ஶ்வபாகாதி³ஷு தத்³தோ³ஷைர்தோ³ஷவத்த்வோபலம்ப⁴ஸம்ப⁴வாத் , தத்ராஹ -

யத்³யபீதி ।

யஸ்மாத் தத் நிர்தோ³ஷம், தஸ்மாத் தஸ்மிந்ப்³ரஹ்மணி ஸ்தி²தை:நிர்தோ³ஷை: ஸர்கோ³ ஜித:, இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

ப்³ரஹ்மணோ கு³ணபூ⁴யஸ்த்வாத் அல்பீயாந்தோ³ஷோ(அ)பி ஸ்யாத் இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

நாபீதி ।

சேதநஸ்ய கு³ணவிஶேஷவிஶிஷ்டத்வமநிஷ்டம் நிர்கு³ணத்வஶ்ரவணாத் இத்யயுக்தம் , இச்சா²தீ³நாம் பரிஶேஷாத்³ ஆத்மத⁴ர்மத்வஸ்ய கைஶ்சித் நிஶ்சிதத்வாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

வக்ஷ்யதி சேதி ।

ஆத்மநோ நிர்கு³ணத்வே வாக்யஶேஷம் ப்ரமாணயதி -

அநாதி³த்வாதி³தி ।

சகார:, வக்ஷ்யதீத்யநேந ஸம்ப³ந்தா⁴ர்த²: ।

கு³ணதோ³ஷவஶாத்³ ஆத்மாநோ பே⁴தா³பா⁴வே(அ)பி பே⁴த³: அந்த்யவிஶேஷேப்⁴யோ ப⁴விஷ்யதி, இதி ப்ரஸங்கா³த் ஆஶங்க்ய, தூ³ஷயதி -

நாபீதி ।

ப்ரதிஶரீரம் ஆத்மபே⁴த³ஸித்³தௌ⁴ தத்³தே⁴துத்வேந தேஷாம் ஸத்த்வம், தேஷாம் ச ஸத்த்வே ப்ரதிஶரீரம் ஆத்மநோ பே⁴த³ஸித்³தி⁴:, இதி பரஸ்பராஶ்ரயத்வமபி⁴ப்ரேத்ய ஹேதுமாஹ -

ப்ரதிஶரீரமிதி ।

ஆத்மாநோ பே⁴த³காபா⁴வே ப²லிதமாஹ -

அத இதி ।

ஸமத்வமேவ வ்யாகரோதி -

ஏகம் சேதி ।

ப்³ரஹ்மணோ நிர்விஶேஷத்வேந ஏகத்வாஜ்ஜீவாநாம் ச பே⁴த³காபா⁴வேந ஏகத்வஸ்யோக்தத்வாத்³ ஏகலக்ஷணத்வாத் ஏகத்வம் ஜீவப்³ரஹ்மணோ: ஏஷ்டவ்யம் , இத்யாஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

ஜீவப்³ரஹ்மணோ ஏகத்வே ஜீாவாநாம் ப்³ரஹ்மவத் நிர்தே³ஷத்வம் ஸித்⁴யதி, இத்யாஹ -

தஸ்மாந்நேதி ।

தச்ச²ப்³தா³ர்த²மேவ ஸ்போ²ரயதி -

தே³ஹாதீ³தி ।

யதி³ ஸர்வஸத்த்வேஷு ஸமத்வத³ர்ஶநமது³ஷ்டமிஷ்டம், தர்ஹி கத²ம் கௌ³தமஸூத்ரம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தேதி ।

ஸூத்ரஸ்ய யதோ²க்தாபி⁴மாநவத்³விஷயத்வே க³மகமாஹ -

பூஜேதி ।

யதி³ வா சதுர்வேதா³நாமேவ ஸப்தாம் பூஜயா வைஷம்யம், யதி³ வா சதுர்வேதா³நாம் ஷட³ங்க³விதா³ம் ச பூஜயா ஸாம்யம், ததா³, தேஷாம் உக்தபூஜாவிஷயாணாம் கேஷாஞ்சித் மநோவிகாரஸம்ப⁴வே கர்தா ப்ரத்யவைதி, இதி அவித்³வத்³விஷயத்வம் ஸூத்ரஸ்ய ப்ரதிபா⁴தி, இத்யர்த²: ।

தத்ரைவ ச அநுப⁴வம் அऩுகூலத்வேந உதா³ஹரதி -

த்³ருஶ்யதே ஹீதி ।

தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாபி⁴மாநவதாம் கு³ணதோ³ஷஸம்ப³ந்த⁴ஸம்ப⁴வாத் தத்³விஷயம் ஸூத்ரம் , இத்யுக்தம் । இதா³நீம் ப்³ரஹ்மாத்மத³ர்ஶநாபி⁴மாநவதாம் கு³ணதோ³ஷாஸம்ப³ந்தா⁴த் ந தத்³விஷய ஸூத்ரம் , இத்யபி⁴ப்ரேத்யாஹ -

ப்³ரஹ்ம த்விதி ।

இதஶ்ச நேத³ம் ஸூத்ரம் ப்³ரஹ்மவித்³விஷயம் , இத்யாஹ -

கர்மீதி ।

தத்ரைவ பூஜாபரிப⁴வஸம்ப⁴வாத் இத்யர்த²: ।

நநு யத்ர ஸமத்வத³ர்ஶநம், தத்ரைவ து இத³ம் ஸூத்ரம், நது கர்மிணி அகர்மிணி வா இதி விபா⁴கோ³(அ)ஸ்தி, தத்ராஹ -

இத³ம் த்விதி ।

ஸமத்வத³ர்ஶநஸ்ய ஸம்ந்யாஸிவிஷயத்வேந ப்ரஸ்துதத்வே ஹேதுமாஹ -

ஸர்வகர்மாணீதி ।

ஆ(அ)த்⁴யாயபரிஸமாப்தே: ‘ஸர்வகர்மாணி’ இத்யாரப்⁴ய தத்ர தத்ர ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸாபி⁴தா⁴நாத் தத்³விஷயம் இத³ம் ஸமத்வத³ர்ஶநம் க³ம்யதே । தத்ர தந்நிரஹங்காரே நிரவகாஶம் ஸூத்ரமித்யர்த²: ॥ 19 ॥