ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಮುನಿರ್ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ।
ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧೋ ಯಃ ಸದಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ ॥ ೨೮ ॥
ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ ಶಬ್ದಾದೀನ್ ಕೃತ್ವಾ ಬಹಿಃ ಬಾಹ್ಯಾನ್ — ಶ್ರೋತ್ರಾದಿದ್ವಾರೇಣ ಅಂತಃ ಬುದ್ಧೌ ಪ್ರವೇಶಿತಾಃ ಶಬ್ದಾದಯಃ ವಿಷಯಾಃ ತಾನ್ ಅಚಿಂತಯತಃ ಶಬ್ದಾದಯೋ ಬಾಹ್ಯಾ ಬಹಿರೇವ ಕೃತಾಃ ಭವಂತಿ — ತಾನ್ ಏವಂ ಬಹಿಃ ಕೃತ್ವಾ ಚಕ್ಷುಶ್ಚೈವ ಅಂತರೇ ಭ್ರುವೋಃ ‘ಕೃತ್ವಾ’ ಇತಿ ಅನುಷಜ್ಯತೇ । ತಥಾ ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ನಾಸಾಭ್ಯಂತರಚಾರಿಣೌ ಸಮೌ ಕೃತ್ವಾ, ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿಃ ಯತಾನಿ ಸಂಯತಾನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಃ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿಃ, ಮನನಾತ್ ಮುನಿಃ ಸಂನ್ಯಾಸೀ, ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ಏವಂ ದೇಹಸಂಸ್ಥಾನಾತ್ ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ಮೋಕ್ಷ ಏವ ಪರಮ್ ಅಯನಂ ಪರಾ ಗತಿಃ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಅಯಂ ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣೋ ಮುನಿಃ ಭವೇತ್ । ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಃ ಇಚ್ಛಾ ಚ ಭಯಂ ಚ ಕ್ರೋಧಶ್ಚ ಇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಾಃ ತೇ ವಿಗತಾಃ ಯಸ್ಮಾತ್ ಸಃ ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಃ, ಯಃ ಏವಂ ವರ್ತತೇ ಸದಾ ಸಂನ್ಯಾಸೀ, ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ ನ ತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಾಯಾನ್ಯಃ ಕರ್ತವ್ಯೋಽಸ್ತಿ ॥ ೨೮ ॥
ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಮುನಿರ್ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ।
ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧೋ ಯಃ ಸದಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ ॥ ೨೮ ॥
ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ ಶಬ್ದಾದೀನ್ ಕೃತ್ವಾ ಬಹಿಃ ಬಾಹ್ಯಾನ್ — ಶ್ರೋತ್ರಾದಿದ್ವಾರೇಣ ಅಂತಃ ಬುದ್ಧೌ ಪ್ರವೇಶಿತಾಃ ಶಬ್ದಾದಯಃ ವಿಷಯಾಃ ತಾನ್ ಅಚಿಂತಯತಃ ಶಬ್ದಾದಯೋ ಬಾಹ್ಯಾ ಬಹಿರೇವ ಕೃತಾಃ ಭವಂತಿ — ತಾನ್ ಏವಂ ಬಹಿಃ ಕೃತ್ವಾ ಚಕ್ಷುಶ್ಚೈವ ಅಂತರೇ ಭ್ರುವೋಃ ‘ಕೃತ್ವಾ’ ಇತಿ ಅನುಷಜ್ಯತೇ । ತಥಾ ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ನಾಸಾಭ್ಯಂತರಚಾರಿಣೌ ಸಮೌ ಕೃತ್ವಾ, ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿಃ ಯತಾನಿ ಸಂಯತಾನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಃ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿಃ, ಮನನಾತ್ ಮುನಿಃ ಸಂನ್ಯಾಸೀ, ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ಏವಂ ದೇಹಸಂಸ್ಥಾನಾತ್ ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ ಮೋಕ್ಷ ಏವ ಪರಮ್ ಅಯನಂ ಪರಾ ಗತಿಃ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಅಯಂ ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣೋ ಮುನಿಃ ಭವೇತ್ । ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಃ ಇಚ್ಛಾ ಚ ಭಯಂ ಚ ಕ್ರೋಧಶ್ಚ ಇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಾಃ ತೇ ವಿಗತಾಃ ಯಸ್ಮಾತ್ ಸಃ ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧಃ, ಯಃ ಏವಂ ವರ್ತತೇ ಸದಾ ಸಂನ್ಯಾಸೀ, ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ ನ ತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಾಯಾನ್ಯಃ ಕರ್ತವ್ಯೋಽಸ್ತಿ ॥ ೨೮ ॥