సర్వేషామ్ అపి సఙ్కల్పానాం యోగారోహణప్రతిబన్ధకత్వమ్ అభిప్రేత్య సర్వసఙ్కల్పసంన్యాసీ ఇత్యత్ర వివక్షితమ్ అర్థమ్ ఆహ -
సర్వానితి ।
సర్వసఙ్కల్పసన్యాసేఽపి సర్వేషాం కామానాం కర్మణాం చ ప్రతిబన్ధకత్వసమ్భవే కుతో యోగప్రాప్తిః ? ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -
సర్వేతి ।
సర్వసఙ్కల్పపరిత్యగే యథోక్తవిధ్యనుష్ఠానమ్ , అయత్నసిద్ధమ్ ఇతి మన్వానః సన్ ఆహ -
సఙ్కల్పేతి ।
మూలోన్మూలనే చ తత్కార్యనివృత్తిః అయత్నసులభా, ఇతి భావః ।
తత్ర ప్రమాణమ్ ఆహ -
సఙ్కల్పమూల ఇతి ।
తత్ర అన్వయవ్యతిరేకౌ అభిప్రేత్య ఉక్తమ్ ఉపపాదయతి -
కామేతి ।
సర్వసఙ్కల్పాభావే కామాభావవత్ కర్మాభావస్య సిద్ధత్వేఽపి కర్మణాం కామకార్యత్వాత్ తన్నివృత్తిప్రయుక్తామపి నివృత్తిమ్ ఉపన్యస్యతి -
సర్వకామేతి ।
యదుక్తం కర్మణాం కామకార్యత్వమ్ , తత్ర శ్రృతిస్మృతీ ప్రభాణయతి -
స యథేతి ।
స పురుషః స్వరూపమ్ అజానన్ యత్ఫలకామో భవతి, తత్సాధనమ్ అనుష్ఠేయతయా బుద్ధో ధారయతి, ఇతి తత్క్రతుకర్భవతి । యచ్చ అనుష్ఠేయతయా గృహ్ణాతి, తదేవ కర్మ బహిరపి కరోతి, ఇతి కామాధీనం కర్మ ఉక్తమ్ , ఇతి శ్రుత్యర్థః । కామజన్యం కర్మ, ఇతి అన్వయవ్యతిరేకసిద్ధమ్ , ఇతి ద్యోతయితుం స్మృతౌ ‘హి’ శబ్దః ।
న్యాయమేవ దర్శయతి -
నహి సర్వసఙ్కల్పేతి ।
స్వాపాదౌ అదర్శనాత్ , ఇత్యర్థః । నిత్యనైమిత్తికకర్మానుష్ఠానం దురనిరస్తమ్ , ఇతి వక్తుమ్ ‘అపి’ శబ్దః ।
శ్రుతిస్మృతిన్యాయసిద్ధమ్ అర్థమ్ ఉపసంహరతి -
తస్మాదితి
॥ ౪ ॥