ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஷஷ்டோ²(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
உத்³த⁴ரேதா³த்மநாத்மாநம் நாத்மாநமவஸாத³யேத் ।
ஆத்மைவ ஹ்யாத்மநோ ப³ந்து⁴ராத்மைவ ரிபுராத்மந: ॥ 5 ॥
உத்³த⁴ரேத் ஸம்ஸாரஸாக³ரே நிமக்³நம் ஆத்மநா ஆத்மாநம் தத: உத் ஊர்த்⁴வம் ஹரேத் உத்³த⁴ரேத் , யோகா³ரூட⁴தாமாபாத³யேதி³த்யர்த²: । ந ஆத்மாநம் அவஸாத³யேத் ந அத⁴: நயேத் , ந அத⁴: க³மயேத் । ஆத்மைவ ஹி யஸ்மாத் ஆத்மந: ப³ந்து⁴: । ந ஹி அந்ய: கஶ்சித் ப³ந்து⁴:, ய: ஸம்ஸாரமுக்தயே ப⁴வதி । ப³ந்து⁴ரபி தாவத் மோக்ஷம் ப்ரதி ப்ரதிகூல ஏவ, ஸ்நேஹாதி³ப³ந்த⁴நாயதநத்வாத் । தஸ்மாத் யுக்தமவதா⁴ரணம் ‘ஆத்மைவ ஹ்யாத்மநோ ப³ந்து⁴:’ இதி । ஆத்மைவ ரிபு: ஶத்ரு: । ய: அந்ய: அபகாரீ பா³ஹ்ய: ஶத்ரு: ஸோ(அ)பி ஆத்மப்ரயுக்த ஏவேதி யுக்தமேவ அவதா⁴ரணம் ‘ஆத்மைவ ரிபுராத்மந:’ இதி ॥ 5 ॥
உத்³த⁴ரேதா³த்மநாத்மாநம் நாத்மாநமவஸாத³யேத் ।
ஆத்மைவ ஹ்யாத்மநோ ப³ந்து⁴ராத்மைவ ரிபுராத்மந: ॥ 5 ॥
உத்³த⁴ரேத் ஸம்ஸாரஸாக³ரே நிமக்³நம் ஆத்மநா ஆத்மாநம் தத: உத் ஊர்த்⁴வம் ஹரேத் உத்³த⁴ரேத் , யோகா³ரூட⁴தாமாபாத³யேதி³த்யர்த²: । ந ஆத்மாநம் அவஸாத³யேத் ந அத⁴: நயேத் , ந அத⁴: க³மயேத் । ஆத்மைவ ஹி யஸ்மாத் ஆத்மந: ப³ந்து⁴: । ந ஹி அந்ய: கஶ்சித் ப³ந்து⁴:, ய: ஸம்ஸாரமுக்தயே ப⁴வதி । ப³ந்து⁴ரபி தாவத் மோக்ஷம் ப்ரதி ப்ரதிகூல ஏவ, ஸ்நேஹாதி³ப³ந்த⁴நாயதநத்வாத் । தஸ்மாத் யுக்தமவதா⁴ரணம் ‘ஆத்மைவ ஹ்யாத்மநோ ப³ந்து⁴:’ இதி । ஆத்மைவ ரிபு: ஶத்ரு: । ய: அந்ய: அபகாரீ பா³ஹ்ய: ஶத்ரு: ஸோ(அ)பி ஆத்மப்ரயுக்த ஏவேதி யுக்தமேவ அவதா⁴ரணம் ‘ஆத்மைவ ரிபுராத்மந:’ இதி ॥ 5 ॥

தத்ர ஹேதும் ஆஹ -

ஆத்மைவ ஹீதி ।

உத்³த⁴ரணாபேக்ஷாம் ஆத்மந: ஸூசயதி -

ஸம்ஸாரேதி ।

ஸம்ஸாராத் ஊர்த்⁴வம் ஹரண கீத்³ருக் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

யோகா³ரூட⁴தாமிதி ।

யோக³ப்ராப்தௌ அநாஸ்தா² து ந கர்தவ்யா, இத்யாஹ -

நாத்மாநமிதி ।

யோக³ப்ராப்த்யுபாயஶ்சேத் நாநுஷ்டீ²யதே, ததா³ யோகா³பா⁴வே ஸம்ஸாரபரிஹாராஸம்ப⁴வாத் ஆத்மா அதோ⁴ நீத: ஸ்யாத்  , இத்யர்த²: ।

நநு - ஆத்மாநம் ஸம்ஸாரே நிமக்³நம் ததீ³யோ ப³ந்து⁴: தஸ்மாத் உத்³த⁴ரிஷ்யதி ; நேத்யாஹ -

ஆத்மைவ ஹீதி ।

குதோ(அ)வதா⁴ரணம் அந்யஸ்யாபி ப்ரஸித்³த⁴ஸ்ய ப³ந்தோ⁴: ஸம்ப⁴வாத் , தத்ர ஆஹ -

ந ஹீதி ।

அந்யோ ப³ந்து⁴: ஸந் அபி ஸம்ஸாரமுக்தயே ந ப⁴வதி, இத்யேதத் உபபாத³யதி -

ப³ந்து⁴ரபீதி ।

‘ஸ்நேஹாதி³’ இதி ஆதி³ஶப்³தா³த் தத³நுகு³ணப்ரவ்ருத்திவிஷயத்வம் க்³ருஹ்யதே ।

ஆத்மாதிரிக்திஸ்யாபி ஶத்ரோ: அபகாரிண: ஸுப்ரஸித்³த⁴த்வாத் அவதா⁴ரணம் அநுசிதம் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

யோ(அ)ந்ய இதி

॥ 5 ॥