ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
தம் வித்³யாத்³து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் யோக³ஸம்ஜ்ஞிதம்
நிஶ்சயேந யோக்தவ்யோ யோகோ³(அ)நிர்விண்ணசேதஸா ॥ 23 ॥
தம் வித்³யாத் விஜாநீயாத் து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் து³:கை²: ஸம்யோக³: து³:க²ஸம்யோக³:, தேந வியோக³: து³:க²ஸம்யோக³வியோக³:, தம் து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் யோக³ இத்யேவ ஸம்ஜ்ஞிதம் விபரீதலக்ஷணேந வித்³யாத் விஜாநீயாதி³த்யர்த²:யோக³ப²லமுபஸம்ஹ்ருத்ய புநரந்வாரம்பே⁴ண யோக³ஸ்ய கர்தவ்யதா உச்யதே நிஶ்சயாநிர்வேத³யோ: யோக³ஸாத⁴நத்வவிதா⁴நார்த²ம் யதோ²க்தப²லோ யோக³: நிஶ்சயேந அத்⁴யவஸாயேந யோக்தவ்ய: அநிர்விண்ணசேதஸா நிர்விண்ணம் அநிர்விண்ணம்கிம் தத் ? சேத: தேந நிர்வேத³ரஹிதேந சேதஸா சித்தேநேத்யர்த²: ॥ 23 ॥
தம் வித்³யாத்³து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் யோக³ஸம்ஜ்ஞிதம்
நிஶ்சயேந யோக்தவ்யோ யோகோ³(அ)நிர்விண்ணசேதஸா ॥ 23 ॥
தம் வித்³யாத் விஜாநீயாத் து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் து³:கை²: ஸம்யோக³: து³:க²ஸம்யோக³:, தேந வியோக³: து³:க²ஸம்யோக³வியோக³:, தம் து³:க²ஸம்யோக³வியோக³ம் யோக³ இத்யேவ ஸம்ஜ்ஞிதம் விபரீதலக்ஷணேந வித்³யாத் விஜாநீயாதி³த்யர்த²:யோக³ப²லமுபஸம்ஹ்ருத்ய புநரந்வாரம்பே⁴ண யோக³ஸ்ய கர்தவ்யதா உச்யதே நிஶ்சயாநிர்வேத³யோ: யோக³ஸாத⁴நத்வவிதா⁴நார்த²ம் யதோ²க்தப²லோ யோக³: நிஶ்சயேந அத்⁴யவஸாயேந யோக்தவ்ய: அநிர்விண்ணசேதஸா நிர்விண்ணம் அநிர்விண்ணம்கிம் தத் ? சேத: தேந நிர்வேத³ரஹிதேந சேதஸா சித்தேநேத்யர்த²: ॥ 23 ॥

து³:க²ஸம்யோக³ஸ்ய வியோக³: வியோக³ஸம்ஜ்ஞிதோ யுஜ்யதே, ஸ கத²ம் யோக³ஸம்ஜ்ஞித: ஸ்யாத் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

விபரீதேதி ।

இயம் ஹி யோகா³வஸ்தா² ஸமுத்கா²தநிகி²லது³:க²பே⁴தா³, இதி து³:க²ஸம்யோக³பா⁴வோ யோக³ஸம்ஜ்ஞாம் அர்ஹதி, இத்யர்த²: ।

உபஸம்ஹ்ருதே யோக³ப²லே கிமிதி புந: யோக³ஸ்ய கர்தவ்யத்வம் உச்யதே ? தத்ர ஆஹ -

யோக³ப²லமிதி ।

ப்ரகாராந்தரேண யோக³ஸ்ய கர்தவ்யத்வோபதே³ஶாரம்ப⁴: அத்ர அந்வாரம்ப⁴: ।

யோக³ம் யுஞ்ஜாந: தத்க்ஷணாத் உக்தாம் ஸம்ஸித்³தி⁴ம் அலப⁴மாந: ஸம்ஶயாநோ நிவர்தேத இதி, தந்நிவ்ருத்த்யர்த²ம் புந: கர்தவ்யோபதே³ஶ: அர்த²வாந் , இதி மத்வா, ஆஹ -

நிஶ்சயேதி ।

தயோ: ஸாதா⁴நவிதா⁴நமேவ அக்ஷரயோஜநயா ஸாத⁴யதி -

ஸ யதே²தி ।

இஹ ஜந்மநி ஜந்மாந்தரே வா ஸேத்ஸ்யதி, இதி அத்⁴யவஸாயேந யோக்தவ்ய: - கர்தவ்ய:

॥ 23 ॥