தத்ர கோமுதிகந்யாயம் ஸூசயதி -
ஜிஜ்ஞாஸுரிதி ।
பூர்வார்த⁴ம் விப⁴ஜதே -
ய: பூர்வேதி ।
தஸ்மாத் , ந இச்ச²யா தஸ்ய ப்ரவ்ருத்தி:, இதி ஶேஷ: ।
யோக³ப்⁴ரஷ்டஸ்ய அத⁴ர்மாதி³ப்ரதிப³ந்தே⁴(அ)பி தர்ஹி பூர்வாப்⁴யாஸவஶாத் பு³த்³தி⁴ஸம்ப³ந்த⁴: ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
நேத்யாதி³நா ।
யதி³ யோக³ப்⁴ரஷ்டேந யோகா³ப்⁴யாஸஜநிதஸம்ஸ்காரப்ராப³த்யாத் ப்ரப³லதராத⁴ர்மபே⁴த³ரூபம் கர்ம ந க்ருதம் ஸ்யாத் , ததா³ தேந ஸம்ஸ்காரேண வஶீக்ருத: ஸந் இச்சா²தி³ரஹிதோ(அ)பி பு³த்³தி⁴ஸம்ப³ந்த⁴பா⁴க் ப⁴வதி இத்யர்த²: ।
விபக்ஷே யோக³ஸம்ஸ்காரஸ்ய அபி⁴பூ⁴தத்வாத் ந கார்யாரம்ப⁴கத்வம் , இத்யாஹ -
அத⁴ர்மஶ்சேதி³தி ।
யோக³ஜஸம்ஸ்காரஸ்ய அத⁴ர்மாபி⁴பூ⁴தஸ்ய கார்யம் அக்ருத்வைவ அபி⁴பா⁴வகப்ராப³ல்யே ப்ரணாஶ: ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
தத்க்ஷயேத்விதி ।
காலவ்யவதா⁴நாத் நிவ்ருத்திம் ஶங்கித்வா உத்கம் -
நேதி ।
த்ருணஜலாயுகாத்³ருஷ்டாந்தஶ்ருத்யா ஸம்ஸ்காரஸ்ய தீ³ர்க⁴தாயா: ஸமாதி⁴க³தத்வாத் , இதி பா⁴வ: ।
கॊமுதிகந்யாயோக்திபரம் உத்தரார்த⁴ம் விப⁴ஜதே -
ஜிஜ்ஞாஸுரபீத்யாதி³நா ।
அத்ராபி ‘ஸம்ந்யாஸீ’ இதி விஶேஷணம் பூர்வவத் அவதே⁴யம் , இத்யாஹ -
ஸாமர்த்²யாதி³தி ।
ந ஹி கர்மீ கர்மமார்கே³ ப்ரவ்ருத்த: ததோ ப்⁴ரஷ்ட: ஶங்கிதும் ஶக்யதே, அத: ஸம்ந்யாஸீ பூர்வோக்தை: விஶேஷணை: விஶிஷ்டோ யோக³ப்⁴ரஷ்டோ(அ)பீ⁴ஷ்ட: । ஸோ(அ)பி வைதி³கம் கர்ம தத்ப²லம் ச அதிவர்ததே, கிமுத யோக³ம் பு³த்³த்⁴வா தந்நிஷ்ட²: - ஸதா³ அப்⁴யாஸம் குர்வந் கர்ம தத்ப²லம் ச அதிவர்தத இதி வக்தவ்யம் , இதி யோஜநா । யோக³நிஷ்ட²ஸ்ய கர்மதத்ப²லாதிவர்தநம் ததோ(அ)தி⁴கப²லாவாப்தி: விவக்ஷ்யதே
॥ 44 ॥