ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஏதத்³யோநீநி பூ⁴தாநி ஸர்வாணீத்யுபதா⁴ரய
அஹம் க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஜக³த: ப்ரப⁴வ: ப்ரலயஸ்ததா² ॥ 6 ॥
ஏதத்³யோநீநி ஏதே பராபரே க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞலக்ஷணே ப்ரக்ருதீ யோநி: யேஷாம் பூ⁴தாநாம் தாநி ஏதத்³யோநீநி, பூ⁴தாநி ஸர்வாணி இதி ஏவம் உபதா⁴ரய ஜாநீஹியஸ்மாத் மம ப்ரக்ருதீ யோநி: காரணம் ஸர்வபூ⁴தாநாம் , அத: அஹம் க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஸமஸ்தஸ்ய ஜக³த: ப்ரப⁴வ: உத்பத்தி: ப்ரலய: விநாஶ: ததா²ப்ரக்ருதித்³வயத்³வாரேண அஹம் ஸர்வஜ்ஞ: ஈஶ்வர: ஜக³த: காரணமித்யர்த²: ॥ 6 ॥
ஏதத்³யோநீநி பூ⁴தாநி ஸர்வாணீத்யுபதா⁴ரய
அஹம் க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஜக³த: ப்ரப⁴வ: ப்ரலயஸ்ததா² ॥ 6 ॥
ஏதத்³யோநீநி ஏதே பராபரே க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞலக்ஷணே ப்ரக்ருதீ யோநி: யேஷாம் பூ⁴தாநாம் தாநி ஏதத்³யோநீநி, பூ⁴தாநி ஸர்வாணி இதி ஏவம் உபதா⁴ரய ஜாநீஹியஸ்மாத் மம ப்ரக்ருதீ யோநி: காரணம் ஸர்வபூ⁴தாநாம் , அத: அஹம் க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஸமஸ்தஸ்ய ஜக³த: ப்ரப⁴வ: உத்பத்தி: ப்ரலய: விநாஶ: ததா²ப்ரக்ருதித்³வயத்³வாரேண அஹம் ஸர்வஜ்ஞ: ஈஶ்வர: ஜக³த: காரணமித்யர்த²: ॥ 6 ॥

உக்தப்ரக்ருதித்³வயே கார்யலிங்க³கம் அநுமாநம் ப்ரமாணயதி -

ஏதத்³யோநீநீதி ।

ப்ரக்ருதித்³வயஸ்ய ஜக³த்காரணத்வே கத²ம் ஈஶ்வரஸ்ய ஜக³த்காரணத்வம் தது³பக³த³தம்? இத்யாஶங்க்ய ஆஹ –

அஹமிதி ।

ஏதத்³யோநீநி இத்யுக்தே ஸமநந்தரப்ரக்ருதஜீவபூ⁴தப்ரக்ருதௌ ஏதச்ச²ப்³த³ஸ்ய அவ்யவதா⁴நாத் ப்ரவ்ருத்திம் ஆஶங்க்ய, வ்யாகரோதி -

ஏததி³தி ।

ஸர்வாணி சேதநாசேதநாநி, ஜநிமந்தி இத்யர்த²: ।

ஸர்வபூ⁴தகாரணத்வேந ப்ரக்ருதித்³வயம் அங்கீ³க்ருதம் சேத் , கத²ம் அஹமித்யாத்³யுக்தம்? இத்யாஶங்க்யாஹ -

யஸ்மாதி³தி ।

மம ப்ரக்ருதீ - பரமேஶ்வரஸ்ய உபாதி⁴தயா ஸ்தி²தே, இத்யர்த²: ।

தர்ஹி, ப்ரக்ருதித்³வயம் காரணம் ஈஶ்வரஶ்ச, இதி ஜக³த: அநேகவித⁴காரணாங்கீ³கரணம் ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

ப்ரக்ருதீதி ।

அபரப்ரக்ருதே: அசேதநத்வாத் பரப்ரக்ருதே: சேதநத்வே(அ)பி கிஞ்சிம்ஜ்ஞத்வாத் ஈஶ்வரஸ்யைவ ஸர்வகாரணத்வம் யுக்தம் , இத்யாஹ -

ஸர்வஜ்ஞேதி

॥ 6 ॥