‘मयि सर्वमिदं प्रोतम् ’ [भ.गी.७ - ७] इत्यस्यैव परिमाणार्थं प्रकारान्तरम् आह -
पुण्य इति ।
पृथिव्यां पुण्यशब्दितो यः सुरभिगन्धः, सोऽहमस्मि, इत्यत्र वाक्यार्थं कथयति
तस्मिन्निति ।
कथं पृथिव्यां गन्धस्य पुण्यत्वम्? तत्र आह-
पुण्यत्वमिति ।
यत्तु पृथिव्यां गन्धस्य स्वाभाविकं पुण्यत्वं दर्शितं, तत् अबादिषु रसादेरपि स्वाभाविकपुण्यत्वस्य उपलक्षणार्थं, इत्याह -
पृथिव्यामिति ।
प्रथमोत्पन्नाः पञ्चापि गुणाः पुण्या एव, सिद्धादिभिरेव भोग्यत्वात् , इति भावः ।
कथं तर्हि गन्धादीनाम् अपुण्यत्वप्रतिभानम्? तत्र आह -
अपुण्यत्वं त्विति ।
तदेव स्फुटयति -
संसारिणामिति ।
गन्धादयः स्वकार्यैः भूतैः सह परिणममानाः प्राणिनां पापादिवशात् अपुण्याः सम्पद्यन्ते, इत्यर्थः ।
यच्च अग्नेः तेजः, तद्भूते मयि प्रोतः अग्निः, इत्याह -
तेज इति ।
जीवनभूते च मयि सर्वाणि भूतानि प्रोतानि इत्याह -
तथेति ।
जीवनशब्दार्थं आह -
येनेति ।
अन्नरसेन अमृताख्येन, इत्यर्थः ।
‘तपश्चास्मि’ इत्यादेः तात्पर्यार्थम् आह -
तस्मिन्निति ।
चित्तैकाग्र्यम् अनाशकादि वा तपः, तदात्मनि ईश्वरे प्रोताः तपस्विनः, विशेषणाभावे विशिष्टस्य वस्तुनः अभावात् , इत्यर्थः
॥ ९ ॥