ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஸப்தமோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந த்³வந்த்³வமோஹேந பா⁴ரத ।
ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹம் ஸர்கே³ யாந்தி பரந்தப ॥ 27 ॥
இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந இச்சா² ச த்³வேஷஶ்ச இச்சா²த்³வேஷௌ தாப்⁴யாம் ஸமுத்திஷ்ட²தீதி இச்சா²த்³வேஷஸமுத்த²: தேந இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந । கேநேதி விஶேஷாபேக்ஷாயாமித³மாஹ — த்³வந்த்³வமோஹேந த்³வந்த்³வநிமித்த: மோஹ: த்³வந்த்³வமோஹ: தேந । தாவேவ இச்சா²த்³வேஷௌ ஶீதோஷ்ணவத் பரஸ்பரவிருத்³தௌ⁴ ஸுக²து³:க²தத்³தே⁴துவிஷயௌ யதா²காலம் ஸர்வபூ⁴தை: ஸம்ப³த்⁴யமாநௌ த்³வந்த்³வஶப்³தே³ந அபி⁴தீ⁴யேதே । யத்ர யதா³ இச்சா²த்³வேஷௌ ஸுக²து³:க²தத்³தே⁴துஸம்ப்ராப்த்யா லப்³தா⁴த்மகௌ ப⁴வத:, ததா³ தௌ ஸர்வபூ⁴தாநாம் ப்ரஜ்ஞாயா: ஸ்வவஶாபாத³நத்³வாரேண பரமார்தா²த்மதத்த்வவிஷயஜ்ஞாநோத்பத்திப்ரதிப³ந்த⁴காரணம் மோஹம் ஜநயத: । ந ஹி இச்சா²த்³வேஷதோ³ஷவஶீக்ருதசித்தஸ்ய யதா²பூ⁴தார்த²விஷயஜ்ஞாநமுத்பத்³யதே ப³ஹிரபி ; கிமு வக்தவ்யம் தாப்⁴யாமாவிஷ்டபு³த்³தே⁴: ஸம்மூட⁴ஸ்ய ப்ரத்யகா³த்மநி ப³ஹுப்ரதிப³ந்தே⁴ ஜ்ஞாநம் நோத்பத்³யத இதி । அத: தேந இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந த்³வந்த்³வமோஹேந, பா⁴ரத ப⁴ரதாந்வயஜ, ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹிதாநி ஸந்தி ஸம்மோஹம் ஸம்மூட⁴தாம் ஸர்கே³ ஜந்மநி, உத்பத்திகாலே இத்யேதத் , யாந்தி க³ச்ச²ந்தி ஹே பரந்தப । மோஹவஶாந்யேவ ஸர்வபூ⁴தாநி ஜாயமாநாநி ஜாயந்தே இத்யபி⁴ப்ராய: । யத: ஏவம் , அத: தேந த்³வந்த்³வமோஹேந ப்ரதிப³த்³த⁴ப்ரஜ்ஞாநாநி ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹிதாநி மாமாத்மபூ⁴தம் ந ஜாநந்தி ; அத ஏவ ஆத்மபா⁴வே மாம் ந ப⁴ஜந்தே ॥ 27 ॥
இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந த்³வந்த்³வமோஹேந பா⁴ரத ।
ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹம் ஸர்கே³ யாந்தி பரந்தப ॥ 27 ॥
இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந இச்சா² ச த்³வேஷஶ்ச இச்சா²த்³வேஷௌ தாப்⁴யாம் ஸமுத்திஷ்ட²தீதி இச்சா²த்³வேஷஸமுத்த²: தேந இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந । கேநேதி விஶேஷாபேக்ஷாயாமித³மாஹ — த்³வந்த்³வமோஹேந த்³வந்த்³வநிமித்த: மோஹ: த்³வந்த்³வமோஹ: தேந । தாவேவ இச்சா²த்³வேஷௌ ஶீதோஷ்ணவத் பரஸ்பரவிருத்³தௌ⁴ ஸுக²து³:க²தத்³தே⁴துவிஷயௌ யதா²காலம் ஸர்வபூ⁴தை: ஸம்ப³த்⁴யமாநௌ த்³வந்த்³வஶப்³தே³ந அபி⁴தீ⁴யேதே । யத்ர யதா³ இச்சா²த்³வேஷௌ ஸுக²து³:க²தத்³தே⁴துஸம்ப்ராப்த்யா லப்³தா⁴த்மகௌ ப⁴வத:, ததா³ தௌ ஸர்வபூ⁴தாநாம் ப்ரஜ்ஞாயா: ஸ்வவஶாபாத³நத்³வாரேண பரமார்தா²த்மதத்த்வவிஷயஜ்ஞாநோத்பத்திப்ரதிப³ந்த⁴காரணம் மோஹம் ஜநயத: । ந ஹி இச்சா²த்³வேஷதோ³ஷவஶீக்ருதசித்தஸ்ய யதா²பூ⁴தார்த²விஷயஜ்ஞாநமுத்பத்³யதே ப³ஹிரபி ; கிமு வக்தவ்யம் தாப்⁴யாமாவிஷ்டபு³த்³தே⁴: ஸம்மூட⁴ஸ்ய ப்ரத்யகா³த்மநி ப³ஹுப்ரதிப³ந்தே⁴ ஜ்ஞாநம் நோத்பத்³யத இதி । அத: தேந இச்சா²த்³வேஷஸமுத்தே²ந த்³வந்த்³வமோஹேந, பா⁴ரத ப⁴ரதாந்வயஜ, ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹிதாநி ஸந்தி ஸம்மோஹம் ஸம்மூட⁴தாம் ஸர்கே³ ஜந்மநி, உத்பத்திகாலே இத்யேதத் , யாந்தி க³ச்ச²ந்தி ஹே பரந்தப । மோஹவஶாந்யேவ ஸர்வபூ⁴தாநி ஜாயமாநாநி ஜாயந்தே இத்யபி⁴ப்ராய: । யத: ஏவம் , அத: தேந த்³வந்த்³வமோஹேந ப்ரதிப³த்³த⁴ப்ரஜ்ஞாநாநி ஸர்வபூ⁴தாநி ஸம்மோஹிதாநி மாமாத்மபூ⁴தம் ந ஜாநந்தி ; அத ஏவ ஆத்மபா⁴வே மாம் ந ப⁴ஜந்தே ॥ 27 ॥

விஶேஷம் ஆகாங்க்ஷாபூர்வகம் நிக்ஷிபதி -

கேநேதி ।

விஶேஷாபேக்ஷாயாமிதி ।

த்³வந்த்³வஶப்³தே³ந க்³ருஹீதயோரபி இச்சா²த்³வேஷயோ: க்³ரஹணம் த்³வந்த்³வஶப்³தா³ர்தோ²பலக்ஷணார்த²ம் , இத்யபி⁴ப்ரேத்ய ஆஹ -

தாவேவேதி ।

தயோ: அபர்யாயம் ஏகத்ர அநுபபத்திம் க்³ருஹீத்வா விஶிநஷ்டி-

யதா²காலமிதி ।

ந ச தயோ: அநதி⁴கரணம் கிஞ்சித³பி பூ⁴தம் ஸம்ஸாரமண்ட³லே ஸம்ப⁴வதி, இத்யாஹ -

ஸர்வபூ⁴தைரிதி ।

ததா²பி கத²ம் தயோ: மோஹஹேதுத்வம்? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

தத்ரேதி ।

தயோ: ஆஶ்ரய: ஸப்தம்யர்த²: ।

உக்தமேவார்த²ம் கைமுதிகந்யாயேந ப்ரபஞ்சயதி -

நஹீதி ।

பூர்வபா⁴கா³நுவாத³பூர்வகம் உத்தரபா⁴கே³ந ப²லிதம் ஆஹ -

அத இதி ।

ப்ரத்யகா³த்மநி அஹங்காராதி³ப்ரதிப³ந்த⁴ப்ரபா⁴வத: ஜ்ஞாநோத்பத்தே: அஸம்ப⁴வ: அதஶ்ஶப்³தா³ர்த²: ।

குலப்ரஸூத்யபி⁴மாநேந ஸ்வரூபஶக்த்யா ச யுக்தஸ்யைவ யதோ²க்தப்ரதிப³ந்த⁴ - ப்ரதிவிதா⁴நஸாமர்த்²யம் இதி த்³யோதநார்த²ம் , பா⁴ரத! பரந்தப! இதி ஸம்போ³த⁴நத்³வயம் । தத்த்வஜ்ஞாநப்ரதிப³ந்தே⁴ ப்ரக்ருதம் அவாந்தரகாரணம் உபஸம்ஹரதி -

மோஹேதி ।

ஜாயமாநபூ⁴தாநாம் மோஹபரதந்த்ரத்வே ப²லிதம் ஆஹ -

யத இதி ।