ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
கவிம் புராணமநுஶாஸிதாரமணோரணீயாம்ஸமநுஸ்மரேத்³ய:
ஸர்வஸ்ய தா⁴தாரமசிந்த்யரூபமாதி³த்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாத் ॥ 9 ॥
கவிம் க்ராந்தத³ர்ஶிநம் ஸர்வஜ்ஞம் புராணம் சிரந்தநம் அநுஶாஸிதாரம் ஸர்வஸ்ய ஜக³த: ப்ரஶாஸிதாரம் அணோ: ஸூக்ஷ்மாத³பி அணீயாம்ஸம் ஸூக்ஷ்மதரம் அநுஸ்மரேத் அநுசிந்தயேத் ய: கஶ்சித் , ஸர்வஸ்ய கர்மப²லஜாதஸ்ய தா⁴தாரம் விதா⁴தாரம் விசித்ரதயா ப்ராணிப்⁴யோ விப⁴க்தாரம் , அசிந்த்யரூபம் அஸ்ய ரூபம் நியதம் வித்³யமாநமபி கேநசித் சிந்தயிதும் ஶக்யதே இதி அசிந்த்யரூப: தம் , ஆதி³த்யவர்ணம் ஆதி³த்யஸ்யேவ நித்யசைதந்யப்ரகாஶோ வர்ணோ யஸ்ய தம் ஆதி³த்யவர்ணம் , தமஸ: பரஸ்தாத் அஜ்ஞாநலக்ஷணாத் மோஹாந்த⁴காராத் பரம் தம் அநுசிந்தயந் யாதி இதி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴: ॥ 9 ॥
கவிம் புராணமநுஶாஸிதாரமணோரணீயாம்ஸமநுஸ்மரேத்³ய:
ஸர்வஸ்ய தா⁴தாரமசிந்த்யரூபமாதி³த்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாத் ॥ 9 ॥
கவிம் க்ராந்தத³ர்ஶிநம் ஸர்வஜ்ஞம் புராணம் சிரந்தநம் அநுஶாஸிதாரம் ஸர்வஸ்ய ஜக³த: ப்ரஶாஸிதாரம் அணோ: ஸூக்ஷ்மாத³பி அணீயாம்ஸம் ஸூக்ஷ்மதரம் அநுஸ்மரேத் அநுசிந்தயேத் ய: கஶ்சித் , ஸர்வஸ்ய கர்மப²லஜாதஸ்ய தா⁴தாரம் விதா⁴தாரம் விசித்ரதயா ப்ராணிப்⁴யோ விப⁴க்தாரம் , அசிந்த்யரூபம் அஸ்ய ரூபம் நியதம் வித்³யமாநமபி கேநசித் சிந்தயிதும் ஶக்யதே இதி அசிந்த்யரூப: தம் , ஆதி³த்யவர்ணம் ஆதி³த்யஸ்யேவ நித்யசைதந்யப்ரகாஶோ வர்ணோ யஸ்ய தம் ஆதி³த்யவர்ணம் , தமஸ: பரஸ்தாத் அஜ்ஞாநலக்ஷணாத் மோஹாந்த⁴காராத் பரம் தம் அநுசிந்தயந் யாதி இதி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴: ॥ 9 ॥

காந்தத³ர்ஶித்வம் - அதீதாதே³ரஶேஷஸ்ய வஸ்துநோ த³ர்ஶநஶாலித்வம் । தேந நிஷ்பந்நம் அர்த²ம் ஆஹ -

ஸர்வஜ்ஞமிதி ।

சிரந்தநம் - ஆதி³மத: ஸர்வஸ்ய காரணத்வாத் அநாதி³ம் , இத்யர்த²: । ஸூக்ஷ்மம் ஆகாஶாதி³, தத: ஸூக்ஷ்மதரம் , தது³பாதா³நத்வாத் , இத்யர்த²: । யோ யதோ²க்தம் அநுசிந்தயேத் , ஸ தமேவ அநுசிந்தயந் யாதி, இதி பூர்வேணைவ ஸம்ப³ந்த⁴ இதி யோஜநா ।

நநு - விஶிஷ்டஜாத்யாதி³மதோ  யதோ²க்தம் அநுசிந்தநம் ப²லவத்³ப⁴வதி, ந து அஸ்மதா³தீ³நாம் , இத்யாஶங்க்य़, ஆஹ -

ய: கஶ்சிதி³தி ।

‘ப²லமத உபபத்தே:’ (ப்³ர. ஸூ. 3-2-38) இதி ந்யாயேந ஆஹ -

ஸர்வஸ்யேதி ।

‘ஏதத³ப்ரமேயம் த்⁴ருவம் ‘ (ப்³ரு0 உ0 4 - 4 - 20) இதி ஶ்ருதிம் ஆஶ்ரித்ய ஆஹ -

அசிந்த்யரூபமிதி ।

ந ஹி பரஸ்ய கிஞ்சித³பி ரூபாதி³ வஸ்துதோ(அ)ஸ்தி, ‘அரூபவதே³வ ஹி ‘ (ப்³ர. ஸூ. 3 - 2 - 14) இதி ந்யாயாத் ।

கல்பிதமபி ந அஸ்மதா³தி³பி⁴: ஶக்யதே சிந்தயிதும் , இத்யாஹ -

நாஸ்யேதி ।

மூலகாரணாத் அஜ்ஞாநாத் தத்க்ரார்யச்ச பரஸ்தாத் - உபரிஷ்டாத்  வ்யவஸ்தி²தம் பரமார்த²தோ(அ)ஜ்ஞாநதத்கார்யாஸ்ப்ருஷ்ட²ம் இத்யாஹ -

தமஸ இதி

॥ 9 ॥