ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
அஷ்டமே நாடீ³த்³வாரேண தா⁴ரணாயோக³: ஸகு³ண: உக்த:தஸ்ய ப²லம் அக்³ந்யர்சிராதி³க்ரமேண காலாந்தரே ப்³ரஹ்மப்ராப்திலக்ஷணமேவ அநாவ்ருத்திரூபம் நிர்தி³ஷ்டம்தத்ரஅநேநைவ ப்ரகாரேண மோக்ஷப்ராப்திப²லம் அதி⁴க³ம்யதே, அந்யதா²இதி ததா³ஶங்காவ்யாவிவர்தயிஷயா ஶ்ரீப⁴க³வாந் உவாச
அஷ்டமே நாடீ³த்³வாரேண தா⁴ரணாயோக³: ஸகு³ண: உக்த:தஸ்ய ப²லம் அக்³ந்யர்சிராதி³க்ரமேண காலாந்தரே ப்³ரஹ்மப்ராப்திலக்ஷணமேவ அநாவ்ருத்திரூபம் நிர்தி³ஷ்டம்தத்ரஅநேநைவ ப்ரகாரேண மோக்ஷப்ராப்திப²லம் அதி⁴க³ம்யதே, அந்யதா²இதி ததா³ஶங்காவ்யாவிவர்தயிஷயா ஶ்ரீப⁴க³வாந் உவாச

அதீதேந ஆகா³மிநோ(அ)த்⁴யாயஸ்ய அக³தார்த²த்வம் வக்தும் வ்ருத்தமநுவத³தி -

அஷ்டம இதி ।

நாடீ³ - ஸுஷும்நாக்²யா । தா⁴ரணாக்²யேந அங்கே³ந யுக்தா யோகோ³ தா⁴ரணாயோக³: । ஸகு³ண: - ஸர்வத்³வாரஸம்யமநாதி³கு³ண:, தேந ஸஹித இத்யர்த²: ।

தத்ப²லோக்த்யர்த²ம் அநந்தராத்⁴யாயாரம்ப⁴ம் ஆஶங்க்ய, ஆஹ -

தஸ்ய சேதி ।

‘அக்³நிரர்சி:’ இத்யாதி³நா உபலக்ஷிதேந க்ரமவதா, தே³வயாநேந பதா² இதி யாவத் ।

 ஜ்ஞாநாநந்தரமேவ யதோ²க்தப²லலாபா⁴த் அலம் அநேந மார்கே³ண, இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

காலாந்தர இதி ।

அர்சிராதி³மார்கே³ண ப்³ரஹ்மப்ராப்தௌ முக்தே: மார்கா³யத்தத்வாத் ‘ந தஸ்ய’ இத்யாதி³ஶ்ருதிவிரோத⁴: ஸ்யாத் , இத்யாஶயேந ஶங்கதே -

தத்ரேதி ।

வ்ருத்தோ(அ)ர்த²: ஸப்தம்யர்த²: ।

உக்தாஶங்காநிவ்ருத்த்யர்த²ம் அநந்தராத்⁴யாயம் உத்தா²பயதி -

ததா³ஶங்கேதி ।

ஸம்ப்ரயுக்தத்வேந அபரோக்ஷத்வாபா⁴வே(அ)பி பூர்வோத்தரக்³ரந்தா²லோசநயா பு³த்³தி⁴ஸந்நிதா⁴நாத் இத³ம்ஶப்³தே³ந ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநம் க்³ருஹீதம் ; இத்யாஹ -

தத்³ - பு³த்³தா⁴விதி ।

ப்ரக்ருதாத் த்⁴யாநாத் ஜ்ஞாநஸ்ய வைஶிஷ்ட்யாவத்³யோதீ துஶப்³த³:, இத்யாஹ -

துஶப்³த³இதி ।

நிபாதார்த²மேவ ஸ்பு²டயதி -

இத³மேவேதி ।

தஸ்மிந்நர்தே² ஸம்வாத³கத்வேந ஶ்ர்ருதிஸ்ம்ருதீ த³ர்ஶயதி   -

வாஸுதே³வ இதி ।

அத்³வைதஜ்ஞாநவத் த்³வைதஜ்ஞாநமபி கேஷாஞ்சித் மோக்ஷஹேது:, இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

நாந்யதி³தி ।

த்³வைதஜ்ஞாநம் மோக்ஷாய ந க்ஷமம் , இத்யத்ர ஶ்ருதிம் உதா³ஹரதி -

அதே²தி ।

அவித்³யாப்ரகரணோபக்ரமார்த²: அத²ஶப்³த³: । அத: - அத்³வைதாத் , அந்யதா² - பி⁴ந்நத்வேந, இத்யர்த²: । விது³:, தத்த்வமிதி ஶேஷ: । த்³வைதஸ்ய து³ர்நிரூபத்வேந கல்பிதத்வாத் தஜ்ஜ்ஞாநம் ரஜ்ஜுஸர்பாதி³ஜ்ஞாநதுல்யத்வாத் ந க்ஷேமமிதி ஶேஷ: । த்³வைதஸ்ய து³ர்நிரூபத்வேந கல்பிதத்வாத் தஜ்ஜ்ஞாநம் ரஜ்ஜுஸர்பாதி³ஜ்ஞாநதுல்யத்வாத் ந க்ஷேமப்ராப்திஹேது:, இதி சகாரார்த²: । அஸூயா - கு³ணேஷு தோ³ஷாவிஷ்கரணம் , தத்³ரஹிதாய, ஜ்ஞாநாதி⁴க்ருதாய இத்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநம் - ப்³ரஹ்மசைதந்யம், தத்³விஷயம் வா ப்ரமாணஜ்ஞாநம் , தஸ்ய தேநைவ விஶேஷிதத்வாநுபபத்திம் ஆஶங்க்ய, வ்யாகரோதி -

அநுப⁴வேதி ।

விஜ்ஞாநம் - அநுப⁴வ: - ஸாக்ஷாத்கார:, தேந ஸஹிதம் இத்யர்த²: ।

உக்தஜ்ஞாநம் ப்ராப்தஸ்ய கிம் ஸ்யாத் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

யஜ்ஜ்ஞாநமிதி

॥ 1 ॥