ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಮೃತ್ಯುಃ ಸರ್ವಹರಶ್ಚಾಹಮುದ್ಭವಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಾಮ್
ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀರ್ವಾಕ್ಚ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ಮೃತಿರ್ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ॥ ೩೪ ॥
ಮೃತ್ಯುಃ ದ್ವಿವಿಧಃ ಧನಾದಿಹರಃ ಪ್ರಾಣಹರಶ್ಚ ; ತತ್ರ ಯಃ ಪ್ರಾಣಹರಃ, ಸರ್ವಹರಃ ಉಚ್ಯತೇ ; ಸಃ ಅಹಮ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃಅಥವಾ, ಪರಃ ಈಶ್ವರಃ ಪ್ರಲಯೇ ಸರ್ವಹರಣಾತ್ ಸರ್ವಹರಃ, ಸಃ ಅಹಮ್ಉದ್ಭವಃ ಉತ್ಕರ್ಷಃ ಅಭ್ಯುದಯಃ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುಶ್ಚ ಅಹಮ್ಕೇಷಾಮ್ ? ಭವಿಷ್ಯತಾಂ ಭಾವಿಕಲ್ಯಾಣಾನಾಮ್ , ಉತ್ಕರ್ಷಪ್ರಾಪ್ತಿಯೋಗ್ಯಾನಾಮ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀಃ ವಾಕ್ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ಮೃತಿಃ ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ಇತ್ಯೇತಾಃ ಉತ್ತಮಾಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮ್ ಅಹಮ್ ಅಸ್ಮಿ, ಯಾಸಾಮ್ ಆಭಾಸಮಾತ್ರಸಂಬಂಧೇನಾಪಿ ಲೋಕಃ ಕೃತಾರ್ಥಮಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯತೇ ॥ ೩೪ ॥
ಮೃತ್ಯುಃ ಸರ್ವಹರಶ್ಚಾಹಮುದ್ಭವಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಾಮ್
ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀರ್ವಾಕ್ಚ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ಮೃತಿರ್ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ॥ ೩೪ ॥
ಮೃತ್ಯುಃ ದ್ವಿವಿಧಃ ಧನಾದಿಹರಃ ಪ್ರಾಣಹರಶ್ಚ ; ತತ್ರ ಯಃ ಪ್ರಾಣಹರಃ, ಸರ್ವಹರಃ ಉಚ್ಯತೇ ; ಸಃ ಅಹಮ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃಅಥವಾ, ಪರಃ ಈಶ್ವರಃ ಪ್ರಲಯೇ ಸರ್ವಹರಣಾತ್ ಸರ್ವಹರಃ, ಸಃ ಅಹಮ್ಉದ್ಭವಃ ಉತ್ಕರ್ಷಃ ಅಭ್ಯುದಯಃ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುಶ್ಚ ಅಹಮ್ಕೇಷಾಮ್ ? ಭವಿಷ್ಯತಾಂ ಭಾವಿಕಲ್ಯಾಣಾನಾಮ್ , ಉತ್ಕರ್ಷಪ್ರಾಪ್ತಿಯೋಗ್ಯಾನಾಮ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀಃ ವಾಕ್ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ಮೃತಿಃ ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ಇತ್ಯೇತಾಃ ಉತ್ತಮಾಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮ್ ಅಹಮ್ ಅಸ್ಮಿ, ಯಾಸಾಮ್ ಆಭಾಸಮಾತ್ರಸಂಬಂಧೇನಾಪಿ ಲೋಕಃ ಕೃತಾರ್ಥಮಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯತೇ ॥ ೩೪ ॥

ಸರ್ವಹರಶಬ್ದಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಂ ಅರ್ಥಾಂತರಂ ಆಹ -

ಅಥವೇತಿ ।

ಭಾವಿಕಲ್ಯಾಣಾನಾಂ ಇತ್ಯುಕ್ತಮೇವಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ -

ಉತ್ಕರ್ಷೇತಿ ।

ಕೀರ್ತಿಃ - ಧಾರ್ಮಿಕತ್ವನಿಮಿತ್ತಾ ಖ್ಯಾತಿಃ । ಶ್ರೀಃ - ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ, ಕಾಂತಿಃ - ಶೋಭಾ । ವಾಕ್ - ವಾಣೀ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಿಕಾ, ಸ್ಮೃತಿಃ - ಚಿರಾನುಭೂತಸ್ಮರಣಶಕ್ತಿಃ, ಮೇಧಾ - ಗ್ರಂಥಧಾರಣಶಕ್ತಿಃ, ಧೃತಿಃ - ಧೈರ್ಯಮ್ , ಕ್ಷಮಾ - ಮಾನಾಪಮಾನಯೋಃ ಅವಿಕೃತಚಿತ್ತತಾ - ಸ್ತ್ರೀಷು ಕೀರ್ತ್ಯಾದೀನಾಂ ಉತ್ತಮತ್ವಂ ಉಪಪಾದಯತಿ -

ಯಾಸಾಮಿತಿ

॥ ೩೪ ॥