ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಮಯಿ ಚಾನನ್ಯಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ।
ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ ॥ ೧೦ ॥
ಮಯಿ ಚ ಈಶ್ವರೇ ಅನನ್ಯಯೋಗೇನ ಅಪೃಥಕ್ಸಮಾಧಿನಾ ‘ನ ಅನ್ಯೋ ಭಗವತೋ ವಾಸುದೇವಾತ್ ಪರಃ ಅಸ್ತಿ, ಅತಃ ಸ ಏವ ನಃ ಗತಿಃ’ ಇತ್ಯೇವಂ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ಬುದ್ಧಿಃ ಅನನ್ಯಯೋಗಃ, ತೇನ ಭಜನಂ ಭಕ್ತಿಃ ನ ವ್ಯಭಿಚರಣಶೀಲಾ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ । ಸಾ ಚ ಜ್ಞಾನಮ್ । ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮ್ , ವಿವಿಕ್ತಃ ಸ್ವಭಾವತಃ ಸಂಸ್ಕಾರೇಣ ವಾ ಅಶುಚ್ಯಾದಿಭಿಃ ಸರ್ಪವ್ಯಾಘ್ರಾದಿಭಿಶ್ಚ ರಹಿತಃ ಅರಣ್ಯನದೀಪುಲಿನದೇವಗೃಹಾದಿಭಿರ್ವಿವಿಕ್ತೋ ದೇಶಃ, ತಂ ಸೇವಿತುಂ ಶೀಲಮಸ್ಯ ಇತಿ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವೀ, ತದ್ಭಾವಃ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮ್ । ವಿವಿಕ್ತೇಷು ಹಿ ದೇಶೇಷು ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರಸೀದತಿ ಯತಃ ತತಃ ಆತ್ಮಾದಿಭಾವನಾ ವಿವಿಕ್ತೇ ಉಪಜಾಯತೇ । ಅತಃ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇ । ಅರತಿಃ ಅರಮಣಂ ಜನಸಂಸದಿ, ಜನಾನಾಂ ಪ್ರಾಕೃತಾನಾಂ ಸಂಸ್ಕಾರಶೂನ್ಯಾನಾಮ್ ಅವಿನೀತಾನಾಂ ಸಂಸತ್ ಸಮವಾಯಃ ಜನಸಂಸತ್ ; ನ ಸಂಸ್ಕಾರವತಾಂ ವಿನೀತಾನಾಂ ಸಂಸತ್ ; ತಸ್ಯಾಃ ಜ್ಞಾನೋಪಕಾರಕತ್ವಾತ್ । ಅತಃ ಪ್ರಾಕೃತಜನಸಂಸದಿ ಅರತಿಃ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ॥ ೧೦ ॥
ಮಯಿ ಚಾನನ್ಯಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ।
ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ ॥ ೧೦ ॥
ಮಯಿ ಚ ಈಶ್ವರೇ ಅನನ್ಯಯೋಗೇನ ಅಪೃಥಕ್ಸಮಾಧಿನಾ ‘ನ ಅನ್ಯೋ ಭಗವತೋ ವಾಸುದೇವಾತ್ ಪರಃ ಅಸ್ತಿ, ಅತಃ ಸ ಏವ ನಃ ಗತಿಃ’ ಇತ್ಯೇವಂ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ಬುದ್ಧಿಃ ಅನನ್ಯಯೋಗಃ, ತೇನ ಭಜನಂ ಭಕ್ತಿಃ ನ ವ್ಯಭಿಚರಣಶೀಲಾ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ । ಸಾ ಚ ಜ್ಞಾನಮ್ । ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮ್ , ವಿವಿಕ್ತಃ ಸ್ವಭಾವತಃ ಸಂಸ್ಕಾರೇಣ ವಾ ಅಶುಚ್ಯಾದಿಭಿಃ ಸರ್ಪವ್ಯಾಘ್ರಾದಿಭಿಶ್ಚ ರಹಿತಃ ಅರಣ್ಯನದೀಪುಲಿನದೇವಗೃಹಾದಿಭಿರ್ವಿವಿಕ್ತೋ ದೇಶಃ, ತಂ ಸೇವಿತುಂ ಶೀಲಮಸ್ಯ ಇತಿ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವೀ, ತದ್ಭಾವಃ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮ್ । ವಿವಿಕ್ತೇಷು ಹಿ ದೇಶೇಷು ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರಸೀದತಿ ಯತಃ ತತಃ ಆತ್ಮಾದಿಭಾವನಾ ವಿವಿಕ್ತೇ ಉಪಜಾಯತೇ । ಅತಃ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇ । ಅರತಿಃ ಅರಮಣಂ ಜನಸಂಸದಿ, ಜನಾನಾಂ ಪ್ರಾಕೃತಾನಾಂ ಸಂಸ್ಕಾರಶೂನ್ಯಾನಾಮ್ ಅವಿನೀತಾನಾಂ ಸಂಸತ್ ಸಮವಾಯಃ ಜನಸಂಸತ್ ; ನ ಸಂಸ್ಕಾರವತಾಂ ವಿನೀತಾನಾಂ ಸಂಸತ್ ; ತಸ್ಯಾಃ ಜ್ಞಾನೋಪಕಾರಕತ್ವಾತ್ । ಅತಃ ಪ್ರಾಕೃತಜನಸಂಸದಿ ಅರತಿಃ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾನಮ್ ॥ ೧೦ ॥

ಅನನ್ಯಯೋಗಮೇವ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಂ ವ್ಯನಕ್ತಿ -

ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಉಕ್ತಧೀದ್ವಾರಾ ಜಾತಾಯಾ ಭಕ್ತೇಃ ಭಗವತಿ ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ -

ನೇತಿ ।

ತತ್ರಾಪಿ ಜ್ಞಾನಶಬ್ದಃ ತದ್ಧೇತುತ್ವಾತ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ಸಾ ಚೇತಿ ।

ದೇಶಸ್ಯ ವಿವಿಕ್ತತ್ವಂ ದ್ವಿವಿಧಮುದಾಹರತಿ-

ವಿವಿಕ್ತ ಇತಿ ।

ತದೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ -

ಅರಣ್ಯೇತಿ ।

ಉಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಂ ಕಥಂ ಜ್ಞಾನೇ ಹೇತುಃ? ತತ್ರಾಹ -

ವಿವಿಕ್ತೇಷ್ವಿತಿ ।

ಆತ್ಮಾದಿ, ಇತಿ ಆದಿಶಬ್ದೇನ ಪರಮಾತ್ಮಾ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಶ್ಚ ಉಚ್ಯತೇ ।

ನನು - ಅರತಿವಿಷಯತ್ವೇನ ಅವಿಶೇಷತೋ ಜನಸಂಸನ್ಮಾತ್ರಂ ಕಿಮಿತಿ ನ ಗೃಹ್ಯತೇ? ತತ್ರಾಹ -

 ತಸ್ಯಾ ಇತಿ ।

"ಸಂತಃ ಸಂಗಸ್ಯ ಭೇಷಜಮ್" ಇತಿ ಉಪಲಂಭಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೧೦ ॥