‘ப³ஹி:’ இதி வ்யாக்²யேயமாதா³ய வ்யாசஷ்டே -
த்வகி³தி ।
பூ⁴தேப்⁴யோ ப³ஹி: - பா³ஹ்யவிஷயாத்³யாத்மகம் , இத்யர்த²: ।
கத²ம் அநாத்மந ஏவ ஆத்மத்வம் ? கல்பநயா இத்யாஹ -
ஆத்மத்வேநேதி ।
அந்த:ஶப்³தா³ர்த²மாஹ -
ததே²தி ।
பூ⁴தாநாம் - சராசராணாம் , அந்த: மத்⁴யே, ப்ரத்யக்³பூ⁴தமித்யர்த²: ।
த்³விதீயம் பாத³மவதார்த² வ்யாசஷ்டே -
ப³ஹிரித்யாதி³நா ।
யத் மத்⁴யே பூ⁴தாத்மகம் நாநாவித⁴தே³ஹாத்மநா பா⁴ஸமாநம் , தத³பி ஜ்ஞேயாந்தர்பூ⁴தம் தத்த்வம் ஸத் , இத்யர்த²: ।
கத²ம் சராசராத்மநோ பூ⁴தஜாதஸ்ய ஜ்ஞேயத்வம் ? தத்ராஹ -
யதே²தி ।
அதி⁴ஷ்டா²நே ரஜஜ்வாம் கல்பிதஸர்பாதே³: அந்தர்பா⁴வவத் தே³ஹாபா⁴ஸஸ்யாபி ஜ்ஞேயாந்தர்பா⁴வாத் , நாஸத்த்வம் மத்⁴யேஜ்ஞேயஸ்ய ஶங்கிதவ்யம் , இத்யர்த²: ।
ஸர்வாத்மகம் சேத் ஜ்ஞேயம் , ஸர்வை: இத³மிதி । கிமிதி । ந க்³ருஹ்யேத? இதி ஶங்கதே -
யதீ³தி ।
இத³மிதி । க்³ராஹ்யத்வயோக்³யத்வாபா⁴வாத் , நேத்யாஹ -
உச்யதஇதி ।
ஸர்வவஸ்த்வாத்மநா பா⁴ஸதே, தத³யோக்³யத்வம் கத²ம் ? இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -
ஸத்யமிதி ।
ஸூக்ஷ்மத்வே(அ)பி கிம் ஸ்யாத் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
அத இதி ।
ஸூக்ஷ்மத்வம் - அதீந்த்³ரியத்வம் । தஸ்ய அவிஜ்ஞேயத்வே குத: தஜ்ஜ்ஞாநாந்முக்த:? தத்ராஹ -
அவிது³ஷாமிதி ।
விஶேஷணப²லமாஹ-
விது³ஷாம் த்விதி ।
தேஷாமாத்மத்வேந ஜ்ஞாதம் சேத் , தத²ம் தூ³ரஸ்த²த்வம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
அவிஜ்ஞாததயேதி ।
கத²ம் தர்ஹி தஸ்ய ப்ரத்யக்த்வம் ? தத்ராஹ -
அந்திகே சேதி ।
வித்³வத³வித்³வதூ³பே⁴தா³பேக்ஷயா ‘தூ³ராத்ஸுதூ³ரே ததி³ஹாந்திகே ச’ (மு. உ. 3-1-7) இதி ஶ்ருதி: । தத³ர்த²: அத்ர ப்ரஸங்கா³த் அநூதி³த இத்யர்த²:
॥ 15 ॥