ஜ்யோதிஷாமபி தஜ்ஜ்யோதிஸ்தமஸ: பரமுச்யதே ।
ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் ஜ்ஞாநக³ம்யம் ஹ்ருதி³ ஸர்வஸ்ய விஷ்டி²தம் ॥ 17 ॥
ஜ்யோதிஷாம் ஆதி³த்யாதீ³நாமபி தத் ஜ்ஞேயம் ஜ்யோதி: । ஆத்மசைதந்யஜ்யோதிஷா இத்³தா⁴நி ஹி ஆதி³த்யாதீ³நி ஜ்யோதீம்ஷி தீ³ப்யந்தே, ‘யேந ஸூர்யஸ்தபதி தேஜஸேத்³த⁴:’ (தை. ப்³ரா. 3 । 12 । 9) ‘தஸ்ய பா⁴ஸா ஸர்வமித³ம் விபா⁴தி’ (மு. உ. 2 । 2 । 11) இத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய: ; ஸ்ம்ருதேஶ்ச இஹைவ — ‘யதா³தி³த்யக³தம் தேஜ:’ (ப⁴. கீ³. 15 । 12) இத்யாதே³: । தமஸ: அஜ்ஞாநாத் பரம் அஸ்ப்ருஷ்டம் உச்யதே । ஜ்ஞாநாதே³: து³:ஸம்பாத³நபு³த்³த்⁴யா ப்ராப்தாவஸாத³ஸ்ய உத்தம்ப⁴நார்த²மாஹ — ஜ்ஞாநம் அமாநித்வாதி³ ; ஜ்ஞேயம் ‘ஜ்ஞேயம் யத் தத் ப்ரவக்ஷ்யாமி’ (ப⁴. கீ³. 13 । 12) இத்யாதி³நா உக்தம் ; ஜ்ஞாநக³ம்யம் ஜ்ஞேயமேவ ஜ்ஞாதம் ஸத் ஜ்ஞாநப²லமிதி ஜ்ஞாநக³ம்யமுச்யதே ; ஜ்ஞாயமாநம் து ஜ்ஞேயம் । தத் ஏதத் த்ரயமபி ஹ்ருதி³ பு³த்³தௌ⁴ ஸர்வஸ்ய ப்ராணிஜாதஸ்ய விஷ்டி²தம் விஶேஷேண ஸ்தி²தம் । தத்ரைவ ஹி த்ரயம் விபா⁴வ்யதே ॥ 17 ॥
ஜ்யோதிஷாமபி தஜ்ஜ்யோதிஸ்தமஸ: பரமுச்யதே ।
ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் ஜ்ஞாநக³ம்யம் ஹ்ருதி³ ஸர்வஸ்ய விஷ்டி²தம் ॥ 17 ॥
ஜ்யோதிஷாம் ஆதி³த்யாதீ³நாமபி தத் ஜ்ஞேயம் ஜ்யோதி: । ஆத்மசைதந்யஜ்யோதிஷா இத்³தா⁴நி ஹி ஆதி³த்யாதீ³நி ஜ்யோதீம்ஷி தீ³ப்யந்தே, ‘யேந ஸூர்யஸ்தபதி தேஜஸேத்³த⁴:’ (தை. ப்³ரா. 3 । 12 । 9) ‘தஸ்ய பா⁴ஸா ஸர்வமித³ம் விபா⁴தி’ (மு. உ. 2 । 2 । 11) இத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய: ; ஸ்ம்ருதேஶ்ச இஹைவ — ‘யதா³தி³த்யக³தம் தேஜ:’ (ப⁴. கீ³. 15 । 12) இத்யாதே³: । தமஸ: அஜ்ஞாநாத் பரம் அஸ்ப்ருஷ்டம் உச்யதே । ஜ்ஞாநாதே³: து³:ஸம்பாத³நபு³த்³த்⁴யா ப்ராப்தாவஸாத³ஸ்ய உத்தம்ப⁴நார்த²மாஹ — ஜ்ஞாநம் அமாநித்வாதி³ ; ஜ்ஞேயம் ‘ஜ்ஞேயம் யத் தத் ப்ரவக்ஷ்யாமி’ (ப⁴. கீ³. 13 । 12) இத்யாதி³நா உக்தம் ; ஜ்ஞாநக³ம்யம் ஜ்ஞேயமேவ ஜ்ஞாதம் ஸத் ஜ்ஞாநப²லமிதி ஜ்ஞாநக³ம்யமுச்யதே ; ஜ்ஞாயமாநம் து ஜ்ஞேயம் । தத் ஏதத் த்ரயமபி ஹ்ருதி³ பு³த்³தௌ⁴ ஸர்வஸ்ய ப்ராணிஜாதஸ்ய விஷ்டி²தம் விஶேஷேண ஸ்தி²தம் । தத்ரைவ ஹி த்ரயம் விபா⁴வ்யதே ॥ 17 ॥