ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
மம யோநிர்மஹத்³ப்³ரஹ்ம தஸ்மிந்க³ர்ப⁴ம் த³தா⁴ம்யஹம்
ஸம்ப⁴வ: ஸர்வபூ⁴தாநாம் ததோ ப⁴வதி பா⁴ரத ॥ 3 ॥
மம ஸ்வபூ⁴தா மதீ³யா மாயா த்ரிகு³ணாத்மிகா ப்ரக்ருதி: யோநி: ஸர்வபூ⁴தாநாம் காரணம்ஸர்வகார்யேப்⁴யோ மஹத்த்வாத் ப⁴ரணாச்ச ஸ்வவிகாராணாம் மஹத் ப்³ரஹ்ம இதி யோநிரேவ விஶிஷ்யதேதஸ்மிந் மஹதி ப்³ரஹ்மணி யோநௌ க³ர்ப⁴ம் ஹிரண்யக³ர்ப⁴ஸ்ய ஜந்மந: பீ³ஜம் ஸர்வபூ⁴தஜந்மகாரணம் பீ³ஜம் த³தா⁴மி நிக்ஷிபாமி க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞப்ரக்ருதித்³வயஶக்திமாந் ஈஶ்வர: அஹம் , அவித்³யாகாமகர்மோபாதி⁴ஸ்வரூபாநுவிதா⁴யிநம் க்ஷேத்ரஜ்ஞம் க்ஷேத்ரேண ஸம்யோஜயாமி இத்யர்த²:ஸம்ப⁴வ: உத்பத்தி: ஸர்வபூ⁴தாநாம் ஹிரண்யக³ர்போ⁴த்பத்தித்³வாரேண தத: தஸ்மாத் க³ர்பா⁴தா⁴நாத் ப⁴வதி ஹே பா⁴ரத ॥ 3 ॥
மம யோநிர்மஹத்³ப்³ரஹ்ம தஸ்மிந்க³ர்ப⁴ம் த³தா⁴ம்யஹம்
ஸம்ப⁴வ: ஸர்வபூ⁴தாநாம் ததோ ப⁴வதி பா⁴ரத ॥ 3 ॥
மம ஸ்வபூ⁴தா மதீ³யா மாயா த்ரிகு³ணாத்மிகா ப்ரக்ருதி: யோநி: ஸர்வபூ⁴தாநாம் காரணம்ஸர்வகார்யேப்⁴யோ மஹத்த்வாத் ப⁴ரணாச்ச ஸ்வவிகாராணாம் மஹத் ப்³ரஹ்ம இதி யோநிரேவ விஶிஷ்யதேதஸ்மிந் மஹதி ப்³ரஹ்மணி யோநௌ க³ர்ப⁴ம் ஹிரண்யக³ர்ப⁴ஸ்ய ஜந்மந: பீ³ஜம் ஸர்வபூ⁴தஜந்மகாரணம் பீ³ஜம் த³தா⁴மி நிக்ஷிபாமி க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞப்ரக்ருதித்³வயஶக்திமாந் ஈஶ்வர: அஹம் , அவித்³யாகாமகர்மோபாதி⁴ஸ்வரூபாநுவிதா⁴யிநம் க்ஷேத்ரஜ்ஞம் க்ஷேத்ரேண ஸம்யோஜயாமி இத்யர்த²:ஸம்ப⁴வ: உத்பத்தி: ஸர்வபூ⁴தாநாம் ஹிரண்யக³ர்போ⁴த்பத்தித்³வாரேண தத: தஸ்மாத் க³ர்பா⁴தா⁴நாத் ப⁴வதி ஹே பா⁴ரத ॥ 3 ॥

ஸ்வரூபத்வேந ஸ்வபூ⁴தத்வம் வாரயதி -

மதீ³யேதி ।

ஈஶ்வரீம் சிச்ச²க்திம் வ்யாவர்தயதி -

த்ரிகு³ணாத்மிகேதி ।

ஸாங்க்²யீயப்ரக்ருதிரபி மதீ³யா, இதி வ்யாவர்திதா ।

யோநிஶப்³தே³ந ஸர்வாணி ப⁴வநயோக்³யாநி கார்யாணி ப்ரதி உபாதா³நத்வம் அபி⁴ப்ரேதம் , இத்யாஹ -

ஸர்வபூ⁴தாநாம் இதி ।

ப்ரக்ருதே: மஹத்வம் ஸாத⁴யதி -

ஸர்வேதி ।

ஸர்வகார்யவ்யாப்திம் ஆதா³ய, யோநாவேவ ப்³ரஹ்மஶப்³த³: ।

லிங்க³வைஷம்யாத் மஹத்³ப்³ரஹ்ம இதி அர்தா²ந்தரம் கிஞ்சித் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -

யோநிரிதி ।

தஸ்மிந்நித்யாதி³ வ்யாசஷ்டே -

தஸ்மிந்நிதி ।

ஈத்³ருஶஸ்ய க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞஸம்யோக³ஸ்ய பூ⁴தகாரணத்வம் இதி வக்தும் உபக்ரம்ய, கிமித³ம் அந்யத் ஆத³ர்ஶிதம் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -

க்ஷேத்ரேதி ।

க³ர்ப⁴ஶப்³தே³ந உக்தஸம்யோக³ஸ்ய ப²லம் த³ர்ஶயதி -

ஸம்ப⁴வ இதி ।

‘ஆதி³கர்தா ஸ பூ⁴தாநாம் ‘ இதி ஸ்ம்ருத்யா ஹிரண்யக³ர்ப⁴கார்யத்வாவக³மாத் பூ⁴தாநாம், கத²ம் யதோ²க்தக³ர்பா⁴தா⁴நநிமித்தத்வம் ? இத்யாஶங்க்ய ஆஹ   -

ஹிரண்யக³ர்பே⁴தி

॥ 3 ॥