ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
தத்ர ஸத்த்வம் நிர்மலத்வாத்ப்ரகாஶகமநாமயம்
ஸுக²ஸங்கே³ந ப³த்⁴நாதி ஜ்ஞாநஸங்கே³ந சாநக⁴ ॥ 6 ॥
நிர்மலத்வாத் ஸ்ப²டிகமணிரிவ ப்ரகாஶகம் அநாமயம் நிருபத்³ரவம் ஸத்த்வம் தந்நிப³த்⁴நாதிகத²ம் ? ஸுக²ஸங்கே³நஸுகீ² அஹம்இதி விஷயபூ⁴தஸ்ய ஸுக²ஸ்ய விஷயிணி ஆத்மநி ஸம்ஶ்லேஷாபாத³நம் ம்ருஷைவ ஸுகே² ஸஞ்ஜநம் இதிஸைஷா அவித்³யா ஹி விஷயத⁴ர்ம: விஷயிண: ப⁴வதிஇச்சா²தி³ த்⁴ருத்யந்தம் க்ஷேத்ரஸ்யைவ விஷயஸ்ய த⁴ர்ம: இதி உக்தம் ப⁴க³வதாஅத: அவித்³யயை ஸ்வகீயத⁴ர்மபூ⁴தயா விஷயவிஷய்யவிவேகலக்ஷணயா அஸ்வாத்மபூ⁴தே ஸுகே² ஸஞ்ஜயதி இவ, ஆஸக்தமிவ கரோதி, அஸங்க³ம் ஸக்தமிவ கரோதி, அஸுகி²நம் ஸுகி²நமிவததா² ஜ்ஞாநஸங்கே³ந , ஜ்ஞாநமிதி ஸுக²ஸாஹசர்யாத் க்ஷேத்ரஸ்யைவ விஷயஸ்ய அந்த:கரணஸ்ய த⁴ர்ம:, ஆத்மந: ; ஆத்மத⁴ர்மத்வே ஸங்கா³நுபபத்தே:, ப³ந்தா⁴நுபபத்தேஶ்சஸுகே² இவ ஜ்ஞாநாதௌ³ ஸங்க³: மந்தவ்ய:ஹே அநக⁴ அவ்யஸந ॥ 6 ॥
தத்ர ஸத்த்வம் நிர்மலத்வாத்ப்ரகாஶகமநாமயம்
ஸுக²ஸங்கே³ந ப³த்⁴நாதி ஜ்ஞாநஸங்கே³ந சாநக⁴ ॥ 6 ॥
நிர்மலத்வாத் ஸ்ப²டிகமணிரிவ ப்ரகாஶகம் அநாமயம் நிருபத்³ரவம் ஸத்த்வம் தந்நிப³த்⁴நாதிகத²ம் ? ஸுக²ஸங்கே³நஸுகீ² அஹம்இதி விஷயபூ⁴தஸ்ய ஸுக²ஸ்ய விஷயிணி ஆத்மநி ஸம்ஶ்லேஷாபாத³நம் ம்ருஷைவ ஸுகே² ஸஞ்ஜநம் இதிஸைஷா அவித்³யா ஹி விஷயத⁴ர்ம: விஷயிண: ப⁴வதிஇச்சா²தி³ த்⁴ருத்யந்தம் க்ஷேத்ரஸ்யைவ விஷயஸ்ய த⁴ர்ம: இதி உக்தம் ப⁴க³வதாஅத: அவித்³யயை ஸ்வகீயத⁴ர்மபூ⁴தயா விஷயவிஷய்யவிவேகலக்ஷணயா அஸ்வாத்மபூ⁴தே ஸுகே² ஸஞ்ஜயதி இவ, ஆஸக்தமிவ கரோதி, அஸங்க³ம் ஸக்தமிவ கரோதி, அஸுகி²நம் ஸுகி²நமிவததா² ஜ்ஞாநஸங்கே³ந , ஜ்ஞாநமிதி ஸுக²ஸாஹசர்யாத் க்ஷேத்ரஸ்யைவ விஷயஸ்ய அந்த:கரணஸ்ய த⁴ர்ம:, ஆத்மந: ; ஆத்மத⁴ர்மத்வே ஸங்கா³நுபபத்தே:, ப³ந்தா⁴நுபபத்தேஶ்சஸுகே² இவ ஜ்ஞாநாதௌ³ ஸங்க³: மந்தவ்ய:ஹே அநக⁴ அவ்யஸந ॥ 6 ॥

கேந த்³வாரேண தத் ஆத்மாநம் நிப³த்⁴நாதி ? இதி ப்ருச்ச²தி -

கத²மிதி ।

ஸுக²ஸங்கே³ந ப³த்⁴நாதி, இதி உத்தரம் । ததே³வ விவ்ருணோதி -

ஸுகீ² அஹம் இத்யாதி³நா ।

முக்²யஸுக²ஸ்ய அபி⁴வ்யஞ்ஜகஸத்த்வபரிணாம: அத்ர விஷயஸம்பூ⁴தம் ஸுக²ம் உச்யதே ।

ஸம்ஶ்லேஷாபாத³நமேவ விஶத³யதி -

ம்ருஷைவேதி ।

கிமிதி ம்ருஷைவேதி விஶேஷணம் ? ஸங்க³ஸ்ய வஸ்துத்வஸம்பா⁴வத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

ஸைஷேதி ।

நநு இச்சா² ஸங்கோ³ அபி⁴நிவேஶஶ்ச இதி ஏக: அர்த²: । தத்ர இச்சா²தே³: ஆத்மத⁴ர்மத்வாத் கிம் அவித்³யயா ? இத்யாஶங்க்ய, மநோத⁴ர்மத்வாத் இச்சா²தே³: ந ஆத்மத⁴ர்மதா, இத்யாஹ -

ந ஹீதி ।

இச்சா²தே³: அநாத்மத⁴ர்மத்வே கிம் ப்ரமாணம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

இச்சா²தி³ சேதி ।

தஸ்ய ஆத்மத⁴ர்மத்வாஸம்ப⁴வே ப²லிதம் ஆஹ -

அத இதி ।

ஸஞ்ஜயதீவ ; ஸத்த்வமிதி ஶேஷ: ।

இவகாரப்ரயோகே³ ஹேதும் ஆஹ -

அவித்³யயேதி ।

தஸ்யா: வஸ்துத: ந ஆத்மஸம்ப³ந்த⁴:, ததா²பி ஸம்ப³ந்த்⁴யந்தராபா⁴வாத் , அஸ்வாதந்த்ர்யாச்ச ஆத்மத⁴ர்மத்வம் ஆபாத்³ய, த்³ருஷ்டத்வம் ஆசஷ்டே -

ஸ்வகீயேதி ।

வ்ருத்திமத³ந்த:கரணஸ்ய விஷயத்வாத் ஆத்மந: ஸாத⁴கத்வேந தத்³விஷயத்வே(அ)பி தத³விவேகரூபாவித்³யா, இதி தஸ்த்வரூபம் ஆஹ -

விஷயேதி ।

யதோ²க்தாவித்³யாமாஹாத்ம்யம் இத³ம் யத் அஸ்வரூபே அதத்³த⁴ர்மே ச ஸக்திஸம்பாத³நம் இத்யாஹ -

அஸ்வேதி ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி -

ஸக்தமிவேதி ।

ப்ரகாராந்தரேண ஸத்த்வஸ்ய நிப³ந்த⁴நத்வம் ஆஹ -

ததே²தி ।

ஜ்ஞாயதே அநேந இதி ஸத்த்வபரிணாமோ ஜ்ஞாநம் । தேந ஜ்ஞாநீ அஹம் இதி விபரீதாபி⁴மாநேந ஸத்த்வம் ஆத்மாநம் நிப³த்⁴நாதி, இத்யாஹ -

ஜ்ஞாநமித்யாதி³நா ।

விபக்ஷே தோ³ஷம் ஆஹ -

ஆத்மேதி ।

ஸ்வாபா⁴விகத்வேந ப்ராப்தத்வாத் , தத்ர ஸ்வத: ஸம்யோகா³த் , தத்³த்³வாரா ப³ந்தே⁴ ச தந்நிவ்ருத்த்யநுபபத்தே: ந ஆத்மத⁴ர்மத்வம் இத்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநைஶ்வர்யாதா³வபி க்ஷேத்ரத⁴ர்மே ஸங்க³ஸ்ய பூர்வவத் ஆவித்³யகத்வம் ஸூசயதி -

ஸுக² இவேதி ।

பாபாதி³தோ³ஷஹீநஸ்யைவ அத்ர ஶாஸ்த்ரே அதி⁴கார:, இதி த்³யோதயதி -

அநகே⁴தி

॥ 6 ॥