శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
గామావిశ్య భూతాని
ధారయామ్యహమోజసా
పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః
సోమో భూత్వా రసాత్మకః ॥ ౧౩ ॥
గాం పృథివీమ్ ఆవిశ్య ప్రవిశ్య ధారయామి భూతాని జగత్ అహమ్ ఓజసా బలేన ; యత్ బలం కామరాగవివర్జితమ్ ఐశ్వరం రూపం జగద్విధారణాయ పృథివ్యామ్ ఆవిష్టం యేన పృథివీ గుర్వీ అధః పతతి విదీర్యతే తథా మన్త్రవర్ణఃయేన ద్యౌరుగ్రా పృథివీ దృఢా’ (తై. సం. ౪ । ౧ । ౮) ఇతి, దాధార పృథివీమ్’ (తై. సం. ౪ । ౧ । ౮) ఇత్యాదిశ్చఅతః గామావిశ్య భూతాని చరాచరాణి ధారయామి ఇతి యుక్తముక్తమ్కిఞ్చ, పృథివ్యాం జాతాః ఓషధీః సర్వాః వ్రీహియవాద్యాః పుష్ణామి పుష్టిమతీః రసస్వాదుమతీశ్చ కరోమి సోమో భూత్వా రసాత్మకః సోమః సన్ రసాత్మకః రసస్వభావఃసర్వరసానామ్ ఆకరః సోమః హి సర్వరసాత్మకః సర్వాః ఓషధీః స్వాత్మరసాన్ అనుప్రవేశయన్ పుష్ణాతి ॥ ౧౩ ॥
గామావిశ్య భూతాని
ధారయామ్యహమోజసా
పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః
సోమో భూత్వా రసాత్మకః ॥ ౧౩ ॥
గాం పృథివీమ్ ఆవిశ్య ప్రవిశ్య ధారయామి భూతాని జగత్ అహమ్ ఓజసా బలేన ; యత్ బలం కామరాగవివర్జితమ్ ఐశ్వరం రూపం జగద్విధారణాయ పృథివ్యామ్ ఆవిష్టం యేన పృథివీ గుర్వీ అధః పతతి విదీర్యతే తథా మన్త్రవర్ణఃయేన ద్యౌరుగ్రా పృథివీ దృఢా’ (తై. సం. ౪ । ౧ । ౮) ఇతి, దాధార పృథివీమ్’ (తై. సం. ౪ । ౧ । ౮) ఇత్యాదిశ్చఅతః గామావిశ్య భూతాని చరాచరాణి ధారయామి ఇతి యుక్తముక్తమ్కిఞ్చ, పృథివ్యాం జాతాః ఓషధీః సర్వాః వ్రీహియవాద్యాః పుష్ణామి పుష్టిమతీః రసస్వాదుమతీశ్చ కరోమి సోమో భూత్వా రసాత్మకః సోమః సన్ రసాత్మకః రసస్వభావఃసర్వరసానామ్ ఆకరః సోమః హి సర్వరసాత్మకః సర్వాః ఓషధీః స్వాత్మరసాన్ అనుప్రవేశయన్ పుష్ణాతి ॥ ౧౩ ॥

ఈశ్వరో హి పృథివీదేవతారూపేణ పృథివీం ప్రవిశ్య భూతశబ్దితం జగత్ ఐశ్వరేణైవ బలేన బిభర్తి । తతో గుర్వీ అపి పృథివీ విదీర్య న అధో నిపతతి ఇత్యత్ర ప్రమాణమాహ -

తథా చేతి ।

పరస్యైవ హిరణ్యగర్భాత్మనా అవస్థానాత్ న మన్త్రయోః అన్యపరతా ఇతి భావః । దేవతాత్మనా ద్యావాపృథివ్యోః ఉగ్రత్వమ్ ఉద్ధరణసామర్థ్యమ్ , తథాపి ఈశ్వరాయత్తమేవ స్వరూపధారణం, తదపేక్షయా దుర్బలత్వాత్ ఇతి ద్రష్టవ్యమ్ ।

ఈశ్వరస్య సర్వాత్మత్వే హేత్వన్తరమాహ -

కిఞ్చేతి ।

రసాత్మకసోమరూపతాపత్తావపి, కథం ఓషధీః ఈశ్వరః సర్వాః పుష్ణాతి? ఇత్యాశఙ్క్య ఆహ -

సర్వేతి

॥ ౧౩ ॥