ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಪಂಚದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಉತ್ತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವನ್ಯಃ ಪರಮಾತ್ಮೇತ್ಯುದಾಹೃತಃ ।
ಯೋ ಲೋಕತ್ರಯಮಾವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತ್ಯವ್ಯಯ ಈಶ್ವರಃ ॥ ೧೭ ॥
ಉತ್ತಮಃ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತು ಅನ್ಯಃ ಅತ್ಯಂತವಿಲಕ್ಷಣಃ ಆಭ್ಯಾಂ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇತಿ ಪರಮಶ್ಚ ಅಸೌ ದೇಹಾದ್ಯವಿದ್ಯಾಕೃತಾತ್ಮಭ್ಯಃ, ಆತ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಚೇತನಃ, ಇತ್ಯತಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇತಿ ಉದಾಹೃತಃ ಉಕ್ತಃ ವೇದಾಂತೇಷು । ಸ ಏವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ಯಃ ಲೋಕತ್ರಯಂ ಭೂರ್ಭುವಃಸ್ವರಾಖ್ಯಂ ಸ್ವಕೀಯಯಾ ಚೈತನ್ಯಬಲಶಕ್ತ್ಯಾ ಆವಿಶ್ಯ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಸದ್ಭಾವಮಾತ್ರೇಣ ಬಿಭರ್ತಿ ಧಾರಯತಿ ; ಅವ್ಯಯಃ ನ ಅಸ್ಯ ವ್ಯಯಃ ವಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಅವ್ಯಯಃ । ಕಃ ? ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಃ ಈಶನಶೀಲಃ ॥ ೧೭ ॥
ಉತ್ತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವನ್ಯಃ ಪರಮಾತ್ಮೇತ್ಯುದಾಹೃತಃ ।
ಯೋ ಲೋಕತ್ರಯಮಾವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತ್ಯವ್ಯಯ ಈಶ್ವರಃ ॥ ೧೭ ॥
ಉತ್ತಮಃ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತು ಅನ್ಯಃ ಅತ್ಯಂತವಿಲಕ್ಷಣಃ ಆಭ್ಯಾಂ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇತಿ ಪರಮಶ್ಚ ಅಸೌ ದೇಹಾದ್ಯವಿದ್ಯಾಕೃತಾತ್ಮಭ್ಯಃ, ಆತ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಚೇತನಃ, ಇತ್ಯತಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇತಿ ಉದಾಹೃತಃ ಉಕ್ತಃ ವೇದಾಂತೇಷು । ಸ ಏವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ಯಃ ಲೋಕತ್ರಯಂ ಭೂರ್ಭುವಃಸ್ವರಾಖ್ಯಂ ಸ್ವಕೀಯಯಾ ಚೈತನ್ಯಬಲಶಕ್ತ್ಯಾ ಆವಿಶ್ಯ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಸದ್ಭಾವಮಾತ್ರೇಣ ಬಿಭರ್ತಿ ಧಾರಯತಿ ; ಅವ್ಯಯಃ ನ ಅಸ್ಯ ವ್ಯಯಃ ವಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಅವ್ಯಯಃ । ಕಃ ? ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಃ ಈಶನಶೀಲಃ ॥ ೧೭ ॥

ಜಡವರ್ಗಸ್ಯ ಅನ್ಯತ್ವಕೃತಂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಂ ನಿರಸ್ಯತಿ -

ಸ ಏವೇತಿ ।

ಲೋಕತ್ರಯಂ ಇತಿ ಉಪಲಕ್ಷಣಮ್ , ಸರ್ವಂ ಜಗದಪಿ ವಿವಕ್ಷಿತಮ್ । ಚೈತನ್ಯಮೇವ ಬಲಂ ತತ್ರ - ಶಕ್ತಿಃ - ಮಾಯಾ  ತಯೇತಿ ಯಾವತ್ ।

ಜಗದ್ಧಾರಣೇ ಪರಸ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರಾಂತರಂ ವಾರಯತಿ -

ಸ್ವರೂಪೇತಿ ।

ನ ಚ ಅಸ್ಯ ಅನ್ಯೋ ಧಾರಯಿತಾ, ಸ್ವತಃ ಅಚಲತ್ವಾತ್ ಇತ್ಯಾಹ -

ಅವ್ಯಯ ಇತಿ ।

“ಸಂಯುಕ್ತಮೇತತ್ ಕ್ಷರಮಕ್ಷರಂ ಚ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಂ ಭರತೇ ವಿಶ್ವಮೀಶಃ“ ಇತಿ ಶ್ರುತ್ಯರ್ಥಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಆಹ -

ಈಶ್ವರ ಇತಿ

॥ ೧೭ ॥