ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
பஞ்சத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
இதி கு³ஹ்யதமம் ஶாஸ்த்ரமித³முக்தம் மயாநக⁴ ।
ஏதத்³பு³த்³த்⁴வா பு³த்³தி⁴மாந்ஸ்யாத்க்ருதக்ருத்யஶ்ச பா⁴ரத ॥ 20 ॥
இதி ஏதத் கு³ஹ்யதமம் கோ³ப்யதமம் , அத்யந்தரஹஸ்யம் இத்யேதத் । கிம் தத் ? ஶாஸ்த்ரம் । யத்³யபி கீ³தாக்²யம் ஸமஸ்தம் ‘ஶாஸ்த்ரம்’ உச்யதே, ததா²பி அயமேவ அத்⁴யாய: இஹ ‘ஶாஸ்த்ரம்’ இதி உச்யதே ஸ்துத்யர்த²ம் ப்ரகரணாத் । ஸர்வோ ஹி கீ³தாஶாஸ்த்ரார்த²: அஸ்மிந் அத்⁴யாயே ஸமாஸேந உக்த: । ந கேவலம் கீ³தாஶாஸ்த்ரார்த² ஏவ, கிந்து ஸர்வஶ்ச வேதா³ர்த²: இஹ பரிஸமாப்த: । ‘யஸ்தம் வேத³ ஸ வேத³வித்’ (ப⁴. கீ³. 15 । 1) ‘வேதை³ஶ்ச ஸர்வைரஹமேவ வேத்³ய:’ (ப⁴. கீ³. 15 । 15) இதி ச உக்தம் । இத³ம் உக்தம் கதி²தம் மயா ஹே அநக⁴ அபாப । ஏதத் ஶாஸ்த்ரம் யதா²த³ர்ஶிதார்த²ம் பு³த்³த்⁴வா பு³த்³தி⁴மாந் ஸ்யாத் ப⁴வேத் ந அந்யதா² க்ருதக்ருத்யஶ்ச பா⁴ரத க்ருதம் க்ருத்யம் கர்தவ்யம் யேந ஸ: க்ருதக்ருத்ய: ; விஶிஷ்டஜந்மப்ரஸூதேந ப்³ராஹ்மணேந யத் கர்தவ்யம் தத் ஸர்வம் ப⁴க³வத்தத்த்வே விதி³தே க்ருதம் ப⁴வேத் இத்யர்த²: ; ந ச அந்யதா² கர்தவ்யம் பரிஸமாப்யதே கஸ்யசித் இத்யபி⁴ப்ராய: । ‘ஸர்வம் கர்மாகி²லம் பார்த² ஜ்ஞாநே பரிஸமாப்யதே’ (ப⁴. கீ³. 4 । 33) இதி ச உக்தம் । ‘ஏதத்³தி⁴ ஜந்மஸாமக்³ர்யம் ப்³ராஹ்மணஸ்ய விஶேஷத: । ப்ராப்யைதத்க்ருதக்ருத்யோ ஹி த்³விஜோ ப⁴வதி நாந்யதா²’ (மநு. 12 । 93) இதி ச மாநவம் வசநம் । யத: ஏதத் பரமார்த²தத்த்வம் மத்த: ஶ்ருதவாந் அஸி, அத: க்ருதார்த²: த்வம் பா⁴ரத இதி ॥ 20 ॥
இதி கு³ஹ்யதமம் ஶாஸ்த்ரமித³முக்தம் மயாநக⁴ ।
ஏதத்³பு³த்³த்⁴வா பு³த்³தி⁴மாந்ஸ்யாத்க்ருதக்ருத்யஶ்ச பா⁴ரத ॥ 20 ॥
இதி ஏதத் கு³ஹ்யதமம் கோ³ப்யதமம் , அத்யந்தரஹஸ்யம் இத்யேதத் । கிம் தத் ? ஶாஸ்த்ரம் । யத்³யபி கீ³தாக்²யம் ஸமஸ்தம் ‘ஶாஸ்த்ரம்’ உச்யதே, ததா²பி அயமேவ அத்⁴யாய: இஹ ‘ஶாஸ்த்ரம்’ இதி உச்யதே ஸ்துத்யர்த²ம் ப்ரகரணாத் । ஸர்வோ ஹி கீ³தாஶாஸ்த்ரார்த²: அஸ்மிந் அத்⁴யாயே ஸமாஸேந உக்த: । ந கேவலம் கீ³தாஶாஸ்த்ரார்த² ஏவ, கிந்து ஸர்வஶ்ச வேதா³ர்த²: இஹ பரிஸமாப்த: । ‘யஸ்தம் வேத³ ஸ வேத³வித்’ (ப⁴. கீ³. 15 । 1) ‘வேதை³ஶ்ச ஸர்வைரஹமேவ வேத்³ய:’ (ப⁴. கீ³. 15 । 15) இதி ச உக்தம் । இத³ம் உக்தம் கதி²தம் மயா ஹே அநக⁴ அபாப । ஏதத் ஶாஸ்த்ரம் யதா²த³ர்ஶிதார்த²ம் பு³த்³த்⁴வா பு³த்³தி⁴மாந் ஸ்யாத் ப⁴வேத் ந அந்யதா² க்ருதக்ருத்யஶ்ச பா⁴ரத க்ருதம் க்ருத்யம் கர்தவ்யம் யேந ஸ: க்ருதக்ருத்ய: ; விஶிஷ்டஜந்மப்ரஸூதேந ப்³ராஹ்மணேந யத் கர்தவ்யம் தத் ஸர்வம் ப⁴க³வத்தத்த்வே விதி³தே க்ருதம் ப⁴வேத் இத்யர்த²: ; ந ச அந்யதா² கர்தவ்யம் பரிஸமாப்யதே கஸ்யசித் இத்யபி⁴ப்ராய: । ‘ஸர்வம் கர்மாகி²லம் பார்த² ஜ்ஞாநே பரிஸமாப்யதே’ (ப⁴. கீ³. 4 । 33) இதி ச உக்தம் । ‘ஏதத்³தி⁴ ஜந்மஸாமக்³ர்யம் ப்³ராஹ்மணஸ்ய விஶேஷத: । ப்ராப்யைதத்க்ருதக்ருத்யோ ஹி த்³விஜோ ப⁴வதி நாந்யதா²’ (மநு. 12 । 93) இதி ச மாநவம் வசநம் । யத: ஏதத் பரமார்த²தத்த்வம் மத்த: ஶ்ருதவாந் அஸி, அத: க்ருதார்த²: த்வம் பா⁴ரத இதி ॥ 20 ॥

ஸர்வஸ்யாம் கீ³தாயாம் ஶாஸ்த்ரஶப்³தே³ வக்தவ்யே கத²மஸ்மிந் அத்⁴யாயே தத்ப்ரயோக³: ஸ்யாத் இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

யத்³யபீதி ।

ஸம்நிஹிதம் அத்⁴யாயம் ஸ்தோதுமபி குத: தத்ர ஶாஸ்த்ரஶப்³த³:? தத³ர்தா²பா⁴வாத் । தத்ராஹ -

ஸர்வோ ஹீதி ।

கீ³தாஶாஸ்ரார்த²ஸ்ய ஸர்வஸ்ய அத்ர ஸங்க்ஷிப்தத்வாதே³வ கேவலம் ஶாஸ்த்ரஶப்³தோ³ ந ப⁴வதி, கிந்து வேதா³ர்த²ஸ்யாபி ஸர்வஸ்ய அத்ர ஸமாப்தே: யுக்தம் ஶாஸ்த்ரபத³ம் இத்யாஹ -

நேதி ।

தத்ர க³மகமாஹ -

யஸ்தமிதி ।

 ப⁴க³வத்தத்த்வஜ்ஞாநே க்ருதக்ருத்யதா இத்யேதத் உபபாத³யதி -

விஶிஷ்டேதி ।

“நாந்யதா²“ இத்யுக்தம் ப்ரபஞ்சயதி -

ந சேதி ।

ஸத்யபி தத்த்வஜ்ஞாநே கர்மணாம் கர்தவ்யத்வாத் ந கர்தவ்யஸமாப்தி: இதி ஆஶங்க்யாஹ -

ஸர்வமிதி ।

தத்த்வஜ்ஞாநே க்ருதார்த²தேதி தத்ர மநோரபி ஸம்மதிமாஹ -

ஏதத்³தீ⁴தி ।

பா⁴ரதேதி ஸம்போ³த⁴நதாத்பர்யமாஹ -

யத இதி ।

தத³நேந ஆத்மநோ தே³ஹாத்³யதிரிக்தத்வம் சித்³ரூபத்வம் ஸர்வாத்மத்வம் கார்யகாரணவிநிர்முக்தத்வேந அப்ரபஞ்சத்வம் தஸ்ய அக²ண்டை³கரஸப்³ரஹ்மாத்மத்வஜ்ஞாநாத் அஶேஷபுருஷார்த²பரிஸமாப்திரித்யுக்தம்

॥ 20 ॥

இதி ஶ்ரீமத்பரமஹம்ஸ - பரிவ்ரஜகாசார்ய - ஶ்ரீமச்சு²த்³தா⁴நந்த³பூஜ்யபாத³ஶிஷ்யாநந்த³ஜ்ஞாந - விரசிதே ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாஶாங்கரபா⁴ஷ்யவ்யாக்²யாநே பஞ்சத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:

॥ 15 ॥