శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా
భవన్తి సమ్పదం దైవీమభిజాతస్య భారత ॥ ౩ ॥
తేజః ప్రాగల్భ్యం త్వగ్గతా దీప్తిఃక్షమా ఆక్రుష్టస్య తాడితస్య వా అన్తర్విక్రియానుత్పత్తిః, ఉత్పన్నాయాం విక్రియాయామ్ ఉపశమనమ్ అక్రోధః ఇతి అవోచామఇత్థం క్షమాయాః అక్రోధస్య విశేషఃధృతిః దేహేన్ద్రియేషు అవసాదం ప్రాప్తేషు తస్య ప్రతిషేధకః అన్తఃకరణవృత్తివిశేషః, యేన ఉత్తమ్భితాని కరణాని దేహశ్చ అవసీదన్తిశౌచం ద్వివిధం మృజ్జలకృతం బాహ్యమ్ ఆభ్యన్తరం మనోబుద్ధ్యోః నైర్మల్యం మాయారాగాదికాలుష్యాభావః ; ఎవం ద్వివిధం శౌచమ్అద్రోహః పరజిఘాంసాభావః అహింసనమ్నాతిమానితా అత్యర్థం మానః అతిమానః, సః యస్య విద్యతే సః అతిమానీ, తద్భావః అతిమానితా, తదభావః నాతిమానితా ఆత్మనః పూజ్యతాతిశయభావనాభావ ఇత్యర్థఃభవన్తి అభయాదీని ఎతదన్తాని సమ్పదం అభిజాతస్యకింవిశిష్టాం సమ్పదమ్ ? దైవీం దేవానాం యా సమ్పత్ తామ్ అభిలక్ష్య జాతస్య దేవవిభూత్యర్హస్య భావికల్యాణస్య ఇత్యర్థః, హే భారత ॥ ౩ ॥
తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా
భవన్తి సమ్పదం దైవీమభిజాతస్య భారత ॥ ౩ ॥
తేజః ప్రాగల్భ్యం త్వగ్గతా దీప్తిఃక్షమా ఆక్రుష్టస్య తాడితస్య వా అన్తర్విక్రియానుత్పత్తిః, ఉత్పన్నాయాం విక్రియాయామ్ ఉపశమనమ్ అక్రోధః ఇతి అవోచామఇత్థం క్షమాయాః అక్రోధస్య విశేషఃధృతిః దేహేన్ద్రియేషు అవసాదం ప్రాప్తేషు తస్య ప్రతిషేధకః అన్తఃకరణవృత్తివిశేషః, యేన ఉత్తమ్భితాని కరణాని దేహశ్చ అవసీదన్తిశౌచం ద్వివిధం మృజ్జలకృతం బాహ్యమ్ ఆభ్యన్తరం మనోబుద్ధ్యోః నైర్మల్యం మాయారాగాదికాలుష్యాభావః ; ఎవం ద్వివిధం శౌచమ్అద్రోహః పరజిఘాంసాభావః అహింసనమ్నాతిమానితా అత్యర్థం మానః అతిమానః, సః యస్య విద్యతే సః అతిమానీ, తద్భావః అతిమానితా, తదభావః నాతిమానితా ఆత్మనః పూజ్యతాతిశయభావనాభావ ఇత్యర్థఃభవన్తి అభయాదీని ఎతదన్తాని సమ్పదం అభిజాతస్యకింవిశిష్టాం సమ్పదమ్ ? దైవీం దేవానాం యా సమ్పత్ తామ్ అభిలక్ష్య జాతస్య దేవవిభూత్యర్హస్య భావికల్యాణస్య ఇత్యర్థః, హే భారత ॥ ౩ ॥

వ్యావర్త్యం కీర్తయతి -

నేతి ।

అధ్యాత్మాధికారాత్ ఇతి శేషః ।

క్షమాఽక్రోధయోః ఎకార్థత్వేన పౌనరుక్త్యం ఆశఙ్క్య పరిహరతి -

ఉత్పన్నాయామ్ ఇతి ।

తయోః ఎవం విశేషాత్ అపౌనరుక్త్యం ఫలతి ఇతి ఆహ -

ఇత్థమ్ ఇతి ।

వృత్తివిశేషమేవ విశదయతి -

యేనేతి ।

శౌచస్య ద్వైవిధ్యమేవ ప్రకటయతి -

మృజ్జలేత్యాదినా ।

నైర్మల్యమేవ స్ఫోరయతి -

మాయేతి ।

ఉక్తమ్ ఉపసంహరతి -

ఎవమితి ।

అతిమానిత్వాభావమేవ వ్యనక్తి -

ఆత్మనః ఇతి ।

కస్య ఎతాని విశేషణాని ఇతి అపేక్షాయాం ఆహ -

భవన్తీతి ।

సాధకస్య మనుష్యదేహస్థస్యైవ కథం దైవీం సమ్పదం అభిలక్ష్య జాతత్వమ్ ? ఇతి ఆశఙ్క్య ఆహ -

దైవీతి

॥ ౩ ॥