ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಕರಣಂ ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಮ್ ।
ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಪೃಥಕ್ಚೇಷ್ಟಾ ದೈವಂ ಚೈವಾತ್ರ ಪಂಚಮಮ್ ॥ ೧೪ ॥
ಅಧಿಷ್ಠಾನಮ್ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸುಖದುಃಖಜ್ಞಾನಾದೀನಾಮ್ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತೇರಾಶ್ರಯಃ ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ಶರೀರಮ್ , ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಉಪಾಧಿಲಕ್ಷಣಃ ಭೋಕ್ತಾ, ಕರಣಂ ಚ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿ ಶಬ್ದಾದ್ಯುಪಲಬ್ಧಯೇ ಪೃಥಗ್ವಿಧಂ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಂ ತತ್ ದ್ವಾದಶಸಂಖ್ಯಂ ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಪೃಥಕ್ಚೇಷ್ಟಾಃ ವಾಯವೀಯಾಃ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾದ್ಯಾಃ ದೈವಂ ಚೈವ ದೈವಮೇವ ಚ ಅತ್ರ ಏತೇಷು ಚತುರ್ಷು ಪಂಚಮಂ ಪಂಚಾನಾಂ ಪೂರಣಮ್ ಆದಿತ್ಯಾದಿ ಚಕ್ಷುರಾದ್ಯನುಗ್ರಾಹಕಮ್ ॥ ೧೪ ॥
ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಕರಣಂ ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಮ್ ।
ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಪೃಥಕ್ಚೇಷ್ಟಾ ದೈವಂ ಚೈವಾತ್ರ ಪಂಚಮಮ್ ॥ ೧೪ ॥
ಅಧಿಷ್ಠಾನಮ್ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸುಖದುಃಖಜ್ಞಾನಾದೀನಾಮ್ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತೇರಾಶ್ರಯಃ ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ಶರೀರಮ್ , ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಉಪಾಧಿಲಕ್ಷಣಃ ಭೋಕ್ತಾ, ಕರಣಂ ಚ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿ ಶಬ್ದಾದ್ಯುಪಲಬ್ಧಯೇ ಪೃಥಗ್ವಿಧಂ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಂ ತತ್ ದ್ವಾದಶಸಂಖ್ಯಂ ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಪೃಥಕ್ಚೇಷ್ಟಾಃ ವಾಯವೀಯಾಃ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾದ್ಯಾಃ ದೈವಂ ಚೈವ ದೈವಮೇವ ಚ ಅತ್ರ ಏತೇಷು ಚತುರ್ಷು ಪಂಚಮಂ ಪಂಚಾನಾಂ ಪೂರಣಮ್ ಆದಿತ್ಯಾದಿ ಚಕ್ಷುರಾದ್ಯನುಗ್ರಾಹಕಮ್ ॥ ೧೪ ॥

ಪ್ರತೀಕಮ್ ಆದಾಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ -

ಅಧಿಷ್ಠಾನಮಿತಿ ।

ಉಪಾಧಿಲಕ್ಷಣಃ - ಬುದ್ಧ್ಯಾದಿಃ ಉಪಾಧಿಃ, ತಲ್ಲಕ್ಷಣಃ - ತತ್ಸ್ವಭಾವಃ, ಬುದ್ಧ್ಯಾದ್ಯನುವಿಧಾಯೀ - ತದ್ಧರ್ಮಾನ್ ಆತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯನ್ ಉಪಹಿತಃ ತತ್ಪ್ರಧಾನಃ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತತ್ರ ಕಾರ್ಯಲಿಂಗಕಮ್ ಅನುಮಾನಂ ಸೂಚಯತಿ -

ಶಬ್ದಾದೀತಿ ।

ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪಂಚ, ಪಂಚ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ, ಮನಃ, ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ, ಇತಿ ದ್ವಾದಶಸಂಖ್ಯತ್ವಮ್ । ಚೇಷ್ಟಾಯಾಃ ವಿವಿಧತ್ವಾತ್ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಕತ್ವಮ್ । ತದೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ -

ವಾಯವೀಯಾ ಇತಿ ।

ಪೃಥಕ್ತ್ವಂ   - ಅಸಂಕೀರ್ಣತ್ವಮ್ । ನ ಹಿ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾದಿಚೇಷ್ಟಾನಾಂ ಮಿಥಃ ಸಂಕರಃ ಅಸ್ತಿ । ದೈವಮೇವ ಇತಿ ವಿಶದಯತಿ -

ಆದಿತ್ಯಾದೀತಿ

॥ ೧೪ ॥