ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸஹஜம் கர்ம கௌந்தேய
ஸதோ³ஷமபி த்யஜேத்
ஸர்வாரம்பா⁴ ஹி தோ³ஷேண
தூ⁴மேநாக்³நிரிவாவ்ருதா: ॥ 48 ॥
கத²ம் தர்ஹி ஆத்மந: அவிக்ரியத்வே அஶேஷத: கர்மண: த்யாக³: உபபத்³யதே இதி ? யதி³ வஸ்துபூ⁴தா: கு³ணா:, யதி³ வா அவித்³யாகல்பிதா:, தத்³த⁴ர்ம: கர்ம, ததா³ ஆத்மநி அவித்³யாத்⁴யாரோபிதமேவ இதி அவித்³வாந் ஹி கஶ்சித் க்ஷணமபி அஶேஷத: த்யக்தும் ஶக்நோதி’ (ப⁴. கீ³. 3 । 5) இதி உக்தம்வித்³வாம்ஸ்து புந: வித்³யயா அவித்³யாயாம் நிவ்ருத்தாயாம் ஶக்நோத்யேவ அஶேஷத: கர்ம பரித்யக்தும் , அவித்³யாத்⁴யாரோபிதஸ்ய ஶேஷாநுபபத்தே: ஹி தைமிரிகத்³ருஷ்ட்யா அத்⁴யாரோபிதஸ்ய த்³விசந்த்³ராதே³: திமிராபக³மே(அ)பி ஶேஷ: அவதிஷ்ட²தேஏவம் ஸதி இத³ம் வசநம் உபபந்நம் ஸர்வகர்மாணி மநஸா’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாதி³, ஸ்வே ஸ்வே கர்மண்யபி⁴ரத: ஸம்ஸித்³தி⁴ம் லப⁴தே நர:’ (ப⁴. கீ³. 18 । 45) ஸ்வகர்மணா தமப்⁴யர்ச்ய ஸித்³தி⁴ம் விந்த³தி மாநவ:’ (ப⁴. கீ³. 18 । 46) இதி ॥ 48 ॥
ஸஹஜம் கர்ம கௌந்தேய
ஸதோ³ஷமபி த்யஜேத்
ஸர்வாரம்பா⁴ ஹி தோ³ஷேண
தூ⁴மேநாக்³நிரிவாவ்ருதா: ॥ 48 ॥
கத²ம் தர்ஹி ஆத்மந: அவிக்ரியத்வே அஶேஷத: கர்மண: த்யாக³: உபபத்³யதே இதி ? யதி³ வஸ்துபூ⁴தா: கு³ணா:, யதி³ வா அவித்³யாகல்பிதா:, தத்³த⁴ர்ம: கர்ம, ததா³ ஆத்மநி அவித்³யாத்⁴யாரோபிதமேவ இதி அவித்³வாந் ஹி கஶ்சித் க்ஷணமபி அஶேஷத: த்யக்தும் ஶக்நோதி’ (ப⁴. கீ³. 3 । 5) இதி உக்தம்வித்³வாம்ஸ்து புந: வித்³யயா அவித்³யாயாம் நிவ்ருத்தாயாம் ஶக்நோத்யேவ அஶேஷத: கர்ம பரித்யக்தும் , அவித்³யாத்⁴யாரோபிதஸ்ய ஶேஷாநுபபத்தே: ஹி தைமிரிகத்³ருஷ்ட்யா அத்⁴யாரோபிதஸ்ய த்³விசந்த்³ராதே³: திமிராபக³மே(அ)பி ஶேஷ: அவதிஷ்ட²தேஏவம் ஸதி இத³ம் வசநம் உபபந்நம் ஸர்வகர்மாணி மநஸா’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாதி³, ஸ்வே ஸ்வே கர்மண்யபி⁴ரத: ஸம்ஸித்³தி⁴ம் லப⁴தே நர:’ (ப⁴. கீ³. 18 । 45) ஸ்வகர்மணா தமப்⁴யர்ச்ய ஸித்³தி⁴ம் விந்த³தி மாநவ:’ (ப⁴. கீ³. 18 । 46) இதி ॥ 48 ॥

ஆத்மநஶ்சேத் அவிக்ரியத்வம் ப⁴க³வதா இஷ்டம், தர்ஹி ஸர்வகர்மபரித்யாகோ³பபத்தே:, ஸஹஜஸ்யாபி கர்மண: த்யாக³ஸித்³தி⁴: இதி ஶங்கதே -

கத²மிதி ।

கிம் கார்யகாரணாத்மநாம் கு³ணாநாம் அகல்பிதாநாம் கல்பிதாநாம் வா கர்ம த⁴ர்மத்வேந இஷ்டம் ? த்³விதா⁴பி நிஶ்ஶேஷகர்மத்யாக³: விது³ஷ: அவிது³ஷோ வா ? ந ஆத்³ய: இத்யாஹ -

யதீ³த்யாதி³நா ।

அவித்³யாரோபிதமேவ கு³ணஶப்³தி³தகார்யகாரணாரோபத்³வாரா கர்ம இதி ஶேஷ: ।

த்³விதீயம் ப்ரதி ஆஹ -

வித்³வாம்ஸ்த்விதி ।

ஆரோபஶேஷவஶாத் விது³ஷோ(அ)பி ந அஶேஷகர்மத்யாக³ஸித்³தி⁴: இதி ஆஶங்க்ய, ஆஹ -

அவித்³யேதி ।

தாமேவ அநுபபத்திம் த்³ருஷ்டாந்தேந ஸ்பஷ்டயதி -

ந ஹீதி ।

விது³ஷ: அஶேஷகர்மத்யாகே³ பாஞ்சமிகமபி வச: அநுகூலம் இத்யாஹ -

ஏவம் சேதி ।

அவிது³ஷ: ஸர்வகர்மத்யாகா³யோகே³ ச ப்ரக்ருதாத்⁴யாயஸ்த²மேவ வாக்யம் அநுகு³ணம் இதி ஆஹ -

ஸ்வே ஸ்வே இதி ।

வாக்யாந்தரமபி தத்ரைவ அர்தே² யுக்தார்த²ம் இத்யாஹ -

ஸ்வகர்மணேதி

॥ 48 ॥